Dit is een samenvatting van de hoorcolleges MDL dieetleer. De samenvatting bevat alle informatie van de prestentaties en toevoegde informatie van de docent.
Hoorcollege 1
Voeding bij aandoeningen in mond-keel-slokdarm & perioperatieve
voeding.
Mond (cavitatis oris)
Afhappen gebeurd met de tanden
Kauwen gebeurd specifiek met de kiezen
Vermengen met speeksel tijdens het kauwen hierdoor verandering
consistentie en grootte
Verzamelen voedsel op tong waardoor we het kunnen doorslikken, dit
gebeurd normaal onbewust.
Vervoer van het voedsel naar de keel
Per dag +/- 1 liter speeksel = voorvertering!
Speekselproductie afgenomen door bijvoorbeeld een carcinoom of ontsteking.
Keel (fauces)
Sluiting strottenklepje voorkomt dat het eten in de slokdarm komt.
Sluiting stembanden
Verdere verplaatsing voedselbrij naar slokdarm
Slokdarm (oesophagus)
Verplaatsing voedselbrij naar de maag
Afgesloten door 2 sfincters, een bij de maag en eentje bovenaan
Voedingsproblemen die voorkomen bij aandoeningen in mond, keel
of slokdarm herkennen.
Veel voorkomende problemen
Mond Keel Slokdarm
Aften/ pijn slijmvliezen Slijmvorming Passageklachten
Xerostomie Mucositis Zuurbranden
Stomatitis Passageklachten Achalasie
Algemene ontsteking in Spasme van de slokdarm
de slijmvliezen
Mucositis Zwelling Barrett
Ten gevolge van kanker Bijv. ontsteking van Het gevoel dat het eten
(radiologie/ chemo) amandelen blijft staan in de
slokdarm
Tandheelkundige Candida Candida
aandoeningen Zuurbranden
ontsteking gebit
Smaakverandering Spasme
Hierdoor mogelijk
minder zin in eten
Slijmvorming
Candida =
schimmelinfectie
Spierzwakte
Mindere functie van de
tong
Kaakproblemen
1
,MDL dieetleer
Blok 5.2
Beredeneren welke (voedings-) interventies noodzakelijk zijn bij
aandoeningen in mond, keel of slokdarm
Doel van de behandeling is gericht op het verminderen van de klachten en het
verhogen van de kwaliteit van leven.
Kauwproblemen gebruik van gemalen voedsel
Slikklachten sondevoeding. Bij lichte klachten worden vloeibare
voedingsmiddelen gegeven. Melk producten worden afgeraden i.v.m.
slijmvorming.
Vernauwing van de slokdarm afhankelijk van de mate van de vernauwing
wordt gemalen of vloeibare voeding gegeven.
De indicaties voor voeding met aangepaste consistentie noemen
Probleem Consistentie
Moeite met kauwen Zachte en gemalen voeding
Pijn in de mond Zachte of vloeibare voeding
Moeite met manipuleren van voedsel Zachte voeding
in de mond kauwen, kiespijn Te weinig vezels obstipatie
Te weinig speeksel/ droge mond Zachte en vloeibare voeding, meer
vocht erbij
Snel verslikken in vocht Dranken verdikken
Moeite met doorslikken Vloeibare en zachte voeding
Voeding wil niet zakken – obstructie Zachte – gepureerd of (dun) vloeibare
voeding
Indicaties voor sondevoeding benoemen
Sondevoeding: kunstmatige voeding die via een flexibele dunne slang (=sonde)
in de maag of darm toegediend wordt enterale voeding. Dus nog WEL voeding
via het maagdarmstelsel, op deze manier hou je de flora intact.
Samengesteld uit:
Eiwitten, koolhydraten, vetten
Vitamines, mineralen en spoorelementen
Water
Evt. oplosbare vezels
Indicaties voor toediening sondevoeding
Niet (of niet voldoende) kunnen eten vanwege:
Bewustzijnsstoornissen (kunstmatige beademing)
Kaakfracturen, aangezichtsverwondingen door bijvoorbeeld een ongeluk
Chirurgische ingrepen in hoofd-halsgebied
Dysfagie door (neurologische) ziekten
Obstructie (ileus) vernauwing waardoor er geen passage kan
plaatsvinden
Ondervoeding
Anorexie vanwege ziekte
Anorexie vanwege medicijnen
Niet mogen eten:
Bij aandoeningen en operaties in het maag-darmkanaal bijvoorbeeld:
Fistel vanuit de darm (= niet natuurlijk kanaal)
Acute fase van de ziekte van Crohn ontsteking rust geven zodat het kan
genezen
Colitis
2
,MDL dieetleer
Blok 5.2
Niet willen eten:
Bijvoorbeeld:
Geriatrische problematiek
Mensen die erg dement zijn, starten niet zomaar met sondevoeding.
Anorexia nervosa kan niet zomaar, er wordt een rechtelijke macht
aangevraagd.
Iemand is letterlijk een gevaar voor zichzelf.
Beslisboom voedingstherapie
Parenteraal
voeden = voeding via de ader
Verschillende types sondevoeding herkennen
Soorten sondes en toedieningswegen of – mogelijkheden benoemen
Route/ toediening: plaats
Beslisboom:
Maag functioneert normaal in de maag voeden
Neusmaagsonde
Mondmaagsonde wordt gebruikt bij aandoeningen in de neus, komt niet zo
vaak voor.
PEG sonde
Maag functioneert niet normaal (maagontlediging gestoord, verhoogde kans op
braken) voeden voorbij de maag.
Postpylorisch voeden: duodenum/ jejunumsonde of PEG-J/ PEJ
Route/ toediening: soort sonde
Voeden in de maag:
Neus- maag sonde (soms via de mond bij aandoeningen in neus of
schedelbasisfractuur)
3
, MDL dieetleer
Blok 5.2
Percutane endoscopische gastrostomie (PEG) via de slokdarm
Percutane radiologische gastrostomie (PRG)
Sonde gaat door de buikwand heen in de maag, 2 methodes mogelijk:
PUSH & PULL (meest gebruikt)
Indicatie voor PEG: langer dan 3 weken sondevoeding nodig.
Voeden in de darm:
Neus-duodenum sonde wordt gebruikt bij maagproblemen
Neus- jejunum sonde
PEG-J, PEG (in maag) sonde doorgeschoven naar jejunum
Percutane jejunumsonde = PEJ
Sonde ligt vaak voorbij het ligament van treitz = jenunum sonde
Jejunum katheter:
Operatief in jejunum geplaatste sonde
Soort sondevoeding
Afweging voor keuze van het soort sondevoeding:
1. Werking maagdarmkanaal vertering/ vezels
Is de maag/darmfunctie normaal: standaard sondevoeding
Is de maag/darmfunctie niet normaal: semi- elementaire voeding of
elementaire voeding
Andere metabole factoren die mee kunnen spelen: Indien er een
vochtbeperking of meer energie en/of eiwit nodig is vocht beperkte,
hoog energetische, eiwitrijke sondevoeding kiezen i.p.v. ‘Standaard’
sondevoeding.
2. Heeft de patiënt diarree of obstipatie?
Afhankelijk van oorzaak: keuze voor wel/ niet een vezelrijke sondevoeding
3. Bij ernstige ziekte kan immunonutritie geïndiceerd zijn
Sondevoeding met specifiek toevoegingen als: arginine, glutamine &
omega 3 vetzuren.
Let op: evidence!
Opklimschema toediening sondevoeding
Vaak geen standaard opklimschema, schema is afhankelijk van situatie van
patiënt:
Locatie van de sonde bepalend (maag of darm)
Darm: altijd druppelsgewijs (geen porties!)
Voedingstoestand (i.v.m. kans op refeeding)
Doel van schema: gewenst volume, samenstelling
Oneindig veel mogelijkheden!
Soorten sondevoeding
Polymeer: eiwitten, vetten en koolhydraten
Oligomeer: eiwitten in de vorm van peptiden, vetarm (korte keten
vetzuren) en koolhydraten)
Monomeer: eiwitten in de vorm van aminozuren, korte keten vetzuren en
koolhydraten. Deze wordt het minst gebruikt, omdat er geen vertering
plaatsvindt en je wilt juist de darmfunctie onderhouden.
Osmolariteit: de totale concentratie bepaald door het aantal opgeloste deeltjes
in een bepaald volume van een vloeistof.
Polymeer normaal
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rebeccavankatwijk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.39. You're not tied to anything after your purchase.