Summary
Samenvatting Staats- en bestuursrecht in de praktijk alle stof leerjaar 1 periode 1
- Course
- Institution
Alle voorgeschreven literatuur en behandelde lesstof van week 1 t/m 7
[Show more]
Seller
Follow
juliavanlaanen
Content preview
Tentamenweek 1 SBRPCollege 1
Trias politica: (scheiding der machten)
Wetgevende macht:
- Regering en Staten-Generaal
- Maakt algemene regels voor burgers -> wetten in formele zin
Uitvoerende macht:
- Regering
- Uitvoering van de algemene regels (subsidieverstrekking)
Rechtsprekende macht:
- Rechters
De volksvertegenwoordiging (Staten-Generaal) en regering hebben eigen taken en bevoegdheden,
maar moeten veel samenwerken en hebben instrumenten om elkaar te controleren. (bv.
Goedkeuring van Staten-Generaal of regering, opgenomen in de wet)
Staten-Generaal (H3 Grondwet)
Art. 50 GW -> De Staten-Generaal vertegenwoordigen het gehele Nederlandse volk.
De Staten-Generaal bestaat uit twee kamers:
- 2e kamer: wordt direct door het volk gekozen en heeft 150 leden;
- 1e kamer: wordt indirect (via provinciale staten) gekozen en heeft 75 leden.
Kamercommissies -> gespecialiseerde fractieleden van partijen bij elkaar om over een bepaald
onderwerp te discussiëren.
Constitutionele positie Staten-Generaal
- Er is sprake van een zelfstandige en onafhankelijke positie van de overheidsinstellingen.
- De Staten-Generaal heeft in de kamers eigen bevoegdheden.
- De positie van de Koning is bij wet geregeld, hierdoor is er dus geen hiërarchische
verhouding.
Bevoegdheden van de kamers
Tweede Kamer Eerste Kamer
Budgetrecht -> recht om staatsuitgaven en -inkomsten te beoordelen Budgetrecht
Vragenrecht -> recht om vragen te stellen aan de regering Vragenrecht
Recht van interpellatie -> uitnodiging tot debat aan een minister Recht van interpellatie
Recht van enquête -> recht om onderzoek te (laten) doen Recht van enquête
Recht van initiatief -> recht om wetsvoorstel in te dienen
Recht van amendement -> recht om wijzigingen aan te brengen in
een wetsvoorstel
Wetgevende taak
Controlerende taak
De 1e kamer heeft dus geen recht van initiatief en amendement, maar kan wel een wetsvoorstel
aannemen of verwerpen. Daarnaast heeft de 1 e kamer de mogelijkheid om een novelle in te dienen
(kleine wijziging van wetsvoorstel).
, Constitutionele positie uitvoerende macht
De regering:
- De Kroon
- Koning en een of meerdere ministers en/of staatssecretarissen art. 42 GW
- De regering is zelfstandig ten opzichte van de Staten-Generaal en de rechterlijke macht.
- Geen hiërarchie (alleen ondergeschiktheid tussen minister en staatssecretarissen).
- De regering komt tot stand na kabinetsformatie.
- Vertrouwensregel -> De regering kan niet zonder het vertrouwen van het parlement (1 e en 2e
kamer).
- Ministeriële verantwoordelijkheid -> De regering is altijd verantwoording schuldig aan het
parlement (1e en 2e kamer) art. 42 lid 2 GW
Samenstelling van de uitvoerende macht
Regering
- Koning en één of meer ministers en/of staatssecretarissen
- Koning is het staatshoofd
- En lid van de regering, regeerfunctie wordt niet als staatshoofd uitgevoerd
Uitvoerende macht
Minister
- Geeft leiding aan een ministerie/departement, daarnaast zijn er ook ministers zonder
portefeuille (wel een bepaald gebied, maar geen eigen ministerie);
- Worden bij koninklijk besluit ingesteld en ontslagen.
- Parlementaire immuniteit: ministers kunnen niet in rechten aangesproken of vervolgd
worden voor hetgeen dat zij in een vergadering hebben gezegd art. 71 GW
- Heeft toegang tot de openbare vergadering van het parlement art. 69 GW
Staatssecretaris
- Art. 46 GW
- Plaatsvervanger van minister (ondergeschikt aan minister);
- Verantwoording aan Staten-Generaal;
- Minister kan aanwijzingen geven aan staatssecretaris;
- Benoeming en ontslag bij koninklijk besluit.
Ministerraad
- Art. 45 GW
- Ministers gezamenlijk -> minister-president is de voorzitter; art. 45 lid 2 GW
- Vergaderen elke vrijdag;
- Taak: besluiten over algemeen regeringsbeleid en bevorderen eenheid van dat
regeringsbeleid art. 45 lid 3 GW
- Werkwijze wordt geregeld un het Regelement van Orde voor de Ministerraad
Minister-president
- Art. 45 GW
- Voorzitter van de ministerraad;
- Politieke leider van de grootste partij;
- Géén regeringsleiding -> heeft geen leidinggevende bevoegdheden jegens ministers
- Maakt deel uit van de Europese Raad.
- Wordt bij Koninklijk Besluit benoemd art. 48 GW
, Constitutionele positie uitvoerende macht
Minister
- Zelfstandig, maar niet onpartijdig -> lid van een partij uit de regeringscoalitie;
- Geen bestuursfunctie partij -> afstand van partij en fractie bewaren;
- Parlementaire immuniteit -> ministers kunnen niet vervolgd worden voor hetgeen zij in de
vergadering van de Staten-Generaal of Kamercommissies hebben gezegd;
- Ministeriële verantwoordelijkheid ten aanzien van de Koning en zijn ambtenaren.
Koning
- Staatshoofd -> vertegenwoordiging Nederlandse staat in binnen- en buitenland;
- Lid van de regering -> regeerfunctie wordt niet als staatshoofd uitgevoerd. Koning is
bestanddeel van het ambt regering.
Begrippen:
- Kabinet: alle politieke ambtsdragers
- Bewindslieden: de regeringslieden muv de koning
- Ministerie: afdeling van de overheid waar het beleid van de regering wordt uitgevoerd art. 44
GW
- Fractie: alle Kamerleden van dezelfde politieke partij
- Onschendbaarheid: iemand die niet ter verantwoording kan worden geroepen in de Kamer
- Democratie; burgers hebben invloed op de manier waarom er geregeerd wordt -> vrije
verkiezingen, parlementair stelsel en respect van alle grondrechten
- Rechtsstaat: een staat waarin vrijheid, zekerheidsrecht en rechtsgelijkheid voor de burger
heel belangrijk zijn. Bovendien geniet de burger bescherming van zijn rechten en vrijheden,
tegen medeburgers en de overheid.
- Informateur: persoon die mogelijkheden van een nieuw kabinet en regeerakkoord
onderzoekt.
- Coalitie: samenwerkingsverband van een aantal fracties uit de Tweede Kamer
- Regeerakkoord: hierin formuleren de regeringspartijen de gezamenlijke doelen die zij de
komende 4 jaar willen bereiken.
- Formateur: persoon die uiteindelijk het kabinet samenstelt en het regeerakkoord vaststelt
Vaak is dit de toekomsite minister-president, benoemd door de Tweede Kamer art. 139
Regelement ….. Tweede Kamer
- Regeringsverklaring: verklaring waarmee een nieuw kabinet zich voor het eerste presenteert.
- Demissionair: aftredend, zodra een zittend kabinet zijn ontslag aanbiedt bij de koning
(tijdens een formatie van een nieuw kabinet zijn de zittende ministers dut dus)
- Algemene maatregel van bestuur: koninklijk besluit dat algemeen bindende regels bevat,
wordt gemaakt door de regering art. 89 GW
- Benoemingsbesluit: een Koninklijk Besluit, genomen door de regering die geen regels bevat.
Het is een besluit van de regering zonder Staten-Generaal
- Ministeriële verantwoordelijkheid: ze zijn individueel verantwoordelijk voor hun eigen beleid
en gezamenlijk voor het regeringsbeleid.
- Dualisme: samenspel tussen regering en parlement, waarbij beide organen handelen volgens
hun eigen taakopdracht
- Monisme: handelswijze waarbij de regering samen met de regeringsfracties in het parlement
in intern beraad besluiten en compromissen voorbereid
- Quorum: minimaal aantal aanwezigen dat vereist is om een vergadering of stemprocedure
geldig te laten verlopen of besluit te nemen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller juliavanlaanen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.39. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now