Druggebruik
Herstel en verslaving
Visies op verslaving
Evolutie
- Morele zwakte (1750)
o Cocaïne, laudium, archiect kopen.
o Opium delifaten op markten (zowel medicinaal als recreatief).
o Mensen die verslaafd waren werden gezien als morele zwakken.
o Mensen werden in gevangenissen of heropvoedingsgestichten opgesloten.
- Farmacologisch model (1850)
o Schuld verslaving werd toegeschreven aan verslavende stof en niet aan mens.
o Enige maatregel is voorkomen dat mensen in aanraking komen met de
stoffen.
o Er komt een verbod op alcohol en drugs.
o Voor coke en heroïneverslaving wordt model nog steeds gebruikt.
vb. War on drugs in haven van Antwerpen.
- Symptomatisch model (1930)
o Verslaving als symptoom van onderliggende persoonlijkheidsstoornis.
o Langdurige en inzichts-gerichte behandeling van stoornis.
o Werken naar herstel door confrontatie met zichzelf en persoonlijk gedrag.
- Ziektemodel (1940-1960)
o Fundamentele, premorbide, biologische en psychische verschijnselen tussen
verslaafden en niet-verslaafden.
o Lichamelijke afhankelijkheid/tolerantie door meermaals gebruik.
o Mensen krijgen medicatie, opkomst AA…
- Leermodel (1960-1970)
o Behaviorisme: verslaving als onaangepast, geleerd gedrag dat afgeleerd kan
worden.
o Cognitieve gedragstherapie en cue-exposure therapie.
- Biopsychosociaal model (1970)
o Geen verschil tussen verslaafden en niet-verslaafden.
o Het gaat tussen interactie van biologische, sociale en psychologische factoren.
o Er zijn vloeiende overgangen tussen overmatig gebruik en verslaving.
vb. Afhankelijkheidssyndroom om met verslaving aan de slag te gaan.
o Multi-modale therapie als herstel.
- Hersenziekte model (1990)
o Aangeboren kwetsbaarheid als herhaald gebruik van drugs/alcohol.
o Herhaald gebruik leidt tot terugkerende veranderingen in de hersenen die
leiden tot hunkering/craving en die leiden tot terugval van gebruik.
1
,o Medicamenteuze en gedragstherapeutische interventies als behandeling.
2
,Huidige visie op verslaving
- Chronisch proces, hersenaandoeningen moeilijk terug te draaien.
- Herval eerder de regel dan de uitzondering.
Verschuiving van ‘cure’ naar ‘care’:
- Niet meer naar psychiatrie.
- Meer inzetten op het zorgen voor gecontroleerd gebruik/stabilisatie.
Herstel?
- Wel mogelijk, maar voor iedereen een ander verhaal.
- Langdurig proces met vallen en opstaan.
Verklaringen: biopsychosociale samenhang
- Interactie van verschillende zaken.
- Zowel sociale, neurobiologische en psychologische factoren.
- Vroegkinderlijke verwaarlozing, chronische armoede.
- Complexe gen-omgevingsinteractie.
Biopsychosociaal model (multifactorieel verklaringsmodel)
- Mens
o Gebruiker
o Persoonlijke kwetsbaarheid, geslacht, leeftijd,
verwachtingen, kennis…
o Kenmerkende karaktereigenschappen:
Mens
Lage frustratietolerantie
Problemen met gezag
Lage zelfwaarde
Schuldgevoelens
Gebrekkige impulscontrole Milieu Middel
- Middel
o Wat er gebruikt wordt, wat je bewustzijn beïnvloed.
o Aard, frequentie, wijze van gebruik.
vb. Heroïne heeft meer erfelijke invloed.
- Milieu
o Cultuur vb. Alcohol wordt aanvaard, maar overmatig gebruik niet.
o Milieu waarin je opgroeit vb. Ouders die gebruiken, hechtingsproblemen…
Fasen in de ontwikkeling van een verslaving
FASE 1: initiatiefase
- Men gebruikt omdat het iets oplevert, belonend effect. (Dopamine in hersenen)
- Normaal dopamine = genieten van gewone dingen. Vb. Cinema, restaurant…
3
, - Te weinig dopamine = pas genieten van dat extra, drugs.
FASE 2: continueringsfase
- Belangrijke veranderingen in hersenen door voortdurend gebruik.
- Ontstaan van craving, groeiend belang van vinden/innemen drugs.
- Conditionering: bij bepaalde geuren/geluiden wordt craving getriggerd herval.
FASE 3: ontstaan van onttrekkingssymptomen
- Na het stopzetten van gebruik, afkicken.
- Verschuiving in balans tussen 2 neurotransmissiesystemen.
o Niet zomaar plots stoppen.
o Evenwicht zoeken, geleidelijk afbouwen.
FASE 4: terugvalfase
- Craving centraal, als reactie op stress en verbindingen van neuronen in hersenen.
- Falende zelfregulatie, duaal proces waarin men in de richting gedreven wordt voor
gebruik en niet afgeremd kan worden.
- Drugs wordt gebruikt om de negatieve gevolgen van afkicken te vermijden.
FASE 5: gewoontevorming
- Relatie tussen gebruik en effect wordt verminderd.
- Men gebruikt uit gewoonte, niet omdat men er nog veel effect van heeft.
Kwetsbaarheden voor te evolueren tot problematisch gebruik
Slechts 10% van de gebruikers wordt effectief verslaafd.
- Cognitieve functies vb. Beloningsgerichte activiteiten
- Persoonlijkheid vb. Hoge impulsiviteit, externaliserend gedrag, -
emotionaliteit…
- Genetische factoren In combinatie met omgeving!
- Omgevingsfactoren vb. Verwaarlozing, mishandeling, slechte hechting…
DSM-V opdeling
Stoornissen in het gebruik van middelen.
- Milde stoornis 2 of 3 criteria
- Gematigde stoornis 4 of 5 criteria
- Ernstige stoornis 6 of meer symptomen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller TirbT. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.06. You're not tied to anything after your purchase.