De feiten
In de gemeente Bergen op Zoom gold een regel dat het verboden was om honden die langer
dan 65 cm waren zonder muilkorf buiten los te laten lopen, dit was vastgelegd in art. 214 lid
1 van de APV. In lid 2 van dit artikel stond dat honden, die buiten zonder muilkorf door de
politie werden aangetroffen en waarvan werd vermoed dat zij langer waren 65 cm, naar het
,politiebureau gebracht moesten worden om daar te worden opgemeten. De hond van een
man was op straat door de politie aangetroffen en de man kreeg te horen dat hij met de
hond naar het politiebureau moest komen voor een meting. De man gaf hier echter geen
gevolg aan en werd veroordeeld tot een boete van 1 gulden.
Rechtsvraag
Mocht de man tot een boete van 1 gulden veroordeeld worden omdat hij geen gevolg gaf
aan de aanwijzing van de agenten?
Overweging
De Hoge Raad stelde dat de plaatsing van art. 1 Sv, de grondslag voor strafvordering, aan het
begin van het Wetboek van Strafvordering, met zich mee brengt dat hier over strafvordering
in de ruimste zin van het woord wordt gesproken. Dit woord omvat dus ook de opsporting
van strafbare feiten. De plaatsing van een regeling, om een strafbaar feit op te sporen, in
een APV is derhalve in strijd met de wet, omdat een APV geen formele wet is. De man had
dus geen boete opgelegd mogen krijgen omdat hij geen gevolg gaf aan de aanwijzing van de
agenten. De Hoge Raad vernietigt derhalve het vonnis van de rechtbank.
Rechtsregel
Op grond van art. 1 Sv mogen regels over strafvordering alleen in een formele wet worden
gegeven.
2. Verpleegster
De feiten
Een verpleegster geeft een andere verpleegster tijdens een operatie een flesje met een
verkeerde vloeistof aan. De andere verpleegster vult de spuit met deze vloeistof en geeft
deze vervolgens aan de chirurg. De chirurg spuit de vloeistof bij de patiënte in met als gevolg
dat zij enkele uren laten overlijdt. De verpleegster die het verkeerde flesje aangaf wordt
vervolgd voor dood door schuld.
Rechtsvraag
Is erin casu sprake van dood door schuld?
Overweging
De rechtbank en het hof veroordelen de verpleegster beide voor dood door schuld. De Hoge
Raad stelt dat er gelet op de opleiding van de verpleegster, de aard van haar
werkzaamheden en het vertrouwen dat men in haar heeft dat ze haar werk goed uitvoert,
kan worden gesteld dat zij tekort is geschoten in de op haar rustende plicht om de nodige
oplettendheid te betrachten. Voorts stelt de Hoge Raad dat er vanwege haar handelwijze,
die van een grove onoplettendheid getuigt, kan worden gesproken van schuld in de zin van
art. 307 Sr. De Hoge Raad verwerpt het cassatieberoep derhalve.
Rechtsregel
Op sommige personen rust bijvoorbeeld vanwege hun beroep een bijzondere zorgplicht, ook
wel de Garantenstellung genoemd.
, 3. Salduz-Turkije
De feiten
De 17-jarige Yusuf Salduz werd door de Turkse politie gearresteerd op verdenking van
deelname aan een ‘onwettige’ demonstratie ter ondersteuning van de PKK en het ophangen
van een spandoek. Tijdens het politieverhoor heeft hij een bekentenis afgelegd, die hij later.
Hij stelde dat hij tijdens het politieverhoor onder druk was gezet en werd geslagen. Pas na
de voorgeleiding bij de aanklager en de onderzoeksrechter kreeg Salduz voor het eerst een
advocaat te spreken. Zijn veroordeling tot 2,5 jaar gevangenisstraf was onder meer
gebaseerd op de verklaringen die tijdens het politieverhoor waren afgelegd.
Rechtsvraag
Is verdachte ‘s recht op een eerlijk proces (art. 6 EVRM) geschonden nu hij tijdens het eerste
politieverhoor verstoken is van bijstand door een raadsman?
Overweging
Art. 6 EVRM werkt ook vooraf aan het proces bij een rechter (‘pre-trial proceedings’) in
zoverre dat de eerlijkheid van het proces kan worden geschaad in de voorfase. Het Hof stelt
dat hoewel art. 6 EVRM geen absoluut recht is, is het recht op bijstand door een raadsman
wel een van de fundamentele kenmerken van het recht op een eerlijk proces. Hoe dit recht
(art. 6 lid 3 onder C) in werking wordt gebracht is overgelaten aan de verdragsstaten (niet
geregeld in EVRM). Het Hof heeft hier als enige een beoordelingstaak, dat wil zeggen dat zij
beoordeelt of de manier zoals staten art. 6 lid 3 onder C EVRM garanderen in
overeenstemming is met art. 6 EVRM (eerlijk proces). De doelstelling van het Verdrag is dat
de gegarandeerde rechten praktisch en effectief kunnen worden uitgeoefend (ze mogen niet
puur theoretisch of illusionair zijn). Hieruit volgt dat art. 6 EVRM eist dat vanaf het moment
dat er sprake is van ‘police interrogation’ (ondervraging/verhoor) de verdachte recht heeft
op bijstand door een raadsman. Daarbij zij speciaal gewezen op het vooronderzoek in het
proces. Volgens het Hof is dit een belangrijk moment in het proces. Tijdens het
vooronderzoek verkeert de verdachte in een bijzonder kwetsbare positie (deze
kwetsbaarheid wordt versterkt door complexe wettelijke regels omtrent vervolging en
bewijs). Deze kwetsbaarheid kan alleen worden opgeheven door toevoeging van een
raadsman (zijn taak is o.a. ervoor zorg te dragen dat de verdachte zichzelf niet incrimineert).
Echter, dit recht (‘assistance/acces to a lawyer’) kan ook beperkt worden in uitzonderlijke
gevallen door een gerechtvaardigd doel. Hier gelden echter strenge eisen. De beperking
moet duidelijk zijn omschreven en deze beperking moet beperkt zijn in tijd. Met name zijn
deze eisen van belang bij ‘serious charges’. Het recht op een eerlijk proces moet (bij een
mogelijke zware straf) in de hoogste mate zijn verzekerd door de democratische
samenleving.
Rechtsregel
Om art. 6 EVRM (eerlijk proces) praktisch en effectief te laten zijn:
1. geldt als hoofdregel dat de toegang tot een raadsman moet worden mogelijk
gemaakt vanaf het moment dat een aanvang wordt gemaakt met de ondervraging
van een verdachte door de politie;
2. afwijking van de hoofdregel is alleen mogelijk in exceptionele gevallen, op basis van
dwingende redenen;
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annikavdermaarel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.01. You're not tied to anything after your purchase.