Ethiek en dierenwelzijn
Dierenwelzijn
1 Omschrijving dierenwelzijn
- Vijf vrijheden:
o Vrijheid van dorst, honger en slechte voeding
o Vrijheid van ongemak
o Vrijheid van pijn, letsels en ziekte
o Vrijheid om normaal gedrag te vertonen
o Vrijheid van angst en stress
- Afhankelijk van:
o Natuurlijke omgeving en gedragingen
o Subjectieve ervaringen/gevoelens
o Lichamelijk functioneren
- Integriteit: lichamelijke ongeschondenheid (lichaam blijft zoals het op de wereld is gekomen)
1.1 Welzijn en de subjectieve ervaringen van dieren
1.1.1 Concept – denkbeeld
- Subjectieve ervaringen van dieren
- Dieren kunnen lijden in slechte omstandigheden en zich goed voelen in goede
omstandigheden
1.1.2 Onderzoeksmethoden
- Preferentietest: voorkeuren bestuderen
- Motivatietest: sterke voorkeuren bestuderen
- Gedrag:
o Abnormaal gedrag → negatieve gevoelstoestand (stereotiep gedrag)
- Communicatieve signalen
o Vb: ‘emergency calls’ bij biggen
1.1.3 Opmerkingen
- Moeilijkheid:
o Subjectieve ervaringen moeilijk te meten
o Indirect meten (gedragsstudie)
1
,1.2 Welzijn en het biologisch functioneren van dieren
1.2.1 Concept
- Biologisch functioneren
o Gewicht:
▪ Mager = minder welzijn
▪ Goed gewicht = goed welzijn
o Gezondheid:
▪ Letsels
▪ Ziekte
- Broom: Dierenwelzijn is de mate waarin een dier in staat is zich aan te passen aan de
omgeving waarin het gehouden wordt.
- Waarom deze visie?
o Weinig/geen belang aan subjectieve ervaringen
o Vaak zowel subjectieve als deze visie
1.2.2 Onderzoeksmethoden
- Goede gezondheid:
o geen wonden of ziektes → goed welzijn
o Wonden of ziektes → slecht welzijn
- Goede productiviteit (groei, voortplanting) → goed welzijn
- Abnormaal gedrag
- Endocrien systeem
o Stress: secretie cortisol, corticosteron (stresshormonen)
▪ Bepalen in feces
- Op welk punt is verandering relevant? →
o Cut-off waarde: bv Bij toename van meer dan 40%
o Pre-pathologische toestanden (gevolgen van stress meten): bv reductie immuniteit
- Makkelijker
1.2.3 Opmerkingen
- Goede productiviteit = goed welzijn
o MAAR het is niet hoe meer groei en productie, hoe beter welzijn
▪ Productieziektes:
• Mastitis
• Osteoporose
1.3 Welzijn en de ‘natuur’ van dieren
1.3.1 Concept
- Dieren moeten leven in natuurlijke omgeving en natuurlijke gedragingen kunnen uitoefenen
o Ook infanticide en predatie
1.3.2 Onderzoeksmethoden
- Gedrag bestuderen in wild en vergelijken met in gevangenschap
2
,1.3.3 Opmerkingen
- Ook onaangename omstandigheden
- Bij eigen huisvesting vermijden we predatie,… om welzijn te verbeteren
o Misschien niet alle natuurlijke gedragingen hoeven uiten
- Belangrijke gedragingen die wel moeten uitgevoerd worden (Behavioural needs):
o Slapen
o Wroeten bij varkens
o Legnest vinden en vorm geven bij kippen
o Nestbouwgedrag bij zeugen
▪ Vrijlevend: vlak voor partus nest bouwen
▪ Test:
• Nest gegeven → willen nog altijd nest bouwen
• Genoeg beweging geven zonder nest te laten maken → willen nog
altijd nest bouwen
• → ‘needs’
1.4 Conclusie
- Gedrag wilde dieren vergelijken met gevangenschap
- Vb: Stolba en Wood-Gush: huisvestingssysteem voor varkens op basis van volledige
ethogram
2 Dierenwelzijnsindicatoren
- Diergebonden parameters:
▪ Stereotiep gedrag
▪ Verwondingen
▪ BCS
▪ Poot/klauwproblemen
▪ Sociaal gedrag
o Fysiologische
o Gedrags
o Gezondheids
- Niet-diergebonden gedrag (management):
▪ Ondergrond
▪ Aantal dieren/m²
▪ Water en voedsel
▪ Verrijking
▪ Groepssamenstelling
▪ Licht
▪ Ventilatie
▪ Temperatuur
▪ Hygiëne
o Omgeving
o Management
3
, 2.1 Fysiologische indicatoren
2.1.1 Stress
- = reactie van het lichaam op omstandigheden die het fysieke of psychologisch functioneren
verstoren of dreigen te verstoren
- = concept dat de nadelige lichaamseffecten op bepaalde stimuli beschrijft
- Stressoren = aversieve stimuli
o Pijnlijke procedures bv castratie
o Transport
o Sociale diersoorten: scheiding van groepsgenoot
o Huisvesting met onbekende dieren
o Heel hoge en lage temperaturen
o Zware fysieke inspanning
o Fixatie
2.1.1.1 Standard stress model/general adaptation syndrome
- Selye en Cannon
o Zelfde lichamelijke reactie bij verschillende stressoren/stimuli
!!
(Adrenal = bijnier)
(Activatie hypothalamus-hypofyse-bijnierschorsas: nieuwe situaties, onvoorstelbare situaties,
weinig/geen controle over situaties)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jannecoorevits. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.04. You're not tied to anything after your purchase.