Summary
Samenvatting Strafrecht
- Course
- Institution
Gehele samenvatting van het boek + extra notities vanuit de les
[Show more]
Seller
Followmayalibaneesje
Reviews received
Content preview
SAMENVATTING STRAFRECHTDeel 1: Algemeen strafrecht
Hoofdstuk 1 Belangrijke begrippen
Inleiding: Functies van bestraffing (staat niet in de cursus)
Welke functies van de straf kennen jullie ?
- Preventieve werking van de straf
o Algemene: We hebben nog nooit een misdrijf gepleegd en zullen dit
ook niet doen, omdat we weten dat het niet mag. Dit omdat we deze
straf niet willen.
o Bijzondere: Als iemand al een straf heeft uitgezeten, geen misdrijf
meer zal doen. Werking van de straf op de delinquent zelf ; hij zal
zijn « lesje geleerd hebben » ; afschrikking tav de delinquent zelf.
Werkt beter, maar helaas ook vaak niet, zeker probleem bij
gevangenisstraffen( recidivisme). Als de pakkans groot is, dan werkt
deze methode wel.
- vergeldende functie :
= De straf moet het onrecht dat door het misdrijf veroorzaakt werd,
vergoeden. Dit gebeurt door aan de dader een sanctie op te leggen die
pijn doet, fysiek ( bv door iemand op te sluiten- niet: slaan folteren
doodstraf), financieel( boete) of moreel ( publicatie vonnis-afnemen van
recht om te stemmen).
Relatief nieuw: Pijn door
tijd afnemen: werkstraf.
Mobiliteit afnemen: rijbewijs intrekken ( er is sprake van om het een
zelfstandige straf te maken, los van verkeer) of
mobiliteit en privacy afnemen: elektronisch toezicht
- Verzoenende functie
vb dader-slachtoffer bemiddeling, schrijven van een brief
- Schadeherstellende functie
vb terugbetaling van de schade, alternatieve bestraffing herstelt leed aan
maatschappij
- algemene preventieve werking
Afschrikkende werking van de straf tav mogelijke wetovertreders. De straf
als middel om criminaliteit te voorkomen. Straf als voorbeeldfunctie.
Vb gevangenisstraf, boeten, rijbewijs afnemen
Let op gevangenisstraf mislukt heel erg omdat vooronderstelling fout is: nl dat
we misdrijven plegen omdat we dat per se willen en we het dan maar laten als
straf maar erg genoeg is. Was het maar zo simpel….
Boeten en rijbewijs: mislukt heel erg omdat de uitvoering te onregelmatig is en
pakkans te klein. We zien dat anderen de dans ontspringen, dus…. Vgl. met
,Nederland waar je veel moeilijker ongestraft te snel rijdt: pakkans is vele malen
groter en inning efficiënter
- resocialiserende werking/ reïntegrerende functie :
Door de straf zal de delinquent terug aangepast worden aan de
maatschappij. Werkstraf werkt resocialiserend.
- Wederinpassing.
Activerend beleid in sommige gevangenissen, zoals Hoogstraten,
alternatieve sancties zoals opleiding beheersing agressie, afkicken drugs.
Recidivist = iemand die hervalt en terug dezelfde misdrijf pleegt
Oefeningen
1) Krantenartikel rijverbod (januari 2019):
http://www.standaard.be/cnt/dmf20190108_04087146
Welke afweging wordt er hier gemaakt in verband met de functie van straffen?
Uitstel gaat samen met voorwaarden: betere opvolging, je zal een cursus volgen,
…
De dader kan een betere begeleiding krijgen door dit uitstel. Dit vind de rechter
beter dan u straf uit te zetten in de gevangenis.
2) Krantenartikel dat verscheen nadat student overleed na een studentendoop:
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2018/12/12/twee-gewonde-slachtoffers-
studentendoop-dienen-klacht-in/
Het gerechtelijk onderzoek is volop bezig. Vroeg of laat zal men een straf moeten
toekennen aan zij die zullen worden aangewezen als de daders of
medeplichtigen.
Welke functie van de bestraffing lijkt jou hier de belangrijkste?
Onvrijwillige doodslag
Welke soort bestraffing lijkt jou hier het meest rechtvaardig?
De daders zijn hier studenten in een context van een studentendoop. Dit kan
ervoor zorgen dat de straf verzachtend is. De daders waren rond de 20 jaar.
1. Wat is strafrecht?
= Tak van het publiekrecht met rechtsregels over:
- Welke gedragingen misdrijven uitmaken
- En onder welke voorwaarden, in welke omstandigheden, tegenover welke
mensen dat het geval is
- Sancties en maatregelen
- De bevoegde rechtbanken
Enge betekenis van het woord:
- Materieel strafrecht
- Formeel strafrecht (= strafprocedure/strafvordering)
- Strafuitvoeringsrecht
,1.1 BELANGRIJKE BESTANDDELEN VAN DE DEFINITIE
- Tak binnen het publiek recht
Publiekrecht heeft altijd een verticale relatie. De overheid (hier het parket
bedoeld) staat hier tegenover de verdachte. Vanuit de maatschappij wordt
een straf gevorderd ten aanzien van de verdachte.
- Menselijke gedragingen (= dingen die veruiterlijkt worden, zaken die je
kan zien en voelen gedachten horen hier niet onder)
Kan gaan om twee zaken:
o Een actieve gedraging: vb. slagen en verwondingen, diefstal of het
nalaten om een bepaalde gedraging te stellen: vb. nalaten hulp te
bieden aan een persoon in nood
o Het kan ook gaan om een gedraging die op zich niet strafbaar is,
maar die strafbaar wordt door het ongewilde gevolg vb.
onopzettelijke slagen en verwondingen bij een verkeersongeval
het gaat om personen zowel natuurlijke personen als rechtspersonen.
Rechtspersonen kunnen nu ook strafrechtelijk aansprakelijk gesteld
worden. Niet alleen de bestuurders van die vennootschap, maar ook de
vennootschap zelf (art. 5 Sw.). Zowel publiek- als privaatrechtelijke
rechtspersonen. Dieren kunnen niet strafrechtelijk aansprakelijk gesteld
worden.
- Wettelijke voorwaarden
De wet bepaalt welke elementen aanwezig moeten zijn opdat een
bepaalde gedraging en misdrijf zou uitmaken. Al de elementen die in een
wet opgesomd staan moeten aanwezig zijn opdat er van een misdrijf
sprake kan zijn. Vb. artikel 193 Sw. ‘Valsheid in geschriften’. Strafrecht is
een verankerd recht. ‘Geen straf zonder wet’ = legaliteitsbeginsel
- Wettelijke omstandigheden
Wat zijn nu de omstandigheden waarin iemand veroordeeld wordt? Wat is
het verschil tussen doodslag en moord? Wat is het verschil tussen
doodslag en opzettelijke slagen en verwondingen met dood tot gevolg ?
Verschillende gedragingen kunnen al dan niet strafbaar zijn, zwaarder of
minder zwaar strafbaar naargelang de omstandigheden waarin ze zich
voordoen. Slagen en verwondingen en zelfs doodslag maken onder
bepaalde omstandigheden geen misdrijf uit, als ze gebeuren onder de
omstandigheid van wettige verdediging (art. 416 Sw.)
Misdrijf gepleegd door iemand met blanco strafregister zal dikwijls
aanleiding geven tot toepassing van verzachtende omstandigheden.
- Welke slachtoffers
We moeten goed kijken wie betrokken is in het misdrijf. Voorbeeld: leeftijd
van het slachtoffer kan ervoor zorgen dat de straf verzwarend wordt zoals
bij minderjarigen of slagen en verwondingen aan de Koning (artikel 101
Sw.) aan een bedienaar van de eredienst (art. 145 Sw.), aan openbaar
ambtenaar (art. 278 e.v. Sw.),…. Ook hoedanigheid van de dader en de
verwantschapsbanden met het slachtoffer kunnen belangrijk zijn.
- Welke wettelijke sancties
Straffen kunnen alleen gegeven worden wanneer de wet het voorziet
, 1.2 HET LEGALITEITSBEGINSEL
Koppelen met punt 4: retro-activiteitsbeginsel (P.23 samen hiermee studeren)
- Art. 10 en 12 GW en art. 2 Sw.: lees en bestudeer
- Geen misdrijf zonder wet (niet-retroactiviteit)
o Een gedraging die ongeoorloofd lijkt, maar niet in de strafwet
bepaald is, kan dus niet bestraft worden.
Voorbeeld: Artikel 442 Sw.: Kraken, binnendringen en bezetten van een
onbewoond pand Dit is een nieuwe wet. We geven dit voorbeeld omdat men
die ervoor deze straf pleegde, kan hier niet meer voor gestraft worden op basis
van deze wet. Stel u voor dat iemand op 1 januari 2018 beslist om een pand te
kraken. 16 november 2018 trad deze wet in werking. Vandaag is het 8 februari
2019 en de zaak komt voor bij de correctionele rechtbank. De wet telt hier niet,
omdat het artikel niet bestond op het moment dat de wet gepleegd werd.
- Geen straf zonder wet (niet-retroactiviteit)
o Het is de rechter niet toegestaan strenger te zijn dan in de wet
voorzien, maar hij mag ook geen alternatieve straffen toepassen die
niet beschreven zijn in de wet.
Artikel 351 en 352 Sw. Is uit het wetboek gehaald. Dit waren de artikelen over
abortus. Dit noemen ze decriminaliseren. Ze wouden niet dat het in de wet stond
dat het een misdrijf is, als je de voorwaarden niet volgde, maar ze wouden een
artikel waarbij het omgekeerde stond, dat abortus wel mag onder bepaalde
voorwaarden. Het werd uit de strafwetboek gehaald en werd in een niet-
strafrechtelijke context geformuleerd.
Vb. Op 1/1/2018 neemt iemand abortus buiten de voorwaarden van artikel 351
Sw. 15/10/18 wordt dit artikel afgeschaft en trad er een nieuwe in werking, maar
een mildere. Vandaag (08/02/19) komt mevrouw voor de rechtbank. De
verdachte kan hierdoor genieten van de mildere strafwet.
Vb. Overspel was strafbaar tot 1987. In 87 komt er een wet dat het niet meer
strafbaar is. Men die erna een zaak hieromtrent zouden hebben, zouden niet
meer berecht worden op basis van dat artikel. Zij kunnen genieten van een
mildere straf.
Gevolgen:
- Bronnen zijn steeds wettelijke bronnen
- Strikte interpretatie van de strafwet
- Strafwet kan niet terugwerken in de tijd: niet retro-activiteit van de straf:
de strafwet geldt vanaf inwerkingtreding tot opheffing/vernietiging
- Uitzonderingen
- Let op: mildere strafwet kan wel retroactief werken!
- Uitzonderingen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mayalibaneesje. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.80. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now