Dit is een samenvatting van de hoofdstukken sociaal recht (h3.19, 3.22, H6, H7, H8 en H12. Dit vak wordt aangeboden in o.a. leerjaar 2 van de studie HRM.
Samenvatting Sociaal recht
Medezeggenschap betreft de mogelijkheid voor de aan het bedrijf verbonden werknemers of hun
vertegenwoordigers om invloed uit te oefenen op het gevoerde ondernemingsbeleid. Dit kan via de
- Ondernemingsraad (OR)
- Vakbond
De OR-bezit medezeggenschapsrechten die voor het grootste deel in de WOR staan vastgelegd. De
WOR is sinds 1995 ook voor ambtenaren van toepassing. Sindsdien liggen de grondbeginselen van de
medezeggenschap in de WOR vast en gelden ze tot op de dag van vandaag.
Medezeggenschapsraad WOR (tab 5, blz. 387 wettenbundel)
Een bedrijf moet voldoen als onderneming volgens de WOR-artikel 1 lid 1 sub c:
Iedere arbeidsorganisatorische eenheid die zich in het maatschappelijk verkeer als zelfstandige
eenheid presenteert, is een onderneming in de zin van de WOR. Voorbeelden zijn een fabriek, een
winkel, een kantoor, een filiaal.
Arbeidsorganisatorische eenheid is aanwezig wanneer er op een opzichzelfstaand geheel van
hiërarchisch op elkaar afgestemde functies kan worden gewezen. Winstaspect is geen belang voor de
vraag of een OR moet worden opgericht. Alle soorten bedrijfsvormen vallen onder de WOR, zo ook
de overheidsinstellingen.
Hierbij zijn drie elementen van belang:
- Er moet sprake zijn van een groep mensen die op enigerlei wijze samenwerken.
- De werkzaamheden worden verricht op grond van een arbeidsovereenkomst of een
publiekrechtelijke aanstelling.
- Het samenwerkingsverband moet zich naar buiten tegenover het publiek als een zelfstandige
eenheid presenteren.
Hoofdfunctie OR = het controleren en beïnvloeden van beslissingen die de ondernemer wil nemen
Aantal werknemers waarbij een OR verplicht is 50 (artikel 2 lid 1 WOR). Hierbij is het niet relevant of
de werknemers parttime of fulltime werken.
Onder werkzame personen vallen (artikel 1 lid 3 sub a en b WOR):
- Uitzendkrachten nadat ze 24 maanden werkzaam zijn geweest
- Personen die werkzaam zijn met een arbeidsovereenkomst
- Personen die werkzaam zijn krachtens een publiekrechtelijke aanstelling
- Detacheerders tellen niet mee!
Leden van de OR worden gekozen via geheime schriftelijke stemming aan de hand van een
kandidatenlijst. De kandidatenlijst wordt ingediend door (Art 9 lid 2 WOR):
- Vakbond (=vereniging van werknemers)
- Een werknemer of groep van werknemers die kiesgerechtigd zijn.
Het aantal leden wat in de OR moet zitten, ligt aan de grote van de onderneming, dit kan oplopen tot
een maximum van 25 (artikel 6 lid 1 WOR). De OR leden kiezen een voorzitter uit hun midden en 1 of
meer plaatsvervangende voorzitter(s).
Actief kiesrecht = alle personen die gedurende 6 maanden werkzaam zijn geweest mogen stemmen,
uitzendkrachten 24 maanden (artikel 6, lid 2 WOR)
,Passief kiesrecht = alle personen die tenminste 1 jaar werkzaam zijn mogen zich kiesbaar stellen
(artikel 6 lid 3 WOR)
Rechtspositie ondernemingsraad (artikel 21 WOR)
Kandidaten die op de lijst (hebben gestaan), Leden van de OR, Voormalige leden van de OR, Leden
van de commissies, Voormalige leden van de commissies zijn beschermd tegen ontslag (artikel 7:670
lid 4 en 10 BW) en mogen niet benadeeld worden in hun positie in de onderneming vanwege de
activiteiten gelieerd aan de OR. Gebeurt dit toch dan kunnen zij de kantonrechter verzoeken te
bepalen dat de ondernemer de wet moet naleven.
Ook hebben leden van de OR recht op scholing en vorming. Het aantal dagen voor activiteiten op dit
terrein wordt vastgelegd in overleg met de ondernemer. Er geldt een minimum van 5 dagen per jaar
(art. 18 lid 2 en 4).
Er kan een gemeenschappelijk OR worden ingesteld (artikel 3 lid 1 WOR).
Commissies die de OR adviseren (artikel 15 lid 1,2, 3 en 4 WOR)
- Vaste commissies (houden zich bezig met vaste onderwerpen, bijv. diversiteit)
- Onderdeelcommissies (bijv. specifiek voor de opleiding HRM)
- Voorbereidingscommissie/ad-hoc commissie (voorbereidend advies voor de OR geven)
De OR beschikt tevens over het inschakelen van deskundigen. Denk aan mondeling advies en
inlichtingen vragen tijdens een vergadering of om een schriftelijk advies verzoeken.
Als de ondernemer bezwaar heeft om de commissie in te stellen vanwege tijd of geldt kan er naar de
kantonrechter worden gegaan.
Het aanspreekpunt van de OR is de ondernemer. Bij een BV of NV is er ook nog sprake van een
bestuurder. Deze bestuurder is degene die de hoogste zeggenscha uitvoert bij de leiding van de
arbeid.
Centrale ondernemingsraad (COR) (art 33 WOR) of Groeps-OR
Bij bedrijven met meerdere ondernemingsraden stelt de onderneming een centrale
ondernemingsraad. Een COR is een overkoepelende OR die op het hoogste niveau van het bedrijf
opereert en in overleg treedt met de ondernemer (meestal via een lid van de Raad van Bestuur).
Bijvoorbeeld als op centraal niveau besluitvorming plaatsvindt, zoals bij:
• Een concern, met een moeder en dochtervennootschappen;
• Een grote zorgkoepel, waaronder meerdere verpleeg- en verzorgingshuizen vallen;
• Een groot supermarktconcern met een aantal vestigingen, een distributiecentrum en een
hoofdkantoor;
• Een gemeente met diverse diensten en afdelingen.
Leden worden gekozen uit de betrokken (lagere) ondernemingsraden. Ondernemingen die geen OR
hebben, kunnen in de COR vertegenwoordigd zijn via de Personeelsvertegenwoordiging (PVT) of
door een rechtstreekse verkiezing vanuit het personeel van die onderneming (Art 34 WOR).
Bevoegdheden COR
Dezelfde bevoegdheden als de OR, dus meedenken en inspraak. Maar de COR behandelt alleen die
zaken die van gemeenschappelijk belang zijn voor alle of de meerderheid van de ondernemingen
waarvoor de COR is ingesteld (artikel 35 WOR).
, PVT OR
Instellen bij 10-50 werknemers Instellen bij tenminste 50 werknemers
Verplichte instelling als meerderheid dit wil Verplichte instelling
Tenminste drie leden Tenminste vijf leden
Een groeps-OR wordt vaak ingesteld als een groot bedrijf onderling sterk verschillende
werkzaamheden verricht. Per cluster wordt er dan een groeps-OR ingesteld.
WOR- Materiele aspecten
Onderstaand is te zien dat de OR specifieke bevoegdheden heeft, de zogeheten materiele aspecten.
Recht van overleg
Binnen 2 weken komen de ondernemer en de OR bij elkaar, nadat een van hen daarom heeft
gevraagd (art. 23 lid 1 WOR). Namens de ondernemer komt de zogeheten ‘bestuurder’ (art. 23 lid 4
WOR). Tweemaal per jaar wordt de algemene gang van zaken besproken (art. 24 WOR).
Recht van initiatief
De OR kan tijdens en buiten de overlegvergadering voorstellen doen, die betrekking hebben op alle
aangelegenheden van de onderneming. Voorstel is schriftelijk en voorzien van een toelichting.
Dit onderwerp moet vervolgens minstens eenmaal besproken worden in een overlegvergadering.
Daarna neemt de ondernemer zo spoedig mogelijk een besluit dat hij schriftelijk met gronden
onderbouwd. Besluit hij niet akkoord te gaan, dan houdt het hiermee op, met andere woorden: de
OR heeft geen beroepsrecht.
Als de ondernemer zijn besluit niet motiveert, houdt hij zich niet aan de wet. Dat betekent dat de
ondernemingsraad een verzoek bij de kantonrechter kan indienen op grond van de algemene
geschillenregeling (Art 36 lid 2 WOR).
In dit verband is de OR niet het beleidsvoerend orgaan. Het beleid zelf wordt vastgesteld door de
ondernemer. De OR kan alleen het beleid beïnvloeden dan wel controleren. Oftewel aan het
initiatiefrecht is geen beroepsrecht gekoppeld, de rechter blijft uit beeld.
Recht op advies
Hierbij gaat het om voorgenomen besluiten op economisch/ organisatorisch beleid (Art 35 b lid 5
WOR):
- Verlies van een arbeidsplaats
- Belangrijke verandering van de arbeid,
- Arbeidsvoorwaarden of
- Arbeidsomstandigheden
De ondernemer legt het advies schriftelijk voor en op een zodanig tijdstip dat het advies van invloed
kan zijn op het besluit (Art. 25 lid 2 WOR). De adviesaanvraag moet ten minste eenmaal met de
bestuurder worden besproken in een overlegvergadering. Bij het verzoek om advies ontvangt de OR-
beweegredenen voor het besluit, gevolgen hiervan voor het werkzame personeel, voorgenomen
maatregelen n.a.v. de gevolgen (art. 25 lid 3 WOR). Dan wordt er een keer overleg gepleegd, daarna
kan de OR haar advies uitbrengen (art. 25 lid 4 WOR). Daarna volgt besluit ondernemer: indien advies
niet is gevolgd wordt schriftelijk gemotiveerd aangegeven wat hier de reden van is (art. 25 lid 5
WOR). In dat geval wordt de uitvoering van het besluit met 1 maand opgeschort (art. 25 lid 6 WOR).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller puckthoonen29. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.89. You're not tied to anything after your purchase.
