Boek1
Personen- en familierecht
Het personen- en familierecht beschrijft familierechtelijke relaties. De
familierechtelijke rechten zijn geen vermogensrechten, want ze zijn niet op geld
waardeerbaar en evenmin overdraagbaar.
Bloedverwantschap
Als mensen familie van elkaar zijn, spreekt het BW van bloedverwantschap.
Bloedverwantschap in de opgaande of neergaande lijn drukt de verwantschap uit
tussen afstammelingen, zoals tussen moeder en zoon of tussen grootvader en
kleinzoon. Bloedverwantschap in de zijlijn beschrijft de verwantschap tussen
familieleden met minstens 1 gemeenschappelijke stamouder, zoals broer en zus.
Door huwelijk of geregistreerd partnerschap ontstaat aanverwantschap met de
schoonfamilie.
De graad van de bloedverwantschap wordt berekend aan de hand van het aantal
geboorten dat de bloedverwantschap heeft veroorzaakt. De graad van
bloedverwantschap, die bepaald wordt door het aantal geboorten, is van belang
in het wettelijk erfrecht. Ook in het burgerlijk en strafprocesrecht kan
bloedverwantschap van belang zijn, omdat naaste familieleden
verschoningsrecht hebben. Dit wil zeggen dat zij zich kunnen onttrekken aan hun
plicht om te getuigen als hun getuigenis zich richt tegen een naaste
bloedverwant.
Iedere gemeente is verplicht registers bij te houden van geboorte, huwelijk,
geregistreerd partnerschap en overlijden. Ambtenaren van de burgerlijke stand
maken akten op van alle geboorten, huwelijken, geregistreerd partnerschappen
en overlijden die in de gemeente plaatsvinden, en nemen deze akten op in de
registers van de burgerlijke stand.
Behalve de registers van de burgerlijke stand houdt de gemeente ook de Basis-
registratie Personen (BRP) bij. In deze administratie staat informatie (naam,
adres en dergelijke) over alle inwoners van de gemeente. Verhuist een inwoner,
dan geeft de ‘oude’ gemeente de informatie over deze inwoner door aan de
‘nieuwe’ gemeente.
Handelingsbekwaamheid
Handelsbekwaamheid is de mogelijkheid die in beginsel iedere persoon heeft om
onaantastbare rechtshandelingen te verrichten.
Handelingsonbekwaam:
Minderjarigen
De grootste groep handelsonbekwamen wordt gevormd door de minderjarigen.
Ook een handelsonbekwame brengt geldige rechtshandelingen tot stand, de
wettelijk vertegenwoordiger van de handelsonbekwame kan deze
rechtshandeling echter vernietigen.
Curandi: onder curatele gestelden (art. 1:378 BW).
Dwingend en regelend recht
Een wet bevat dwingend recht als het rechtsregels stelt waarvan niet mag
worden afgeweken. Regelend recht zijn bepalingen waarvan wel afgeweken mag
worden. In boek 1 van het burgerlijk wetboek komt vooral dwingend recht voor.
, Boek 2
Rechtspersonen
Niet alleen mensen van vlees en bloed, natuurlijke personen, maar ook bedrijven
en instellingen kunnen zelfstandig aan het juridisch en economisch verkeer
deelnemen. Voorwaarde daarvoor is dat het bedrijf of de instelling
rechtspersoonlijkheid bezit. Een rechtspersoon is een eigen drager van rechten
en plichten, hij leeft een eigen leven in het recht -> neemt als een volwaardig
persoon deel aan het rechtsverkeer.
Er zijn twee soorten rechtspersonen:
- Publiekrechtelijke rechtspersonen
Publiekrechtelijke rechtspersonen zijn door de wet ingesteld om een deel van de
overheidstaak uit te voeren. (art 2:1 BW)
Vereniging
Een vereniging is een samenwerkingsvorm waarin mensen samen een bepaald
niet-commercieel doel proberen te bereiken. Het BW stelt 1 eis aan het doel van
de vereniging: het doel van de vereniging mag niet zijn de gemaakte winst onder
de leden verdelen.
Een vereniging kent leden, en is altijd gericht op een bepaald doel. (bijvoorbeeld:
een hockeyvereniging). Het bestuur van de vereniging maakt uit wie lid van de
vereniging zou kunnen worden.
Een vereniging wordt opgericht door een overeenkomst tussen de oprichters.
Deze rechtshandeling wordt vastgelegd in een notariële akte, waarin ook de
statuten, de basisregels van de vereniging, worden opgenomen. Als de
oprichtingsakte is gemaakt, moet de vereniging worden ingeschreven in het
Handelsregister, dat door de Kamer van Koophandel wordt bijgehouden. De
informatie in dit register is openbaar. Zolang de vereniging niet is ingeschreven,
zijn de bestuurders van de vereniging met hun eigen vermogen hoofdelijk (ieder
voor het geheel) aansprakelijk voor de schulden van de vereniging. Na de
inschrijving is een vereniging ontstaan met volledige rechtsbevoegdheid. Dit wil
zeggen dat de vereniging een zelfstandig leven leidt in het recht en dat het
vermogen van de vereniging losstaat van de vermogens van de oprichters en
bestuurders.
Een rechtspersoon is in feite een juridische constructie. Daarom heeft iedere
rechtspersoon een of meer organen die namens de rechtspersoon handelen. De
organen van de vereniging zijn:
De algemene leden vergadering
Stelt het algemeen verenigingsbeleid vast, benoemt en ontslaat bestuurders,
wijzigt statuten, keurt het jaarverslag goed en beslist over de ontbinding van de
vereniging.
Het bestuur
, Dat doorgaans door de algemene ledenvergadering wordt benoemd, voert het
beleid van de algemene ledenvergadering uit.
Een vereniging die niet bij notariële akte is opgericht maar door een gewone
afspraak of overeenkomst tussen de oprichters, wordt een vereniging met
beperkte rechtsbevoegdheid genoemd. Bij een dergelijke vereniging kan naast
het vermogen van de vereniging ook het vermogen van de bestuurders
aangesproken worden.
Wanneer een vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid wel is ingeschreven bij
het Handelsregister, kan het privévermogen van de bestuurders alleen worden
aangesproken als het vermogen van de vereniging uitgeput is.
Bijzondere verenigingen:
- coöperatie: materiële belangen van leden behartigen door een bedrijf voor de
leden uit te oefenen.
- Onderlinge waarborgmaatschappij: vereniging die een verzekeringsbedrijf
uitoefent ten behoeve van haar leden.
Stichting
Een stichting kent geen leden. Een stichting bestaat in feite alleen uit vermogen,
bestemd voor het in de statuten genoemd doel. Het is de taak van het bestuur
om met behulp van het vermogen het doel te bereiken. Ook voor de stichting
geldt dat ze een niet-commercieel doel dient te hebben, want het doel mag niet
zijn het verstrekken van uitkeringen aan de oprichters of bestuurders van de
stichting. Een stichting heeft slechts een orgaan: het bestuur.
Oprichting van een stichting gebeurt bij notariële akte, waarin de statuten zijn
opgenomen. Net als bij een vereniging moet de stichting na de oprichting worden
ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel.
Naamloze en besloten vennootschap
Ook ondernemingen kunnen in de vorm van een rechtspersoon worden gegoten.
In een onderneming worden kapitaal en arbeid bij elkaar gebracht met het doel
winst te maken.
Voordelen voor een commerciële rechtspersoon:
• Een rechtspersoon leidt een eigen leven in het recht, los van de vermogens
van de bestuurders en oprichters van de rechtspersoon. Een ondernemer loopt
met zijn privévermogen dus weinig risico’s als hij zijn onderneming
rechtspersoonlijkheid geeft.
• Over het algemeen is het voor een rechtspersoon gemakkelijker aan
bedrijfskapitaal te komen dan voor een bedrijf zonder rechtspersoonlijkheid. Bij
de nv en bv wordt het kapitaal bij elkaar gebracht door aandeelhouders.
• Omdat de rechtspersoon een zelfstandig leven leidt in het economische en
juridisch verkeer, is de voortzetting van het bedrijf wat minder afhankelijk van
de ondernemer of de bestuurder.
• Commerciële rechtspersonen vallen onder de vennootschapsbelasting. Het
tarief van deze belasting kan aanzienlijk voordeliger zijn dan het tarief van de
inkomstenbelasting, waaronder de inkomens vallen van ondernemers met een
onderneming zonder rechtspersoonlijkheid.
• De leden van het bestuur of de directie van een rechtspersoon zijn als
werknemer in dienst van de rechtspersoon. Voor de sociale zekerheid heeft de
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Isa07. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.74. You're not tied to anything after your purchase.