Cultuurwetenschappen samenvatting
° ’60 in GB met als doel alle facetten van cultuur te bestuderen, een democratisch en divers
cultuurbegrip toen te passen: specifieke vorm van studie van cultuur en dagelijkse praktijken.
Nut van het vak
• interdisciplinariteit: beroep gedaan op inzichten en methodologie uit diverse
wetenschappen
• onderwerpen maken deel uit van hedendaagse politiek-economische en sociale realiteit
• kritische analyse, actuele fenomenen in brede context plaatsen
• biedt een reflectie op de realiteit die breed te interpreteren is
• rol bij pogingen om het globaliseringsproces te verwerken dankzij participatie in culturen
begrip cultuur
° bewerking van de bodem, ingrijpen en bewerken en beheersen van de natuur
Heeft te maken met aspecten van het menselijk zijn en handelen die in relatie staan tot wat we leren
als deel van een SL, wat ons vaak niet bewust wordt aangeleerd. Cultuur is een onderdeel van de
culturele antropologie.
Antropologie als vertrekpunt voor een definitiekader
°midden 19de eeuw bij de scheiding tussen de filosofie, andere sociale wetenschappen en diegenen
die zich voor de menselijke SL interesseerden (sociologie en antropologie). Sociologen werden
aangetrokken toe EU en de andere tot inheemse SL schriftloze culturen bestuderen = etnologen of
volkenkundigen met als doel de studie van de andere: verklaarbaar door de Europese expansie,
slavernij, en kolonisering contact met andere SL met focus op verschillen. Het doel was feiten te
registreren en ze te klasseren vooraleer de volkeren zouden verdwijnen aangezien ze niet aangepast
zijn (evolutionisme- = kind van het kolonialisme: rariteit, minder ontwikkeld.)
Kolonialisme = gelijke ruil: arbeid/grond/rijkdom in ruil voor beschaving antropologie zorgde voor
concrete studiemateriaal waarmee ze gerichter kon overgaan tot het opvoeden en ontwikkelen.
Omschrijving antropologie
Etnografie= beschrijven van één bepaald volk in de traditie van de natuurwetenschappen
kritiek op vanuit antropologie: weg van inventariseren van rariteiten of kwantitatieve
gegevens, info werd verkeerd of niet gebruikt
° ’50 culturele antropologie en inhoudelijke verruiming van de wetenschapsinvulling
= middel om na te denken over hedendaagse SL en een bijdrage te leveren aan vraagstukken in een
eerder interpretatieve en humanistische benadering. Info werd verzameld door veldwerk met
daarnaast het verwerken van materiaal.
Wat is cultuur vanuit antropologisch perspectief
Er zijn gebiedsindelingen en groepsindelingen. Definitie is om grenzen te stellen en om te kunnen
hanteren in onderzoek en toepassingen. Men begon met een inventaris van cultuurelementen om
een definitie te kunnen maken, nu zijn er heel veel definities.
Historiek en dynamiek van definities
, Evolutionisten besteden aandacht aan het begrip bij de vorming van antropologie als wetenschap.
Edward Tylor was de eerste die probeerde aan te geven wat de inhoud van cultuur kon zijn. Kennis
en overtuigen waren vooral aangeleerd. De definitie is nog steeds relevant. In deze tijd had de
definitie een etnocentrisch en normatieve invulling: Tylor maakte een onderscheid o.b.v. mate van
beschaafdheid, in welke mate men cultuur had. Men gaat over naar gelijkvormigheid in het feit dat
er elementen zijn die overal terug te vinden zijn. Daarom nemen we de antropologie als
uitgangspunt: leggen de lat voor de omschrijving van cultuur en toont direct vanuit welk perspectief
wetenschappers cultuur benaderen.
Tylor werkt opsommend waarmee hij wou benadrukken dat er overal ter wereld een gelijkaardig
fenomeen bestaat die op een gelijkaardige manier gevormd wordt en dus door onderliggende
wetmatigheden aangestuurd worden. Dit gaat tegen het dominante idee van de vrije wil. Cultuur
gaat verder dan aan wat de mens construeert. Men maakt het mogelijk om cultuur wetenschappelijk
te bestuderen. Belangrijke elementen in definitie:
• aangeleerd, vorm in context
• complex geheel, systeem
• kan alleen verwerven in context van een SL
• breed begrip, alle verworvenheden van de mens als sociaal wezen, geen kenmerk van
beperkt aantal SL maar een algemeen menselijke eigenschap
tekortkomingen in definitie: benadrukt dat cultuur een resultaat is en verwijst weinig naar de
constante verandering, geschiedenis en complexiteit, niet naar de moeilijkheid om er greep op te
krijgen, door wetenschap te bestuderen is een te hoog doel
de omschrijving werd gevoed door het evolutionisme.
Evolutionisme: klassieke visie op cultuur
De wereld was blank en werd stelselmatig ingevuld met ontdekkingen. De andere volkeren hadden
geen eigen geschiedenis, enkel in het licht van evolutionistische en uniliniaire gedachten. Gebrek aan
goed veldwerk en het eurocentrisme leidde tot het idee dat binnen de evolutie verschillende stadia
bestonden waarbij niet alle volkeren in dezelfde stadia zaten. Zo werd uiterlijk verschil verantwoord.
Men baseerde zich op de wetenschap (bv Darwin) van de wereld en het christelijk verhaal.
Ontwikkeling cultuurevolutionisme in dit tijdskader:
• °19de eeuw met kolonisering: feitenmateriaal en beelden van de andere
• Industriële ontwikkeling, aangevoerde cumulatie van productie
• Ontwikkeling van wetenschap in positivistische traditie
• Discussie over de mens behorende tot 1 soort of verschillende (monogenese vs
polygenese)
Kernidee
Alle culturen doorlopen stadia van laag naar hoge mate van beschaving. Er is een doelgerichte
ontwikkeling die leidde tot het moderne geïndustrialiseerde SL en hoogontwikkelde cultuur. De
West-EU cultuur stond vanboven. Studie van andere culturen was dus de studie van de geschiedenis
van WEU. Het principe heeft volgende kenmerken:
• Fasentheorie: gelijkaardige evolutie, vernieuwing in gelijkaardige omstandigheden
zouden leiden tot eenzelfde soort van gevolgen en keuzes
• Alle SL lopen door dezelfde stadia en er is dus een cumulatieve, kwalitatieve ontwikkeling
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tyanavdv. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.44. You're not tied to anything after your purchase.