GESCHIEDENIS VAN DE BRITSE EILANDEN 1
1. INLEIDING 4
1.1 BRITSE EILANDEN (EN IERLAND) 4
1.2 HULPMIDDELEN 4
2. BRITS TOT 1066: MATERIËLE CULTUUR 5
2.1 IJSTIJDNOMADEN (NIET IN HB) 5
2.2 STRATEGISCHE LIGGING 5
2.3 LANDBOUWSAMENLEVINGEN 6
2.4 BRONS EN IJZER 6
2.5 KOMST VAN DE ROMEINEN 7
2.6 GRENZEN VAN BRITANNIA 7
2.7 PLATTELAND EN LANDBOUWECONOMIE 8
2.8 AMBIGUE ROMEINSE ERFENIS 9
2.9 BALANS CA. 500 11
2.10 ANGELSAKSISCHE MIGRANTEN 11
2.11 DARK AGES 12
2.11 ZEVENDE EEUW: ANGELSAKSICHE RIJKDOM 12
2.12 KONINGSCHAP EN ECONOMIE (ANGELSAKSERS/KELTEN) 13
2.13 ANGELSAKSISCHE LANDBOUWECONOMIE 13
2.14 IERLAND 14
2.15 VIKINGEN KOMEN 14
CONCLUSIE: LAND ALS BRON VAN MACHT 16
3. RELIGIEUZE CULTUREN TOT 1066 17
3.1 RELIGIE IN DE PREHISTORIE 17
3.3 ROMEINSE RELIGIES 17
1
,3.4 VIERDE EEUW: ROMEINS-BRITSE CHRISTELIJKE RELIGIE 18
3.5 IERSE CHRISTENEN 18
3.6 CHRISTELIJKE RELIGIE 19
4. POLITIEKE CULTUREN TOT 1066: VELE KONINGEN 24
4.1 INLEIDING: IJZERTIJD/KELTEN/ROMANISERING 24
4.2 CHRONOLOGIE (ZIE EERDER) 24
4.3 ROMEINSE VERKENNING, VEROVERING EN OVERHEERSING 25
4.4 INVALLERS/PLUNDERAARS/VERZETSSTRIJDERS 29
4.5 ANGELSAKSISCHE KONINGEN 29
4.6 VERKLARINGEN ANGELSAKSISCH KONINGSCHAP 30
4.7 WALES 31
4.8 SCHOTSE KONINGEN 32
4.9 IERLAND POLITIEK GEFRAGMENTEERD 32
4.10 OVERZICHT CA. 800-1066 33
4.11 DENEN IN ENGELAND 33
4.12 IERLAND EN DE VIKINGEN 35
4.13 1066 39
5. BRITS 1066-1485: MATERIËLE CULTUUR 42
5.1 KRACHT 1066-1485 42
5.2 DRIE ZONES 42
5.3 NORMANDISCHE OVERNAME ENGELAND 43
5.4 SOCIALE HIËRARCHIE OP HET PLATTELAND 45
5.5 BEVOLKING 46
5.6 STEDEN EN MARKTEN 47
5.7 HANDEL 48
5.8 BLACK DEATH 49
5.9 PEASANT REVOLT 50
6. RELIGIEUZE EN SECULIERE CULTUREN 1066-1485 51
6.1 CHRISTELIJKE KERK 51
6.2 GREGORIAANSE HERVORMING 51
6.3 ENGELSE KONINGEN EN DE KERK 51
6.4 BISDOMMEN 52
6.5 PAROCHIES 52
6.6 KERKELIJKE RECHTBANKEN 52
6.7 JODEN 53
6.8 KLOOSTERS 53
6.9 LEKEN EN DE CHRISTELIJKE KERK 54
7. POLITIEKE CULTUREN 1066-1485 55
7.1 DE NORMANDISCHE OVERNAME VAN ENGELAND 55
7.2 KONINGRIJKEN 55
7.3 ENGELSE IMPERIALISME 55
8. POLITIEK EN RELIGIE IN DE ZESTIENDE EEUW 67
8.1 SITUATIE EINDE VIJFTIENDE EEUW 67
8.2 ENGELAND 67
8.3 SCHOTLAND 71
8.4 IERLAND 73
8.5 REFORMATIE IN BRITSE EILANDEN 74
8.6 EDWARD VI TUDOR (1547-1553) 74
8.7 MARY TUDOR 75
8.8 SCHOTLAND: MARY STUART/JACOB VI(I) STUART 76
8.9 THE LAST OF THE TUDORS: ELISABETH I (1558-1603) 76
9. POLITIEK EN RELIGIE IN DE ZEVENTIENDE EEUW 79
9.1 ALGEMEEN OVERZICHT: STUART MONARCHIE 79
9.2 UNIE 1603 79
2
,9.3 JACOB I/VI 80
9.4 KAREL I STUART, 1625-1649 83
9.5 OLIVER CROMWELL (1649-1658) 87
9.6 RESTORATION 88
9.7 KAREL II (1660-1885) 88
9.8 JACOB II, 1685-1688 91
9.9 GLORIOUS REVOLUTION (1688-1689) 92
9.10 BUITENLANDSE POLITIEK 2E HELFT 17E EEUW 93
10. MAATSCHAPPIJ EN CULTUUR (1485-1688) 95
10.1 SOCIALE STRATIFICATIE 95
10.2 GELETTERDHEID 95
10.3 ONDERWIJS 96
10.4 RECHT 96
10.5 HUWELIJK EN FAMILIE 97
10.6 ECONOMIE 97
10.7 HUMANISME EN RENAISSANCE 99
10.8 POPULAIRE CULTUUR 99
10.9 WETENSCHAP 99
11. POLITIEK EN POLITIEKE CULTUREN (1688-1789) 101
11.1 GLORIOUS REVOLUTION (1688-1689) 101
11.2 DYNASTIEKE PROBLEMEN 102
12. EMPIRE EN ECONOMIE (1689-1832) 107
12.1 BUITENLANDSE POLITIEK 107
12.2 ECONOMIE: “REVOLTUTIES” 113
12.3 MAATSCHAPPIJ EN CULTUUR 116
12.4 VERLICHTING 119
13. RELIGIEUZE CULTUREN (1660-1832) 121
13.1 RELIGIEUS PLURALISME 121
13.2 ANGLICAANSE KERK 121
13.3 KATHOLIEKE RELIGIE 122
13.4 NONCONFORMISTS, DISSENTERS 123
13.5 ACHTTIENDE EEUW: RELIGIEUZE HEROPLEVING (REVIVALISM, EVANGELICALISM) 124
14. DE SCHADUW VAN DE FRANSE REVOLUTIE (POLITIEKE CULTUREN) 1780-1832 126
14.1 ONRUST IN GROOT-BRITTANNIË 126
14.2 (RADICALE) NIEUWE IDEEËN 126
14.3 REACTIE ESTABISHMENT 127
14.5 IERLAND 128
14.6 EMANCIPATIEBEWEGINGEN 129
14.7 NAPOLEONTISCHE OORLOGEN: 1793-1815 OORLOG MET FRANKRIJK 130
14.8 POLITIEKE ONTWIKKELINGEN 132
3
, 1. Inleiding
1.1 Britse eilanden (en Ierland)
Geschiedenis als geheugen van een plaats:
→ Het ‘grote’ eiland + Ierland + kleine eilanden
Geschiedenis als geheugen van mensen:
→ Bewoners: Britten en Ieren
* Aristoteles: eilanden Albion en Ierne
* Romeinen: Britannia, Britanni
→ Complexe benaming + complexe genenpoel
→ hoe rassen onderscheiden?
→ ‘Britten’ naar benaming van de Romeinen
→ terug vanaf 1707 gebruiken bij eenmaking Engeland en
Schotland
→ Ieren
Geschiedenis als geheugen van materiële culturen:
→ Landschappen en gebouwen
Geschiedenis als geheugen van religieuze culturen:
→ Natuurgodsdiensten, christelijke kerk
Geschiedenis als geheugen van politieke culturen:
→ Interacties met streken buiten de eilanden
→ Intern veelvoud aan politieke bestuursvormen
! Let op !
→ eilanden NIET als geïsoleerd zien
→ anderen beïnvloeden de Britse geschiedenis
1.2 Hulpmiddelen
* voorwoord HB voor termen
* tijdlijn: British History Timeline op http://bbc.co.uk/history
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Milo97. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.39. You're not tied to anything after your purchase.