1.1 Wat is sociale psychologie?
de wetenschap die bestudeert hoe de gedachten, gevoelens en gedragingen van m
ensen worden b
eïnvloed
door de echte of denkbeeldige aanwezigheid van anderen
De essentie, de kern van de sociale psychologie omvat de s
ociale invloed:
‘’We worden allemaal beïnvloed door anderen.’’
Dit kan op verschillende manieren gebeuren
- Direct: rechtstreeks, in een poging om het gedrag/attitude van een ander te
veranderen
bv. door reclame worden we overgehaald om een bepaald product te kopen
- Indirect: door de aanwezigheid van mensen door overgedragen (culturele)
waarden/overtuigingen (van ouders, vrienden,..)
bv. we gedragen ons anders als er een leerkracht aanwezig is
Hoe kunnen we anders sociale invloed begrijpen?
sociale psychologie onderscheidt zich van andere sociale wetenschappen door de n
adruk op de constructen
van mensen of persoonlijke interpretaties
We kunnen pas begrijpen hoe mensen beïnvloed worden door de sociale wereld als we
weten hoe deze mensen de sociale wereld waarnemen.
- Constructen: de manier waarop wij de sociale wereld waarnemen, begrijpen en
interpreteren.
- Determinanten: bepalende factoren in een ontwikkeling of toestand
Waarom belde niemand de politie?
zie voorbeeld Abraham Biggs
Om de meest waarschijnlijke verklaring te kunnen vinden op zulke vragen, voeren sociale
psychologen onderzoek uit via w
etenschappelijke methoden, onder andere:
- Empirische methode: onderzoek op basis van directe of eigen waarneming
Hierbij beginnen onderzoekers met het creëren van mogelijke verklaringen, ook wel
hypothesen genoemd
bij het opmaken van een hypothese neemt men een onderstelling aan dat (nog) bewezen moet worden
‘’Mensen zijn zich niet altijd bewust van de redenen achter hun eigen reacties en
gevoelens.’’
We kunnen moeilijk aan mensen vragen hoe ze tot hun gedachten en constructen
komen
omdat we ons dus niet altijd bewust zijn van onze denkprocessen
bekijk voorbeelden & experimenten in het boek!!
,SOCIALE PSYCHOLOGIE 1- SEM 1 Jackie-Rose Pandha
Verschil tussen de sociale psychologie en andere sociale wetenschappen
Ondanks de vele gelijkenissen, kunnen we de verschillende sociale wetenschappen toch
onderscheiden van elkaar:
- Sociologie: biedt algemene wetten en theorieën over de samenleving, niet over
individuen
- Sociale psychologie: onderzoekt de mentale/psychologische processen die
mensen met elkaar gemeen hebben en die hen geschikt maken voor sociale
beïnvloeding
- Persoonlijkheidspsychologie: b estudeert de kenmerken die individuen uniek en
verschillend van elkaar maken
Het doel van de sociale psychologie
Het doel van de sociale psychologie is het achterhalen van de universele eigenschappen
van de mens die ervoor zorgt dat iedereen sociaal beïnvloed kan worden (onafhankelijk
van eender welke sociale klasse of cultuur)
1.2 De macht van de situatie
de meeste mensen zullen, zonder belangrijke informatie over een situatie, iemands gedrag proberen te
verklaren op basis van iemands persoonlijkheid
We hebben allemaal de neiging om gedragingen van mensen toe te schrijven aan hun
persoonlijkheid of hun karakter. Deze neiging wordt de f undamentele attributiefout
genoemd:
bv. als X een onvoldoende voor een toets heeft gehad, krijgen we (vaak) de neiging om te zeggen dat dit komt
omdat X nooit leert
Door te a ttribueren (oorzaken toekennen) krijgen we een (onterecht) gevoel van
‘’veiligheid’’. Het stelt ons op 1 of andere manier gerust, omdat dit ons ‘’nooit’’ zal kunnen
overkomen.
zie voorbeelden boek p.11
↳ Dit is juist tegenwerkend:
- dit zorgt ervoor dat we onvoorbereid en meer kwetsbaar zullen zijn bij mogelijke
destructieve sociale invloeden
omdat we ons niet bewust zijn van het feit dat we hier niet vatbaar voor zijn
- als we de macht van de situatie onderschatten, het proberen te vereenvoudigen,
beperken we onszelf om kennis op te doen over de oorzaken van vele menselijke
gedragingen
dit kan leiden tot ‘’victim-blaming’’ wanneer men geconfronteerd wordt met situaties waarin hij/zij
beperkte informatie over heeft
bekijk voorbeelden & experimenten in het boek!!
,SOCIALE PSYCHOLOGIE 1- SEM 1 Jackie-Rose Pandha
1.3 De macht van sociale interpretatie
‘’Gedrag dat beloont wordt, zal vaker vertoond worden. Gedrag dat bestraft wordt, zal
geleidelijk aan afnemen en uiteindelijk volledig stoppen.’’
SKINNER:
Volgens het behaviorisme…
stroming in de psychologie
Kunnen we gedrag van de mens verklaren a.d.h.v. leerprocessen:
- gedrag leren we aan, ongewenst gedrag leren we af. Hierbij wordt geen rekening
gehouden met het denken, voelen en de wensen van het individu.
het behaviorisme vindt dat de manier hoe mensen situaties interpreteren geen rol speelt
De gestaltpsychologie daarentegen benadrukt het belang van de persoonlijke
interpretatie op situaties. Hoe geven mensen betekenis aan de wereld om hen heen?
Volgens deze stroming hangt onze interpretatie (van wat we rond ons heen zien) af van wat we verwachten te
zien. We zoeken naar patronen in wat we zien en ervaren.
EDMUND H
USSERL:
Volgens gestaltpsychologen moeten we ons focussen op de fenomenologie
- ‘’Het geheel is anders dan de som der helen.’’:
we moeten een object bekijken als een g
eheel in plaats van ons te concentreren op afzonderlijke
elementen van het object
KURT LEWIN: ‘’Het is belangrijker om te begrijpen hoe mensen de sociale wereld
waarnemen, doorgronden en interpreteren dan het is om de objectieve eigenschappen
ervan te begrijpen.’’
Als we om ons heen kijken, zijn we op objectief vlak ‘’beperkt’’ door fysieke en sociale kenmerken. Ons subjectief
beeld (mogelijkheden, angsten, ervaringen, etc.) spelen nog steeds een rol.
‘’De manier waarop mensen hun omgeving construeren heeft belangrijke gevolgen.’’
LEE ROSS:
Een speciaal soort construct genaamd het ‘’naïef realisme’’ gaat ervan uit dat iedereen
dingen waarneemt ‘’zoals ze echt zijn’’.
- dit is een misplaatst geloof omdat men hierbij overtuigd is dat iedereen de
‘’werkelijkheid’’ interpreteert zoals we haar waarnemen.
men veronderstelt dat zijn/haar interpretatie van de ‘’werkelijkheid’’ juist is, maar houdt geen
rekening met het feit dat iedereen die werkelijkheid anders interpreteert
bekijk voorbeelden & experimenten in het boek!!
, SOCIALE PSYCHOLOGIE 1- SEM 1 Jackie-Rose Pandha
1.4 De oorsprong van constructen: fundamentele menselijke motieven
‘’Onze gedragingen en gedachten worden altijd gemotiveerd.’’
Vaak worden we door 2 essentiële motieven in tegengestelde richtingen getrokken:
1. Het motief van eigenwaarde: de behoefte aan een positief zelfbeeld
de meeste mensen hebben de nood om zichzelf als een ‘’goed’’ persoon te zien, vaak verdraaien we de
werkelijkheid om een positief zelfbeeld te kunnen behouden
Vroeger gedrag rechtvaardigen
Het erkennen van grote tekortkomingen in onszelf is erg moeilijk, zelfs als dat betekent
dat we een vaag of inaccuraat beeld van de wereld met ons meedragen.
- het gevolg van deze vervorming is dat er een erg kleine kans is dat we iets zullen
leren van onze ervaringen
Lijden en zelfrechtvaardigen
Mensen zijn gemotiveerd om een positief beeld van zichzelf in stand te houden, deels
door hun gedrag in het verleden te rechtvaardigen.
In bepaalde omstandigheden leidt dit mensen ertoe om dingen te doen die aanvankelijk
verrassend of tegenstrijdig lijken.
- zo kunnen mensen de voorkeur geven aan mensen en dingen waarvoor ze
hebben geleden boven mensen die ze associëren met gemak en plezier
2. Het motief van de sociale cognitie₁: de behoefte om accuraat waar te nemen
als individuen proberen we zo exact (logisch) mogelijke inzichten te verkrijgen om situaties doeltreffend te
beoordelen en effectieve beslissingen te nemen. In de werkelijkheid handelen we meestal o.b.v verkeerde of
onvolledig geïnterpreteerde informatie
1.5 Sociale psychologie en maatschappelijke problemen
Waarom willen sociale psychologie inzicht op sociale invloed?
- enerzijds uit nieuwsgierigheid om het sociaal gedrag te bestuderen
- anderzijds om maatschappelijke problemen op te lossen
bekijk voorbeelden & experimenten in het boek!!
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jacquyrosepandha. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.24. You're not tied to anything after your purchase.