Summary
Samenvatting Richtvragen Rechtspsychologie en Ethiek
- Course
- Institution
Hierin zijn alle richtvragen voor het tentamen beantwoord
[Show more]
Seller
Follow
tanishavanaalst
Reviews received
Content preview
Richtvragen Rechtspsychologie & EthiekRichtvragen week 1 (met antwoorden)
a. Wat houdt het M(issing) W(hite) W(oman) S(yndrome) in?
Ook wel ‘missing pretty girl syndrome’ genoemd. Is een begrip dat wordt gebruikt om
de disproportionele mediaberichtgeving voor blanke vrouwelijke slachtoffers te
beschrijven. Het geslacht, ras, relatieve aantrekkelijkheid en leeftijd van het ‘belaagde
jonge meisje’ – stereotype resulteert in verhoudingsgewijs meer aandacht in de
media en leidt soms ook tot meer dan gemiddelde inspanningen in het
opsporingsonderzoek.
b. Geef een voorbeeld van het MWWS.
Een goed voorbeeld van MWWS is Natalee Holloway. De politie heeft veel
inspanningen verricht om erachter te komen wat er gebeurd was. Dit komt mede door
de enorme media-aandacht en de druk die op politie werd uitgeoefend om deze zaak
tot goed einde te brengen. Hangen samen met de Missing White Woman Syndrome.
Het gevaar is dat de politie kost wat het kost een dader wil vinden. Dit kan ertoe
leiden dat het oplossen van de zaak belangrijker wordt dan het echt achterhalen van
de waarheid.
c. Wat wordt verstaan onder (factoren van) stafrechtelijke ruis?
- Bewijzen
- Waarnemen
- Herinneren
- Beïnvloeden
- Verhoren
d. Noem twee voorbeelden waarbij ‘strafrechtelijke’ ruis de waarde van het bewijs
kan aantasten.
- Bewijzen als ruisfactor:
Wanneer politieambtenaren zich bij hun onderzoek vooral richten op één
scenario en andere onderzoekslijnen niet uitzoeken. Dat proces van
eenzijdigheid beïnvloed dan de kwaliteit van het bewijs.
Wanneer bv. verdachte onder druk wordt gezet tijdens verhoor: verdachte
bezwijkt en legt bekennende verklaring af om snel naar huis te kunnen.
Dergelijke verklaring is onbetrouwbaar
e. Wat is het nut van de rechtspsychologie?
Rechtspsychologie kan een bijdrage leveren aan het nemen van beslissingen binnen
de strafprocedure die op een zo stevig mogelijke wijze zijn verankerd in de
bewijsmiddelen. Bewijsmiddelen zullen met behulp van rechtspsychologische
instrumenten steeds getoetst moeten worden op de wijze waarop deze zijn
verankerd/verbonden in de werkelijkheid.
Bewijsmiddelen zijn wettig als zij voldoen aan de formele criteria die in de wet zijn
gesteld, zie art. 338/339 Sv. Daarmee is nog niets gezegd over de inhoud, juistheid of
betrouwbaarheid. Een wettig bewijsmiddel, bv. getuigenverklaring, kan 100% onjuist
zijn en dus niet verankerd zijn in de werkelijkheid. Er zijn dan geen objectieve feiten
die de juistheid van zo’n verklaring ondersteunen.
, Richtvragen kennisclip week 2 (zaak Rijkbloem)
a. Wat wordt verstaan onder een goed verhaal?
Een goed verhaal beschrijft niet alleen hoe het delict gepleegd wordt en door wie,
maar legt ook uit hoe de dader onder gegeven omstandigheden in een zodanige
lichamelijke en geestelijke toestand kon komen dat hij het delict pleegde. Het idee
moet zijn ontstaan: ‘’Dit soort mensen doet onder deze omstandigheden dit soort
dingen’. Het gaat erom dat mensen zich herkennen in verhaal en zich er iets bij
kunnen voorstellen.
In casus: verhaal OvJ was een goed verhaal. Rijkbloem als dader klinkt aannemelijk.
Veel aannemelijker dan verhaal van Rijkbloem zelf, dat moeder Nicole haar eigen
man doodschiet.
b. Wat betekent het dat een verhaal stevig verankerd is in de werkelijkheid?.
Een goed verhaal van het OM is het halve bewijs, de andere helft wordt gevormd
door verankering van elementen van dat verhaal in de werkelijkheid m.b.v.
bewijsmiddelen. Een beschuldiging van een verdachte, kunnen we zien als een
verhaal. De OvJ heeft een scenario in beeld van hoe bepaalde feiten zijn verlopen en
legt dit vast in een tenlastelegging. Hoe makkelijk het verhaal van OvJ te bewijzen is,
hoe makkelijk dit te geloven is en rechters hierin zullen meegaan. Als OM in
rechtszaal met zo’n aannemelijk verhaal komt, zou in feite de helft van de klus al
gedaan zijn goed verhaal OM is halve bewijs. Wel moet dit onderbouwt worden
door bewijs verankering. Een goed verhaal van de OvJ helpt enorm mee de
rechter te overtuigen. Maar hier ligt wel valkuil. Een goed verhaal kan namelijk wel
feitelijk en geheel onjuist zijn. Het gaat namelijk om de waarheid.
c. Leg de stelling uit, dat een goed verhaal van de officier van justitie de helft van
een veroordeling is.
Als OM in de rechtszaal aankomt met een aannemelijk verhaal (goed verhaal) is dat
al de helft van het werk (het halve bewijs). Een goed verhaal van de OvJ helpt enorm
mee om de rechter te overtuigen, alleen dit kan wel een valkuil zijn. Een goed verhaal
is niet altijd feitelijk en geheel de waarheid. Het goede verhaal moet daarom ook zijn
onderbouwd met bewijzen (zijn verankerd in de werkelijkheid). Dit is het andere halve
bewijs.
d. Wat is een scenario (zie hoofdstuk 9 reader)?
Een ander woord voor scenario is verhaal. In een scenario of een verhaal wordt een
gebeurtenis of toestand beschreven. Het gaat om een samenhangende reeks van
mededelingen. Die samenhang is belangrijk, want anders is een verhaal niet meer
dan een optelsom van die mededelingen. Scenario’s roepen achtergrondinformatie
op en geven betekenis aan informatie. Het denken in scenario’s wordt gekenmerkt
door de volgende elementen:
1. Scenario’s worden bewezen (en dus niet de bewijsmiddelen)
2. Scenario’s moeten worden bewezen tegen alternatieve scenario’s
3. Om te bewijzen dat een verdachte schuldig is, moet het schuldig-scenario niet alleen
welgevormd zijn, maar ook verankerd zijn in feiten van algemene bekendheid
4. Daarnaast moeten de bewijsmiddelen beter passen bij het schuldig-scenario dan bij
alle andere scenario’s (falsificatie)
e. Welke scenario’s stonden in de zaak Rijkbloem tegenover elkaar?
1. Scenario 1 (Nicole en moeder): heeft een sterk scenario. Dat verklaart waarom
niet kloppende details geen invloed hebben (zoals dat Rijkbloem geen kruitsporen
had of wapen). Geeft een verklaring voor het moordwapen dat niet is gevonden:
(verklaring 1) Rijkbloem heeft wapen onderweg naar telefooncel weggegooid en
(verklaring 2) er is wel gezocht, maar misschien niet goed genoeg.
2. Scenario 2 (Rijkbloem) sluit aan bij feiten:
Feit 1: géén kruitsporen op handen van Rijkbloem, maar ook niet op hoofd
van vader. Op afstand van 50 cm zou dat wel moeten (spoort met verhaal van
Rijkbloem)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tanishavanaalst. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.85. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67866 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now