Dit is een samenvatting van het boek van "aandoeningen van het spijsverteringsstelsel" van Nevens. Het boek is zeer ingewikkeld geschreven, deze samenvatting zet alles duidelijk en ordelijk in puntjes uit, zodat het veel beter te onthouden is. Ook zijn er soms extra afbeeldingen gebruikt en definit...
Hoofdstuk 1: aandoeningen van de slokdarm, maag en
duodenum
A. Aandoeningen van de slokdarm
1. Symptomen en diagnostiek
Symptomen
- Dysfagie: voedsel blijft steken tijdens passage van farynx naar maag
- Globusgevoel: gevoel dat er iets in keel zit, klachten verdwijnen meestal tijdens eten
- Organische dysfagie: door vernauwing van slokdarmlumen, initieel enkel vaste stoffen!
o Etiologie: strictuur, web, maligne tumor
o Voedselimpactie: bij grote bolus pijn, speekselvloed, persisterende hik
o Trage progressie meestal goedaardig – snelle progressie meestal kwaadaardig
- Functionele dysfagie: contractie van slokdarmlumen, vanaf begin al vloeibaar!
o Etiologie: spasme door primaire motoriekstoorn (bv. achalasie, diffuse spasme)
o Typisch: pijnaanvallen door spasmen, vnl ’s nachts
Pijnklachten
- Odynofagie: pijn bij slikact, meestal door ontstekingsletsels
- Impactiepijn: doffe – krampende pijn, retrosternaal, door hevige slokdarmcontracties proximaal
van bolus die vast zit in een organische vernauwing, meestal spontaan (zonder doorslikken van
voedsel)
o = non-carciac chest pain = NCCP
Pyrosis en zure regurgitaties
- Pyrosis = zuurbranden: branderig gevoel dat opstijgt achter sternum
- Zure regurgitaties: wanneer zuur tot in mond komt
2. Technische onderzoeken bij slokdarmziekten
Endoscopie en biopsie
- Diagnose / biopsies / therapeutisch
- Therapie: slokdarmvarices – adrenaline – coagulatie (bloeding) – clips (bloeding) –
slokdarmdilataties – prothese – vreemd lich verw
Manometrisch onderzoek
- Manometrisch onderzoek = meten v intraluminele drukken in slokdarm (in rust en na deglutitie)
als evaluatie v slokdarmmotoriek essentieel vr diagnose v motorische stoorn!
- Versch structuren: gastro-oesofagele sfincter – faryngo-oesofagale sfincter – slokdarmlichaam
- TLESRs = transient lower esophageal sphincter relaxations
pH-meting
- pH-meting = meten van zure reflux
- Gecombineerde pH-impedantiemeting: pH meting + registratie v intraluminele
geleidingsveranderingen tussen gepaarde elektroden
1
,Radiologische onderzoeken
- Radiologische onderzoeken (bv. RX-slikact, RX-slokdarm): organische letsels
- CT-thorax: extramurale letsels
o Fistels en tumoren: stadiëring van tumoren
- RX-slikact: slikstoornissen
- RX-video: verder beoordelen van motorische en functionele stoornissen
3. Gastro-oesofagele refluxziekte
= GERD = gastro-esophageal reflux disease
Presentatie
- Typische S/:
o Pyrosis
o Zure regurgitaties
- Atypische S/:
o Thoracale pijn
o Astma
o Neus-keel-oorverschijnselen
- S/ bij complicaties
o Organische dysfagie: peptische strictuur of tumoe
o Odynofagiepijn: oesofagitisletsels
o Ferriprieve anemie: erosieve oesofagitisletsels met ulcera
Etiopathogenese
- Inefficiënte anti-refluxbarrière + deficiënte zuurklaring
Graden v reflux en van refluxziekte
- Fysiologische reflux: vnl postprandiaal (na inname voedsel)
- Pathologische reflux
o Niet-erosieve gastro-oesofagale refluxziekte (kan bij zuurbelasting of bij nle zuurbelasting)
o Erosieve oesofagitis:
Los Angeles-classificatie: graad A – graad D
Omvorming epitheel (normaal = malphigiaans epitheel, meerlagig slijmvlies)
Metaplastisch cilindercellig epitheel = Barrett mucosa (1 lagig slijmvlies zoals in
maag)
o 1 lagige mucosa kan tegen zuur maar is geen opl! Kan ontaarden en kanker
geven
Intestinaal epitheel = premaligne toestand
Betekenis vd aanw v metaplastisch cilindercellig epitheel
- Intestinale metaplasie: slijmbekercellen aanw (is nog geen Barrett-slokdarm)
- Barrett-slokdarm: endoscopisch waarneembare proximaalwaartse verplaatsing vd
squamocolumnaire junctie + op biopsie w intestinale metaplasie gevonden
o Vaak + oesofogitis: proximaal van Barrett epitheel
o Vaak + ulcus
In Barrett slijmvlies: peptische ulcus
Overgang Barrett naar malpigjiaans epitheel: ulcus met oesofagitisletsels
o Vaak aanleiding tot adenocarcinoom
o CAVE: DD met intestinale metaplasie in maagcardia: geen hoger risico op kanker
Diagnostische evaluatie bij pt met refluxziekte
- Typische klachten: endoscopie
- Atypische klachten: endoscopie
- Vermoeden niet-erosieve oesofagitis
o Therapeutische proef (met hoge dosis PPI°
o pH-meting (evt + impedantiemeting)
2
,- Hypersensitieve slokdarm: zuurinfusietest volgens Bernstein (maar nog zelden)
- Preoperatieve evaluatie bij antirefluxchirurgie
o Radiologisch met contract: maaghernia opsporen
o Manometrie: risico op PO dysfagie uitsluiten
o Endoscopie
o Kwantitatieve pH meting
Behandelingsmogelijkheden
- Hygiënodiëtische maatregelen
o Bep GM zijn uitlokkend: Ca2+ antagonisten
- Medicamenteuze therapie:
o Antacida en alginaat: zuurneutralisatie
o Zuursecretieremmers:
H2-blokkers: ranitidine, cimetidine, vaak ° desensitisatie
Protonpompinhibitoren (PPI’s): VOORKEUR, half uur tot uur voor maaltijd
- Heelkunde:
o Antirefluxoperatie
o Nissen-fundoplicatie: laparoscopisch
o Belsey Mark IV-procedure: thoracotomie
o Collins-procedure = verlengingsplastie: bij te korte slokdarm (=brachy-oesofagus)
Praktisch therapieschema
- Klassieke R/
o Erosieve oesofagitis: PPI aan volle dosis = 40mg pantoprazol/(es)omeprazol of 30mg
lanzoprazon voor 4-8w
Daarna step down tailoring (dosis verlagen) ahv klachten
Metaplastisch cilindercellig epitheel (Barrett): onderhoudsR/ met PPI
o Nt-erosieve oesofagitis: S/ moeilijker te R/! dosis + freq PPI afh v klachten
o Graad A en B oesofagitis: klachten R/
o Graad C en D oesofagitis: klachten + letsels R/ + endoscopische opvolging!
- R/ van verwikkelingen
o Oprekken van stenose
Dilataties met bougies
Endoscopische ballondilatatie
+ full dose medicatie R/
o Uitroeien Barrett slijmvlies
Endoscopisch door radiofrequentieablatie
4. Motorische stoornissen van de slokdarm
Primaire motiliteitssstoornissen vd slokdarm
- Bv.: achalasie, distale slokdarmspasme en jackhammerslokdarm
Secundaire motoriekstoornissen van de slokdarm
- Bv. spierziekten: sclerodermie (ziekte gladde spieren), myotone dystrofie en ziekte v Steinert
(ziektes v gestreepte spieren)
- Bv. neurologische aand: CVA en ziekte v Parkinson (ziekte CZS), alcoholische en diabetische
neuropathie (ziekte PZS)
, o Pijn: krampende retrosternale pijn – los v maaltijd – meestal ’s nachts
Pijn in begin van ziekte heel fel – daarna minder
o Niet-zure regurgitaties: vnl postprandiaal en bij platliggen
’s nachts: evt hoestbuien + evt aspiratie pneumonie
o Vermagering evt cachexie
- Etiologie
o Degeneratie tot zelfs verdw v inhibitorische
stikstofoxideproducerende neuronen in plexus v Auerbach
excitatorische cholinerge neuronen geven hypertonie
- Diagnose
o Manometrie: pathognomisch drukpatroon met afw v post-
deglutitieve relaxaties v sfincter + afw peristaltische
contracties
o Radiologie:
Vogelbekbeeld (sfincter relaxeert nt) + proximaal ervan een
pulsiedivertrikel
Slokdarmlichaam: gedilateerd, kronkelig of S-vormig
Slokdarmlichaam gevuld met voedselresten
Geen luchtbel in maag
- risico
o Slikpneumonie
o Spinocellulair epithelioom 2-3 jaarlijkse endoscopie
- Behandeling
o Geen etiologische R/
o Passage voedsel bevorderen
Tijdelijk: spasmolytica en calciumantagonisten
Pneumatische en hydrostatische ballondilataties
Chirurgische (laparascopische) myotomie volgens Heller + antirefluxprocedure =
alternatief
Intrasfincteriële injectie (via oesofagoscoop): botulinetoxine
Probleem: effect van R/ verdwijnt snel
Distale slokdarmspasmen
- Primaire motiliteitsstoornis
- Presentatie
o Slokdarmspasmen pijnaanvallen (NCCP: non-cardiac chest pain)
o Functionele dysfagie (maar minder)
- Etiologie: wrs deficiëntie v inhibitorisch ZS (maar minder dan achalasie)
- DD
o Angina pectoris
o Syndroom van Tietze: musculoskeletale pijn thv costosternale gewrichten
- Diagnose
o Radiologisch contrast: kurkentrekkerslokdarm
o Manometrie: simultane distale contracties – bewaarde relaxaties v sfincter na deglutitie
o Jackhammer slokdarm bij zeer hoge drukontwikkeling
- Behandeling: achalasie, maar minder succes
o Conservatieve R/ (vnl): spasmolytica, Ca2+ antagonisten, botulinetoxine-injecties
o Verlengde chirurgische myotomie (uitzonderlijk)
Eosinofiele oesofagitis
- Etiologie: eosinofiele infiltratie in slokdarmmucosa vaak ° fibrose, vermoedelijk allergie
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller vandyck. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.74. You're not tied to anything after your purchase.
