Summary
Samenvatting biologie vwo 6 Thema 1 voeding
- Course
- Level
- Book
Samenvatting biologie vwo 6 Thema 1 voeding
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
lenamariahollander
Reviews received
Content preview
Samenvatting Biologie Thema 1 Voeding2 Voedingsmiddelen en voedingsstoffen
Voedingsmiddelen bevatten voedingsstoffen. Voedingsstoffen kunnen dienen als
bouwstoffen of brandstoffen (deze leveren energie).
De 6 belangrijkste voedingsstoffen zijn;
- Eiwitten (proteïnen)
- Koolhydraten
- Vetten (lipiden)
- Water
- Mineralen (zouten)
- Vitaminen
Eiwitten
Eiwitten zijn polymeren van aminozuurmoleculen. In het verteringsstelsel worden eiwitten
gesplitst in aminozuurmoleculen zodat ze opgenomen kunnen worden in het bloed.
Eiwitten zijn belangrijke bouwstoffen en reguleren daarnaast bijna alle processen in een
organisme. (transport)
Eiwitsynthese: in cellen worden aminozuren weer aan elkaar gekoppeld.
In eiwitten komen 20 verschillende aminozuren voor. 12 hiervan kunnen volwassenen zelf
maken als deze niet genoeg in het voedsel voorkomen.
Transaminering: het proces waarbij aminozuren die een mens tekort komt worden gevormd
uit andere aminozuren in de lever. Dit gebeurt door het overplaatsen van de aminogroep
(NH2).
Essentiele aminozuren: de overige 8 aminozuren die de mens niet zelf kan maken. Deze
moeten voorkomen in ons voedsel.
Aminozuren die niet worden gebruikt worden gedissimileerd. Uit de aminogroep ontstaat
ureum, dit komt in je urine.
Als er niet voldoende glucose aanwezig is en een overschot van aminozuren, kunnen
eiwitten dienen als brandstof. (glycolyse)
Koolhydraten
Koolhydraten worden ingedeeld in monosachariden (glucose/fructose) disachariden
(sacharose/lactose) en polysachariden (zetmeel/glycogeen). Koolhydraten zijn belangrijke
brandstoffen (bijvoorbeeld glucose) maar kunnen ook een rol spelen als bouwstoffen. Een
DNA-molecuul bevat bijvoorbeeld desoxyribose (monosacharide), en celmembranen
bevatten eiwitmoleculen (koolhydraatketens).
1 g koolhydraten 17 kJ energie
Voedingsvezels: stoffen die niet door enzymen worden verteerd, voornamelijk koolhydraten.
Een deel van de voedingsvezels kan wel worden afgebroken door bacteriën in de darmen.
Ze zijn belangrijk omdat ze de darmwerking en stoelgang bevorderen. Daarnaast zorgen ze
eerder voor een verzadigd gevoel.
, Samenvatting Biologie Thema 1 Voeding
Vetten (lipiden)
Vetten zijn opgebouwd uit glycerol en 3 vetzuurmoleculen (triglyceriden). Ze dienen vooral
als brandstoffen maar kunnen ook dienen als bouwstoffen (bijvoorbeeld fosfolipiden in een
membraan).
1 g vet 38 kJ energie
Verzadigd: rechte keten, geen dubbele bindingen tussen C-atomen (max. aantal H-atomen)
Onverzadigd: geen rechte keten, 1 of meer dubbele bindingen. (enkelvoudig = 1 dubbele
binding, meervoudig = 2 of meer dubbele bindingen).
Dierlijke vetten bevatten veel verzadigde vetzuren. Plantaardige oliën en vis bevatten veel
meervoudig onverzadigde vetzuren.
Cholesterol: vet dat voorkomt in celmembranen en bloedplasma. (wordt vaak aangemaakt
door de lever, een klein deel krijg je binnen via voeding).
Verzadigde vetzuren zorgen ervoor dat cholesterol wordt afgezet tegen de binnenwand van
de bloedvaten waardoor deze vernauwen. (vooral als bloedvatwanden zijn beschadigd). Dit
kan leiden tot hart- en vaatziekten. Onverzadigde vetzuren verminderen dit.
Essentiële vetzuren: enkele onverzadigde vetzuren die het lichaam niet zelf kan vormen,
die je via voeding binnen moet krijgen. (bijvoorbeeld linolzuur).
Water
Een volwassen menselijk lichaam bevat ongeveer 60% water.
- Belangrijke bouwstof
- Oplosmiddel voor allerlei stoffen. Dit bepaald de osmotische waarde.
- Transportmiddel
- Belangrijke rol bij regeling lichaamstemperatuur (door zweten koelt het lichaam af)
Het lichaam raakt water kwijt door urine, uitgeademde lucht en zweten. Een deel wordt
aangevuld doordat er water ontstaat bij de dissimilatie. De rest door eten en drinken.
Mineralen (zouten)
Ionen van mineralen worden gebruikt als bouwstoffen. Mensen krijgen vaak te veel Na+
binnen door onder andere keukenzout. Daarnaast moet je voeding Ca2+ en K+ bevatten.
Calcium is nodig voor de ontwikkeling van bijvoorbeeld botweefsel.
Spoorelementen: elementen die je slechts in hele kleine hoeveelheden nodig hebt.
Bijvoorbeeld fosfor, fluor, jood, magnesium, zwavel en ijzer. Deze zijn vaak bestanddelen
van enzymen of hormonen. Fluor: opbouw beenderen en gebit. ijzer: vorming hemoglobine.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lenamariahollander. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.77. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48072 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now