- Begripsvorming en vooroordelen
- Plaats van het strafrecht
Valt onder publiekrecht (overheid tegen individu)
- Doelen van het strafrecht
o Vergelding (leed toevoegen, bijv een boete/ gevangenisstraf)
o Preventie
Generale: voorkomen dat anderen dit ook gaan doen (signaal
naar anderen)
Speciale: herhaling bij de dader zelf voorkomen
- Functies van het strafrecht
o Tegengaan van eigenrichting (burgers die voor eigen rechter spelen)
o Geweldsmonopolie ligt bij de staat
o Handhaving openbare orde d.m.v. straffen, vergelding etc.
- Structuur van het strafrecht
o Materieel: wat is een strafbaar feit en welke personen kunnen daarvoor
worden gestraft?
Wetboek van strafrecht 3 boeken:
Algemene bepalingen
Misdrijven
Overtredingen
o Formeel: welke regels zijn van toepassing wanneer er sprake is van
een strafbaar feit?
Wetboek van strafvordering
o Sanctierecht: voorwaarden voor het opleggen van een straf
Naast de wet is belangrijkste bron van het recht:
o Jurisprudentie
o Verdragen (bijv EVRM)
- Legaliteitsbeginsel
o Art 1 Sr.
Deelbeginselen van het legaliteitsbeginsel:
o Bepaling moet duidelijk zijn (lex certa); welke specifiek gedrag onder
welke voorwaarden strafbaar?
o Verbod van terugwerkende kracht (nulla poena); kan niet worden
gestraft als het toen nog niet strafbaar was.
o Verbod van gewoonterecht (lex scripta); bepaling moet opgeschreven
zijn
o Verbod van analogie 4 interpretatiemethoden:
Wetshistorisch; wat heeft de wetgever gewild? Staat in memorie
van toelichting
Grammaticale; wat staat er letterlijk?
Systematisch; welke plek neemt het in?
Teleologisch; doel van de wetgever
Elektriciteit arrest (art 310 Sv.) ‘ wegenemen van een goed’
teleologisch
,- Soorten delicten:
o Misdrijven: (ernstige) delicten die indruisen tegen fundamentele
normen en waarden in de maatschappij. Boek 2 WvSr.
Overtredingen: delicten, gedragingen die strafbaar zijn gesteld om de
maatschappij te ordenen en die niet zo zeer fundamentele normen/
waarden schenden. (Wildplassen) Boek 3 WvSr
Belangrijk onderscheid tussen misdrijven en overtredingen:
1. Procesrechtelijk: welke rechter is bevoegd? Absolute competentie
2. Materieelrechtelijk: poging/ medeplichtigheid tot overtreding is niet
strafbaar. Bij een misdrijf is dit wel strafbaar
3. Bij vervolgen van een misdrijf zijn andere en verdergaande
opsporingsbevoegdheden van toepassing die ingrijpend kunnen zijn voor
de verdachte. Dit is bij overtreding niet het geval.
o Commissiedelicten: delicten die een doen, een handelen of de
rechtsgevolgen daarvan strafbaar stellen. Bijv 310 Sr
Omissiedelicten: delicten die niet worden gepleegd door handelen,
maar door nalaten. Bijv 450 Sr.
o Formeel delict: staat omschreven als een handeling en dus een
specifiek omschreven activiteit. Het verrichten van deze handeling is
strafbaar gesteld. Bijv: wegnemen van een goed, te hard rijden,
invoeren van sos.
Materieel delict: niet de handeling is strafbaar gesteld, maar het
veroorzaken van het gevolg. Bijv: doodslag 287. Sr.
o Gronddelict:
Gekwalificeerde: delict met strafverzwarend bestanddeel. Bijv art 312
Sr (diefstal + geweldig) t.o.v. 310 Sr (diefstal)
Geprivilegieerde delicten: delict met een straf verlichtend
bestanddeel. Bijv 287 Sr (doodslag) t.o.v. 290 Sr (kinderdoodslag)
- Voorwaarden voor strafbaarheid
Het vierlagen model:
1. Menselijke gedraging
2. Wettelijke delictsomschrijving (moet strafbaar gesteld zijn in de wet)
wetsartikel
3. Wederrechtelijkheid: het is tegen het recht in, maar het is begrijpelijk dat je dit
hebt gedaan en dus niet tegen het recht in.
4. Verwijtbaarheid: is het te wijten aan die persoon? (Ontoerekeningsvatbaar)
Aan alle 4 voldoen om een strafbaar feit te hebben.
,Opdrachten week 1:
Opdracht 2: casus Duco
Duco is al jaren verslaafd aan alcohol en heeft geen vaste woon- en verblijfplaats. Hij
zwerft rond op straat op de dagen dat hij geen opvang kan vinden. Op donderdag 3
september 2020 loopt hij de Gall & Gall binnen en stopt twee flessen wodka in zijn
tas en zet vervolgens een blikje cola in zijn winkelmandje. Vervolgens ziet een
medewerker dat Duco een winkelmandje in zijn hand heeft met daarin een blikje
cola. De medewerker volgt Duco naar de kassa en ziet daar dat Duco enkel het blikje
cola afrekent en de winkel vervolgens verlaat. De medewerker waarschuwt direct de
bedrijfsleider van de Gall & Gall die vervolgens Duco op heterdaad aanhoudt op
verdenking van diefstal. Duco wordt vervolgens, in afwachting van de politie, door de
beveiliging meegenomen naar een ophoudruimte in de winkel. In de supermarkt
wordt Duco door de politie onderworpen aan een onderzoek. De politie treft in de tas
van Duco de twee flessen wodka aan. Nadat aan Duco door de politie cautie wordt
medegedeeld, verklaart hij dat hij de flessen wodka wilde meenemen zonder
daarvoor te betalen.
2a. Leg uit of Duco wel of niet wederrechtelijk handelt.
Handelt Duco wederrechtelijk door 2 flessen mee te nemen, zonder te betalen?
Art. 310
In bovenstaand artikel staat dat het toe-eigenen van een goed dat aan een ander
toebehoort, met het doel om dat wederrechtelijk te doen, niet mag. Wederrechtelijk
wil zeggen dat het in strijd is met de wet. Duco verklaart dat hij de flessen wilde
meenemen zonder te betalen, hij had dus ook de bedoeling om de spullen zonder te
betalen mee te nemen, terwijl hij wist dat hij de flessen pas mocht meenemen als hij
ze had betaald.
Wederrechtelijkheid is een voorwaarde voor strafbaarheid.
2b. Leg uit of het gedrag van Duco strafbaar is. Art. 310 Sr. Het is strafbaar. Hij
neemt een goed weg om het zichzelf wederrechtelijk toe te eigenen. Hierdoor is hij
schuldig aan diefstel en wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste 4 jaar of
geldboete uit 4e categorie.
Menselijke gedraging; ja. Duco is een mens en heeft 2 flessen vodka
meegenomen.
Wettelijke delictsomschrijving; ja 310 Sr
Wederechtelijk; ja
Schuld; ja het is hem te verwijten
Opdracht 3: casus ‘Vrienden voor het leven..!’
Drie voetbalvrienden fietsten naar huis na een gezellige avond in de voetbalkantine.
Zij zijn aan het dollen en vooral Randy die in de wedstrijd driemaal heeft gescoord,
heeft veel praatjes. Op de Brouwersgracht aangekomen duwen de jongens Randy
voor de lol, met fiets en al in het water en roepen daarbij :‘ga jij maar even afkoelen’.
Randy roept na enige minuten angstig om hulp. Hij heeft kramp en kan niet
zwemmen. De jongensfietsen weg en roepen: ‘ja, ja, geloof je het zelf’! Randy
verdrinkt kort daarna in de gracht.
, 3. Leg uit of het gedrag van de voetbalvrienden strafbaar is.
Menselijke gedraging: ja
Wettelijke delictsomschrijving: ja 450 sr
Wederrechtelijk: nalaten gaat tegen 450 sr in, dus is het wederrechtelijk.
Verwijtbaar: ja want ze laten om hulp te bieden aan iemand die daar om
vraagt.
Er is aan alle 4 voorwaarden voldaan en dus is er sprake van strafbaarheid.
4. Lees het Electriciteitsarrest en beschrijf de juridisch relevante feiten uit deze
zaak.
Tandarts zette zijn elektriciteitsmeter stil. Hierdoor kon hij elektriciteit verbruiken,
zonder dat hij ervoor hoefde te betalen. Hij wordt vervolgd voor diefstal van
elektriciteit (Art 310 Sr.) Maar kan elektriciteit worden aangemerkt als een goed of
zaak, aangezien het geen stoffelijk object is? Uitspraak Hoge Raad: Het aftappen
van elektriciteit, bijvoorbeeld door de meter te manipuleren, is diefstal. De Hoge
Raad vond namelijk dat elektriciteit een vermogensobject is, omdat het economische
waarde heeft.
5. Benoem de verschillende gradaties in opzet.
Opzettelijk handelen betekent willens en wetens handelen. De dader weet waar hij
mee bezig is en wilt dit ook doen.
Opzet met bedoeling: hoogste vorm van opzet. dader weet waar hij mee bezig
is en hetgeen waar hij mee bezig is, is ook precies wat hij wil. Dader heeft als
doel de handeling te verrichten.
Voorwaardelijke opzet: dader is zó gericht op zijn primaire doel, dat hij de
aanmerkelijke kans voor lief neemt, dat door zijn gedrag ook een ander gevolg
zal intreden. Hoornse taart arrest
Opzet met noodzakelijkheidsbewustzijn: dader heeft een bepaald doel voor
ogen, maar hij weet dat het noodzakelijk is om een niet primair beoogd gevolg
in het leven te roepen om dat doel te bereiken. De kans dat dit gevolg intreedt
is 100%
6. Wat betekent het begrip schuld? Maakt het nog uit of schuld een
bestanddeel of een element is?
Schuld als element: Schuld betekent in dit geval verwijtbaarheid. Van
verwijtbaarheid is sprake als van de dader in redelijkheid kon worden gevergd
dat hij zich anders gedroeg dan hij deed. Het woord “schuld” staat niet letterlijk
in het wetsartikel vermeld.
Schuld als bestanddeel: het woord “schuld” is dan letterlijk opgenomen in het
wetsartikel (delictsomschrijving). In dit geval betekent schuld geen
verwijtbaarheid, maar culpa
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nieno98. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.94. You're not tied to anything after your purchase.
