Summary
Samenvatting Levensbeschouwing: religie, atheïsme en wetenschap
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting keuzevak
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: othman-hamzaoui • 11 months ago
Seller
Follow
LauraHouv
Reviews received
Content preview
LEVENSBESCHOUWING PATRICK LOOBUYCKEXAMEN: 32MC (16/20, censuur 60%), 1 open vraag (4/20, geen censuur)
WETENSCHAP EN DEMOCRATIE (LES 1)
WETENSCHAPPELIJKE KENNIS
Beschrijvend
Mededeelbaarheid
Testbaar, falsifieerbaar, empirisch accuraat, repliceerbaar
Verbanden, wetten, voorspellingen
Verklaringen
Theorievorming
Streeft naar eenduidigheid, consensus en coherent geheel
KARL POPPER
Wetenschap is niet gericht op de waarheid, maar op uitschakelen van onwaarheid
Falcificatie: feiten die de theorie weerleggen <-> verificatie
Hypothetisch-deductieve methode
o Gissingen en weerleggingen (trial en error)
Versterkend bewijsmateriaal
Voorlopig beste kennis = kennis die men vandaag heeft, er kan altijd iets nieuws komen
wetenschap is de verzameling van onze voorlopige beste kennis
WETENSCHAPPEN: TWO CULTURES?
(niet-) positieve wetenschappen
o Kloof kloof overbruggen: je wordt scheef bekeken als je een bepaald boek niet gelezen
hebt, maar als je bepaalde wetten van Newton niet kent dan is dit normaal
(niet-) exacte wetenschappen
Natuur- en geesteswetenschappen
Alfa-, Bèta-, Gammawetenschappen
o Gamma = medische wetenschappen
Harde en zachte wetenschappen
(niet) humane, sociale wetenschappen
Deductieve/formele versus inductieve/empirische wetenschappen
MENSWETENSCHAPPEN
Studie van menselijk gedrag en cultuurproducten
Sociale wetenschappen: studie van menselijk gedrag
Cultuur- en taalwetenschappen: studie van menselijke praktijken en producten
Menswetenschappen scoren ‘zwakker’
o Erklären = verklaren = verklaren op basis van wetmatigheden zwakker dan exacte
wetenschappen
o Verstehen = begrijpen, interpreteren: meer van toepassing op menswetenschappen (kan ook
bij exacte wetenschappen, maar minder)
o Subjectiever (bv waarom gaan mensen nu minder naar de kerk dan jaren geleden, wat zij hier
de oorzaken van?)
1
, o Economie: zoeken naar verbanden maar is geen exacte wetenschap (bv economische crisis
die door geen enkele econoom voorspelt is)
o Causale verbanden ≠ correlaties
Het is niet zo dat als A zich voordoet op hetzelfde moment als B, dat dit iets met
elkaar te maken heeft
In exacte wetenschappen is het makkelijker om causale verbanden op te sporen
Bij menswetenschappen moet men het vaak doen met correlaties
Bv als men kinderen heeft slaapt men beter: enige reden is omdat er dan meer
structuur is en mensen dus een beter slaappatroon hebben, mensen zonder
kinderen kunnen dit dus ook bekomen
KARL POPPER
Kritiek op profetieën in sociale wetenschappen
Versus historicisme (Plate, Hegel, Marx): geschiedenis ligt vast, geen individuele verantwoordelijkheid,
blue print, utopie
o Niet mogelijk
o Gevaarlijk in politiek: stel dat machtige mensen de geschiedenis kennen
Marx leefde in kapitalistisch tijdsperk en geloofde dat dit zou uitmonden in
klasseloze samenleving
(on)voorwaardelijke voorspellingen
Piecemeal soacial engineering en vermijden van kwaad/lijden
o Beetje bij beetje samenleving proberen te verbeteren
o Versus Utopian social engineering (in functie van the ultimate good; vanuit een blueprint)
draait uit tot mislukkingen
We moeten wereldverbeteraars blijven maar in mindere mate
We kunnen bepaalde voorstellen doen om de samenleving te verbeteren maar deze kunnen ook
ongewilde gevolgen hebben (negatieve gevolgen) openheid hebben voor eigen falen: voorlopig
beste maatregel maar kan dat ze nadien onvoldoende blijven
Belang van democratie en democratische instituties: geen beslissingen door 1 iemand
Belang van transparantie
Belang van systeem van checks and balances om ongewenste machtsaccumulatie te voorkomen
Belang van politiek experiment
Principiële mogelijkheid tot evaluatie en correctie
Zonder geweld wereld veranderen
Wetenschappelijke methode in politiek te brengen politiekers moeten openstaan voor eigen falen
o Niet wetenschappers aan de macht!
“This – and not Utopian planning or historical prophecy- would mean the introduction of scientific method
into politics, since the whole secret of scientific method is a readiness to learn from mistakes.” -Karl Popper
(open vraag op examen: Van wie is dit citaat? Wat bedoelt hij ermee? Hoe relateert hij dit aan
democratie?)
EXPERTEN AAN DE MACHT?
2
, Plato
o Boek: de ideale staat hierin beschrijft hij niet democratie
o Democratie is dom, gevaarlijk, demagogisch, …
o De filosoof koning: verlicht despotisme
Bv met een kapotte schoen ga je naar schoenmaker als er iets mis is, gaan we
naar iemand die kennis van zaken heeft
Brennan
o Waarom vragen we aan kiezers om iemand te kiezen? Ze hebben geen kennis van zaken (bv
iemand als Trump aan de macht)
Klimaat: onderscheid tussen wetenschap en politiek verdampt door de opwarming en dat is niet erg –
Thomas Decreus meer experten aan de macht?
o Bij democratie gaat alles ontzettend traag: alles moet overlegd worden
o Er wordt op korte termijn gedacht in de politiek klimaat is iets op lange termijn
Democratie vervangen door expertocratie?
o Bv in coronacrisis beter dan wetenschapper aan de macht zouden komen
STRAK PLAN?
IS/OUGHT
Wetenschappelijke versus ‘normatieve’ vragen
Scheiding is/ought (D. Hume)
o Over wat zou moeten zijn (bv we zijn carnivoren)
o Over wat we zouden moeten doen (bv maar we moeten geen vlees eten)
Wat is wetenswaardig?
o = politieke/morele vraag
Wat gaan we met onze kennis doen?
o Ethiek/politiek
Wetenschap is een middel en instrument om morele en politieke doelen te bereiken
Ongelijk, maar fair
Is wetenschap waardenvrij?
o Waardenvrij
Economie is het bestuderen van markten, … dus heeft niets met politiek te maken
Wetenschappers moeten neutraal spreken: moeten zich beperken tot wat we weten
bij het deelnemen aan een politiek debat doet hij dit als burger en niet als
wetenschapper (Max Weber)
o Niet-waardenvrij
o Gedeelde waarden en uitgangspunten: je kan niet aan wetenschap doen zonder bepaalde
waarden
Transparantie over data
Vrijheid van meningsuiting
Op de bal spelen, niet op de man: wie iets vertelt is niet belangrijk, wat hij vertelt
wel
Openstaan voor inhoudelijk debat, kritiek
Versus dogmatisme: voorlopig beste kennis!
Vertrouwen op wetenschappelijke methode en op collega’s
Wetenschappelijke integriteit: geen fraude plegen, …
Francis Bacon: “knowledge is power”
o Kennis geeft ons de macht om de wereld te verbeteren
3
, o Waarover willen we onderzoek gaan doen? Ziektes? Dingen die de wereld niet meteen zullen
verbeteren?
Wetenschap is ambivalent: het kan de wereld verbeteren, maar ook vernietigen (bv atoombom)
MENINGSVERSCHILLEN ONDER WETENSCHAPPERS
Mens- en sociale wetenschappen
o Verschillende scholen: crisis bestrijden door als overheid te besparen of door te investeren?
verschillende antwoorden
o Interpretatieverschillen, zwakke verbanden
o Is/ought
Positieve wetenschappen
o Onzekerheden, waarschijnlijkheden
o Is/ought: klimaat- en Covid19-discussie
Experts worden vaak politiek strategisch ingezet: elke partij heeft eigen experts, dus deze expert past
beter bij wat de partij als gedachtegang heeft
DEMOCRATISCHE LEGITIMITEIT
Representatieve democratie
Niet democratisch
o Wetenschappers zijn niet verkozen kunnen niet weggestemd worden, we kunnen ze niet
ter verantwoording roepen
Depolitisering (TINA): politiekers verschuilen zich achter wetenschapper als er moeilijke vragen komen
Wetenschappers zijn geen volksvertegenwoordigers
Facts matter
o Best pleiten voor evidence-based beleid
o Post-truth politics, trumpism, populisme
Alternatieve feiten
Bij het volks zicht afzetten tegen elite (kunnen dus ook wetenschappers zijn)
o Wat is kritisch denken?
Zelf nadenken + vertrouwen in andere instanties die het vertrouwen waard zijn
CORONA
Youtube filmpje bekijken! = examenleerstof
ENKELE VRAGEN
Was/is er voldoende onderscheid tussen wetenschap en politiek?
o Wie neemt de beslissingen?
o Wie bepaalt de doelstellingen: flatten/crush the curve? Besmettingen of ziekenhuisopnames?
Hebben experts en politici elk hun eigen rol gespeeld?
o Moeten experts het beleid legitimeren en communiceren?
Was/is er voldoenden transparantie bij de wetenschappelijke adviezen?
o Is er voldoende ruimte voor maatschappelijk debat?
Waren/zijn de wetenschappelijke adviesraden voldoende divers?
o Is het leven niet meer dan besmettingen minimaliseren?
o Wetenschappelijke logica versus menselijkheid?
Hoe verhoudt voorzorgs- en schadeprincipe zich tov proportionaliteit?
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LauraHouv. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.02. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52355 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now