College aantekeningen week 1 t/m 5 Rechtsgeschiedenis
26 views 0 purchase
Course
Rechtsgeschiedenis
Institution
Rijksuniversiteit Groningen (RuG)
Volledig uitgetypte aantekeningen, doordat dit jaar alles online was heb ik de video's op pauze kunnen zetten en zo van alle belangrijke informatie aantekeningen kunnen maken.
Jeremy Bentham heeft het woord codificatie bedacht. Het betekent het maken van een
wetboek.
Codificatie:
1. Optekening
2. Overheid
3. Exclusief zijn verklaard (dit zijn de regels die gebruikt moeten worden, zegt de overheid)
Jean Jacques Rousseau, bedenker van het contract social (maatschappelijk verdrag).
Volonté générale: algemene volkswil
Cesare Beccaria bedacht het legaliteitsbeginsel (nulla poena, sine praevia lege). Geen straf
zonder voorafgaande wet.
Montesquieu: de geest der wetten. Hij bedacht de trias politica (wetgevende macht,
uitvoerende macht en de rechterlijke macht). Hij zei, de rechter is de mond van de wet (la
bouche de la loi)
Waarom is een codificatie volledig? Het is niet materieel volledig (dus inhoudelijk), maar
formeel volledig. Hier gaat het om, dat de codificatie als enige rechtsbron gebruikt mag
worden.
De gulden regel: wat u niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet.
Interpretatie is altijd nodig, waarom? Omdat wanneer je zegt dat je niet hoeft te
interpreteren, je dit al hebt gedaan. Het sleutelwoord is telkens interpretatie. Zonder de
interpretatie van de rechtsregel kan deze niet op de feiten worden toegepast en kan
derhalve de rechtsvraag niet tot een beslissing komen.
De enige formele rechtsbron is de wet, de rechter hoeft in Nederland geen rekening te
houden met uitspraken van de Hoge Raad, maar doet dit meestal wel.
Common law landen: de uitspraak van een rechter is bindend, ook in de volgende
procedures. Lage rechters zijn gebonden aan uitspraken van hoge rechters.
Référé législatif: terug verwijzing naar de wetgever.
Authentieke interpretatie: wet wordt uitgelegd door de wetgever.
, WEEK 1/COLLEGE 2 - CODIFICATIE EN NATUURRECHT
The Boston Tea Party vormde het begin van de troebele verstandhouding tussen de
Amerikanen en de Engelsen. Op 19 april 1775 kwamen de eerste kleine gevechten. Dit
leidde tot een nieuwe kolonie. Amerika tekende een onafhankelijkheidsverklaring op 4 juli
1776, waarbij zij los stonden van Engeland. Hierin stond dat alle mensen gelijk zijn en
onvervreemdbare rechten hebben. Deze verklaring vloeide voort uit het feit dat wij mensen
er zijn. Het zijn rechten die horen bij de natuur van de mens. Dit is de kern van het
natuurrecht.
De 18e eeuw was de eeuw van de Verlichting, durf te denken. Dit helpt het natuurrecht
voorop te komen.
Natuurrecht door de eeuwen heen:
1. Oude Grieken: waren erg filosofisch. Ze vroegen zich af, wat is recht? Epicurus vond dat
er regels moesten komen gericht op het geluk van iedereen. Is de regel formeel tot stand
gekomen (zijn de formele spelregels gevolgd), dan is deze bindend. Hij hanteerde een
formeel rechtsbegrip. Sophodes hanteerde een materieel rechtsbegrip. Je moet de
regels toetsen aan de eeuwend durige wet van de goden. Het natuurrecht wordt als maatstaf
gebruikt om te kijken of de regels wel bindend zijn.
2. Romeins rijk: je hebt recht wat bij je eigen staat hoort: ius civile. Regels die iedereen
hebben is ius gentium. Natuurrecht is ius naturale. De Romeinen hadden wel natuurrecht,
maar kenden ook slavernij. Zij toetsten niet aan het materiële rechtsbegrip. Gebruikt het
volk de regels? Dan is het recht. Natuurrecht bestond wel, maar ze hechten er minder
waarde aan.
3. Middeleeuwen: het gaat hier om het recht van de Rooms-Katholieke kerk. De kerk had
de mogelijkheid om regels die niet christelijk waren, eruit te gooien. Hugo de Groot mengde
zich in het recht. Hij zei: natuurrecht moet er ook zijn zonder een god. Hierdoor werd hij
vader van het natuurrecht/vernunftrecht genoemd.
4. De vroege Verlichting: het natuurrecht wordt voorgedragen. Ze trekken zich weinig aan
van hoe het recht nou is. Ook wel: het vernunftrecht. Een nadeel is dat het heel
wereldvreemd is. Je leerde niets over de praktijk, maar alleen over hoe het eigenlijk zou
moeten zijn.
Het natuurrecht kenmerkt zich vanouds door een voorbehoudsgeloof in de onfeilbaarheid
van de rede. Het vernunftrecht kenmerkt zich door een rationalistische redenering van het
natuurrecht. Het rationalisme is de geestelijke stroming die wordt gedragen door de
overtuiging dat de menselijke rede alleen in staat is door te dringen tot de laatste
waarheden; aan de rede, de ratio, zouden geen grenzen zijn gesteld. Dus: alleen menselijke
rede is in staat door te dringen tot de waarheid.
5. De 18e en de 19e eeuw: de wetboeken kwamen. Waarom werden de wetten
opgeschreven? Ten eerste omdat er regels zijn die afgesproken moesten worden. Ten
tweede zodat we het brein niet continu nodig hebben om de regels te maken/onthouden.
1
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rechtenstudent_z. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.29. You're not tied to anything after your purchase.
