Effectiviteit: de mate waarin de gestelde doelstellingen bereikte worden
Efficiëntie: het streven met zo min mogelijk inspanning/middelen een zo groot mogelijk resultaat te
bereiken.
De overheid ontvangt geld via een paar manieren
1. Belastingen: gedwongen betalingen aan de overheid waar geen direct aanwijsbare
tegenprestatie tegenover staat, je betaalt niet voor een specifiek iets.
a. Directe belastingen: degene die betaalt en afdraagt is één persoon, belastingen op
inkomen, winst en vermogen. Vb: inkomstenbelasting
b. Indirecte belasting: degen die de belasting afdraagt is niet de persoon die de
belasting betaalt, kostprijsverhogende belastingen. Vb: BTW
2. Niet-belastingontvangsten
a. Retributies: gedwongen betalingen aan de overheid waarbij wel sprake is van een
direct aanwijsbare tegenprestatie. Vb: documenten als paspoort en rijbewijs
b. Inkomsten uit overheidsbedrijven/deelnemingen: de overheid bezit aandelen in
bedrijven. Vb: Schiphol, Rotterdamse haven
c. Aardgastbaten: is/was een grote bron van inkomsten
d. Overige: o.a. staatsloterij, verkeersboetes, afpakken bij criminelen
De overheid heeft twee vormen van uitgaven
1. Overheidsbestedingen: de overheid krijgt er iets voor terug
a. Consumptieve bestedingen: materiële overheidsconsumptie (vb: uitgaven voor
onderwijs) ambtenarensalarissen
b. Investeringen: aankoop van kapitaalgoederen door de overheid
2. Overheidsuitgaven: overheid krijgt er ‘niets’ voor terug. Vb: huurtoeslag, milieusubsidies,
ontwikkelingshulp en studiebeurzen
Marktmechanisme: de theorie van vraag en aanbod en de plaats van de markt daarbinnen
Marktwerking: aanbod en prijs worden op de markt bepaald
Marktwerking bij veiligheidsvraagstukken heeft drie kenmerken
1. Publieke partijen hebben een monopolie op diverse diensten
a. Door monopolie op dienstverlening wordt werking van ‘vraag en aanbod’ verstoord
b. Bijvoorbeeld geweldsmonopolie of het monopolie op afgifte van documenten
2. De allocatie van middelen door de overheid is problematisch
a. Als voor diensten niet direct betaald hoeft te worden is economisch benadering op
basis van financiële gegevens onmogelijk
3. Veiligheid is een collectief goed
Collectieve goederen hebben de volgende kenmerken
Non-exclusiviteit: niet op te splitsen
Non-rivaliserend: gebruik van de één gaat niet ten koste van het gebruik van de ander
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller raulhansma. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.76. You're not tied to anything after your purchase.