Class notes
Alle minicolleges 2020 samengevat
- Course
- Institution
Samenvatting van de minicolleges van het vak Inleiding tot het recht 2020
[Show more]
Seller
FollowIrenekramer
Reviews received
Content preview
HoorcollegeWeek 1
Transouder-arrest: kan een transvrouw als vader van een kind gezien worden?
Volgens art. 1:199 BW is de vader van een kind een man; kan een transvrouw (man die
vrouw werd, maar sperma had laten invriezen) dan wel een vader zijn?
Feiten:
- De transvrouw had een vrouw ontmoet waarmee ze een kind had gemaakt en ze wilde de
biologische band die zij met het kind had, erkend zien door de rechter
- De relevante wettelijke bepaling was art. 1:207 BW (oud): ‘het vaderschap van een man
kan … op de grond dat deze de verwekker is van het kind of op de grond dat de man als
levensgezel van de moeder heeft ingestemd met een daad die de verwekking van het kind
tot gevolg kan hebben gehad, door de rechtbank worden vastgesteld.’
- Art. 1:28 BW (oud): sterilisatie-eis, juridische geslachtsverandering vereist dat de persoon
niet meer in staat zou zijn om kinderen te verwekken
Rechtsvraag:
- Kan een transvrouw, die met behulp van ingevroren sperma na haar geslacht
veranderende operatie een kind heeft verwekt bij een andere vrouw, als vader van het kind
worden aangemerkt?
Oordeel rechter:
- Volgens de letter van de wet kan een transvrouw geen vader zijn
- Beoordeling van de wetgever was te voorkomen dat kinderen een ouder hebben met een
juridisch geslacht dat tegengesteld is aan biologisch geslacht
- Maar! Wetgever heeft kennelijk niet stilgestaan bij de mogelijkheid [van invriezen zaad &
IVF] waarvan appellanten gebruik hebben gemaakt
- Er is dus sprake van medische ontwikkelingen die de wetgever niet kon voorzien
- In de samenleving wordt gelijke behandeling van verschillende samenlevingsvormen
steeds belangrijker
Uitspraak:
- De transvrouw is niet de vader maar wel de ouder van het kind. Hiermee wordt de
biologische band tussen de transvrouw en het kind geëerbiedigd.
- Recht doen is niet hetzelfde als recht toepassen
- De rechter introduceert een nieuwe categorie (‘ouder’) in het Nederlandse recht
Hoorcollege
Week 2
Wat is recht?
Twee perspectieven
- Intern perspectief (kernbegrippen & casuïstiek)
- Extern perspectief
Rechtstheorieën staan centraal. Deze week de denkbeeldige casus van de grotverkenners.
Lon Fuller (1902-1978) was de bedenker van de grotverkenners. De casus gaat om de
vraag of 4 grotverkenners schuldig zijn van de moord op een persoon. 5 rechters moeten
beslissen over deze zaak, en als zij beslissen dat deze grotverkenners schuldig zijn aan
moord, krijgen ze de doodstraf. De grotverkenners waren op expeditie in een grot, tijdens
deze expeditie vonden er aardverschuivingen plaats waardoor ze opgesloten kwamen te
zitten. Nadat zij na 32 dagen gered werden, bleek dat de grotverkenners hadden
,afgesproken tijdens dat ze daar zaten, om één van de grotverkenners te vermoorden om
voedsel voor de anderen te hebben. Ze werden aangeklaagd voor de moord. De rechters
moeten dus beslissen of de grotverkenners schuldig zijn aan moord of hebben gehandeld uit
zelfbescherming. De rechters worden het niet eens met elkaar. Ze moeten zich via
rechtstheorieën verdedigen.
Hij heeft deze casus bedacht om een aantal fundamentele ideeën bloot te leggen om een
vergrootglas te leggen op tal van dilemma’s die in het recht besloten liggen.
Hij is geïnspireerd op twee real-life cases.
1. United States vs. Alexander Holmes, 1842
Op 18 maart vertrekt een immigrantenschip vanuit Liverpool richting de VS. De passagiers
op dit schip zijn arme arbeiders die naar de VS willen. In die tijd duurde het lang voordat een
schip vanuit Europa in Amerika aan kwam en dit schip botst op een ijsschots na enkele
dagen. De kapitein, de bemanningsleden en passagiers worden in veiligheid gebracht op
reddingsschepen. Eén daarvan is echter vol en dreigt te zinken. Het toeval wil dat op deze
boot een groot deel van de bemanningsleden aanwezig is. Eén van de bemanningsleden
(Alexander Holmes) neemt een beslissing; hij besluit een aantal over boord te gooien om de
rest in leven te houden. De slachtoffers die hij selecteert zijn jonge mannen (de
immigranten). Enkele uren nadat de mannen overboord zijn gegooid, wordt de reddingsboot
gered door een ander schip. Na een tijd proberen de overlevenden weer naar de VS te
komen, en zodra dat gelukt is dienen zij een klacht in tegen de bemanningsleden en
Alexander Holmes voor de moord op de jonge mannen die overboord zijn gegooid.
Alexander Holmes wordt aangeklaagd. Wat hierin sterk naar voren is gekomen, is dat er
sprake was van oneerlijke selectie van de slachtoffers.
De aanklager meldde dat het geen gezamenlijke beslissing was om het leven van enkelen te
offeren om de rest te redden.
Alexander Holmes beweert dat er sprake is van noodtoestand; ‘normaal gesproken is het
een goed idee om iedereen te spreken die door de beslissing is geraakt, maar het is een
extreme situatie en dan houdt het recht op te bestaan. Het gaat enkel om zelfbehoud.’
De rechter stelt in het vonnis centraal dat er geen eerlijke selectie van slachtoffers is
geweest. Als er wel een gezamenlijke inspraakprocedure was geweest, dan was het eerlijk
en dan was er sprake van zelfbehoud.
2. R vs. Dudley & Stephens (1884)
Een rijke Australische advocaat koopt een jacht in het VK en wil deze laten verplaatsen naar
Australië. Hij stelt wat bemanningsleden aan om dit te doen. Ook deze jacht blijkt kapot. De
bemanning van de jacht (Dudley & Stephens) brengen zichzelf in redding op een boot. Ook
zij komen terecht in noodweer. De mannen weten dat ze dit niet zullen overleven en ze gaan
met elkaar het gesprek aan: zullen wij een van ons doden zodat de ander kan overleven. De
mannen komen tot de conclusie dat zij niet één van hen zullen doden en opeten. Eén van de
bemanningsleden (Parker) is ernstig verzwakt en al in coma. Hij zal sowieso sterven. Dudley
neemt de beslissing dat voordat Parker dood is, hij hem vermoord zodat zij hem kunnen
opeten. Dit schip wordt ook gered. Wanneer Dudley en Stephens aan wal komen, worden zij
aangeklaagd voor moord.
De publieke opinie is hier erg anders dan in zaak 1. Veel mensen begrijpen dat ze deze
keuze hebben gemaakt. De rechter gaat hier niet in mee. Hij moet beslissen of sprake is van
moord / zelfbehoud: ‘Recht en moraal zijn twee verschillende dingen, maar als ik nu mensen
ga vrijspreken voor het vermoorden en opeten van een jongen man, wordt de grens zo groot
, dat hij ondraaglijk wordt. Mensenlevens mogen niet tegen elkaar worden afgewogen,
ondanks dat hij bijna dood was.’
De grotverkenners
Rechter: de grotverkenners zijn schuldig aan de moord op Roger Whetmore, dus ze moeten
ter dood veroordeeld worden. Bij het Hoger Beroep moeten de volgende vijf rechters
beoordelen of de grotverkenners veroordeeld moeten blijven, of dat het vonnis niet in stand
blijft.
Truepenny
- De voorzitter van de rechtbank
- Zet de feiten uiteen: een groep van vijf grotverkenners is op expeditie naar een grot. Er
vonden aardverschuivingen plaats waardoor ze de grot niet meer konden verlaten. Ze
moesten wachten op hulp. In eerste instantie is er hulp van een instantie gekomen, dus er
moesten meer reddingswerkers worden ingezet. Tijdens deze reddingsoperatie vinden weer
aardverschuivingen plaats, waardoor tien reddingswerkers om het leven komen. Na 10
dagen blijkt dat de grotverkenners een apparaat bij zich hadden waarmee ze contact konden
leggen met de buitenwereld. Ze krijgen ineens contact met Roger Whetmore. Hij vraagt aan
de reddingswerkers hoelang het nog gaat duren voordat zij gered worden, de werkers
antwoorden dat het nog 10 dagen gaat duren. De grotverkenners weten dat ze dat niet gaan
overleven. Na enige tijd meldt Roger zich weer en hij stelt de vraag of de grotverkenners
zullen overleven als zij één van hen doden en opeten. Er worden artsen bij betrokken en hij
meld dat ze het in de grot gaan overleven zodra ze iemand opeten. Roger vraagt: moeten wij
één van ons aanwijzen en opeten? De arts weigert antwoord te geven op de vraag. Roger
wil graag een priester of rechter spreken voor de vraag. Er is echter geen rechter of priester
te vinden in het land. Na tien dagen worden ze gered, en blijkt dat Roger Whetmore degene
is geweest die is gedood en opgegeten. Ze zijn met elkaar het overleg aangegaan om
iemand op te eten. Alle vijf hebben ingestemd met het offeren van iemand om te kunnen
overleven. Op het allerlaatste moment bedenkt Roger zich, en vindt dat ze het niet moeten
doen. Hij trekt zich terug. De overige grotverkenners zeggen: vind je het oké als we voor jou
dobbelen. Roger stemt er toch mee in. Door het dobbelen wordt besloten dat Roger degene
is die het slachtoffer moet worden. De grotverkenners worden, zodra ze bevrijd zijn, meteen
gearresteerd en veroordeeld.
Art. 12 Wet van Newgarth: ‘whoever shall willfully take the life of another shall be punished
by death.’
Het rechterlijk college in hoger beroep moet oordelen of het doden en opeten van Whetmore
moord is in de zin van art. 12, of is er sprake van zelfbehoud?
Truepenny zegt dat art. 12 duidelijk is en ons vertelt wat we moeten doen; het doden en
opeten van Whetmore is moord dus de grotverkenners moeten ter dood veroordeeld worden.
Hij houdt het vonnis dus in stand.
P. 619: de veroordeling van de grotverkenners was ‘the only course that was open under the
law’. Rechter Truepenny vindt het wel onrechtvaardig als de grotverkenners ter dood
veroordeeld worden. Hij sluit zich aan bij het verzoek om gratie: ‘i think we may therefore
assume that some form of clemency will be extended to the defendants. If this is done, then
justice will be accomplished without impairing either the letter or the spirit of our statutes and
without offering any encouragement for the disregard of law.’
De opinie van Truepenny is opmerkelijk, want wat hij zegt is dat het recht veroordeling
vereist, maar rechtvaardigheid vereist vrijspraak. De rechtvaardigheid ligt volgens hem dus
buiten het recht.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Irenekramer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.71. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now
Recently viewed by you
