Summary
Samenvatting Journalistiek in Nederland - Huub Wijfjes (Mediakritiek)
- Course
- Institution
Samenvatting van 15 pagina's voor het vak Mediakritiek aan de HU
[Show more]
1 review
By: CIW1417 • 7 year ago
Short and powerful
Seller
Follow
romee11
Reviews received
Content preview
Journalistiek in Nederland – Huub Wijfjes – Inleiding deel AEen ongrijpbare, maar omlijnde cultuur
Journalistiek is een radicaal-vrij veld: enerzijds een groep mensen die zich expert noemt, aan de
andere kant kunnen zij alleen maar bestaan dankzij een radicale toepassing van vrijheid.
H1 Een nieuw beroep georganiseerd
-1876 Johannes Kuyper enthousiast over dagbladpaleizen (vooruitgangsoptimisme), eerste directe
telegraafkabelverbinding in Nederland.
1.1 De oude tradities
-17e en 18e eeuwse kranten > “neutraal-registrerend”; 1 à 2 keer per week; oudste nieuws bovenaan,
verse nieuws onderaan.
-2e helft 18e eeuw begin publieke opinie door de Verlichting.
-in de loop van de 18e eeuw steeds meer (periodieke) spectatoriale tijdschriften.
-“burgerlijke openheid” > politieke inhoud van kranten.
-Nederlandse nieuwsbladen brachten een partijdige opinie over actuele vraagstukken naar buiten.
-politieke vernieuwingsbeweging: de waarde van een krant was vooral gelegen in een herkenbare
politieke stellingname.
-eerste helft 19e eeuw: omkoperij en volksmennerij in de pers.
-geleerde Buys: krantenmensen zijn “homines obscuri et ignoti” (duistere types)
-veel redacteuren voor kranten gingen grotendeels anoniem door het leven
-journalistiek rond 1870 was een bescheiden beroep met een laag salaris > daarom werd journalistiek
vaak naast andere functies verricht.
1.2 Het dagbladzegel en modernisering
-1869 afschaffing van de Dagbladzegel (belasting op bedrukt papier) > deze afschaffing maakte hoge
oplages van kranten op breed formaat mogelijk > komst massamedium.
-hierdoor werd ook de vrije publieke gedachtevorming gestimuleerd
-bestuurders maakten vroeger kranten duur door de dagbladzegel, zodat weinig mensen het zouden
lezen.
-na 1870 verschoof het accent in de pers naar de grote steden. Als gevolg daarvan kwamen er veel
nieuwe kranten.
-Amsterdam werd het centrum van het modern-journalistieke Nederland.
-meer bladen > meer journalisten > journalistiek werd een beroep.
1.3 Stand of beroep?
-journalisten verenigden zich lange tijd niet, de kern van het beroep was namelijk volstrekte vrijheid
van handelen. Ook was er een gebrek aan onderlinge affiniteit.
-journalisten waren doorgaans deel van een “Ideengesellschafte”: gezelligheid en onderlinge steun.
1.4 Een journalistieke organisatie in Nederland
-de Nederlandse Journalistenkring (NJK) was in tegenstelling tot Frankrijk en Duitsland niet
gebaseerd op een cultureel-politieke opvatting. Dit was in de NJK geen samenbindende factor. Juist
een breed regionale en levensbeschouwelijke verscheidenheid was de basis. Het accent lag de eerste
jaren op gezelligheid.
-1883 oprichting de Nederlandse Journalistenkring (NJK).
-Amsterdamse persvereniging > komst journalistenpaviljoen (door sponsors gefinancierd).
-door de verscheidenheid en concurrentie op de Amsterdamse persmarkt was eerder sprake van
onderlinge animositeit dan van affiniteit.
-het eerste decennium van de NJK verliep moeizaam door gebrek aan daadkracht.
, H2 De moderne journalistiek
-De Courant (R.R. van der Meulen) was een boek dat een uitvoerig overzicht gaf van het
internationale en Nederlandse perslandschap.
-Martin van Raalte schreef in kleine reisboekjes (uit de krantenwereld) teksten voor jeugd en jong
volwassenen.
-beide boeken gaven een kijkje in de journalistieke wereld.
-de nadruk lag toen in de journalistiek op nieuwsberichten en de publieke opinie vormgeven.
-de burgerjournalistieke wereld: idealen en visies en verantwoordelijkheid.
-kolommenvullers: pretentieloos, anoniem en productiegericht.
2.1 New journalism
-komst opiniepers (oriëntatie bieden in actuele politieke en maatschappelijke vraagstukken) en
massapers (nieuws als verhandelbaar, neutraal product).
-doel was veel mensen te bereiken voor informatievoorziening.
-de massakrant hing niet direct samen met een ideologie (zij waren “neutraal”).
-er was een constant gevecht gaande om lezers en advertentie-inkomsten > New Journalism:
belangrijkste doel was de lezer te interesseren en vermaken. Het zwaartepunt in de het
nieuwsproces lag op persoonlijke smaak en beoordeling van de journalist (overgewaaid uit de VS en
GB).
-summary lead groeide uit tot hoeksteen van “objectieve verslaggeving”.
-de “actieve verslaggever” probeerde het nieuws zoveel mogelijk vanuit de mens in zijn eigen situatie
te vertellen (komst van de reportage en het interview).
-1840 Yellow Press: nieuws voorop, geografisch en emotioneel dicht bij de lezer.
-William T. Stead, hoofdredacteur van Pall Mall Gazette maakte veel gebruik van bovenstaande
(nieuwe) tools en schreef daardoor journalistiek goede stukken.
2.2 Journalistieke stijl in Nederland
-veel Nederlandse journalisten vonden Steaks “den idealen journalist”: recht door zee en had
verankerde opvattingen.
-Nederlanders waren geen fan van de Amerikaanse pers: zij hadden geen opinie wat hen
veranderlijk, sentimenteel en weinig consistent maakten. Het marktmechanisme was hun opinie.
Ook vonden zij de nieuwskeuze van Amerikaanse kranten vol met “flauwiteiten”.
-“De moderne journalist week niet voor geld of diensten, zelf niet als het even slecht ging met de
financiën.” De moderne journalist vertrouwde op het breid van de hoofdredacteur.
-Charles Boissevain werd geprezen door zijn goede werk als hoofdredacteur van het Algemeen
Handelsblad (hoofdredacteur als boegbeeld van de krant).
-Abraham Kuyper, oprichter en hoofdredacteur van De Standaard, schreef in 20 tot 30 regels een
commentaar in de krant (“De Driestarren”). Hij gaf een richtinggevende mening voor zijn lezers. Hij
voorzag het nieuws van de dag van een sluitende interpretatie en stemde dat vervolgens op zijn
publiek af. “De journalist van zijn tijd.”
-een stijlvolle, commentariërende hoofdredacteur stond gelijk aan succes. Het was een belangrijke
stimulans door de afschaffing van het Dagbladzegel.
-wilde je hoge oplages, dan moest het nieuws voorop en de krant gevarieerder, uitvoeriger, prettiger
en minder gericht op de vertrouwde opinie.
-De Telegraaf ontstond in 1893 uit onvrede met de saaie berichtgeving van het Algemeen
Handelsblad. Al gauw ging het bergafwaarts met De Telegraaf. De krant werd verkocht en journalist
Schröder (bijnaam Barbarossa) werd hoofdredacteur. Hij bezat een groot sarcasme en dit bleek een
groot succes. Hij kreeg veel kritiek op zijn rubriek “Dagboek van een Amsterdammer”, maar hij trok
zich van niemand iets aan. Telegraaflezers smulden ervan.
-de grenzen van het nieuws: foto’s van slachtoffers. Sowieso werden foto’s in nieuwsbladen lange
tijd gezien als sensatiezucht. Ook was het erg veel werk om foto’s in de krant te krijgen (technisch).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller romee11. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.44. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72841 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now