Sociale wetgeving
Inleiding
o Sociaal recht
Arbeidsrecht
Privaatrecht
Verhouding tussen burgers onderling m.n. arbeidsverhouding tss
WN en WG : individueel arbeidsrecht
WNs en WGs : collectief arbeidsrecht
Contractsvrijheid, gelijkwaardigheid van contractspartijen
!!Arbeidsrecht bevat veel dwingend recht!!
Socialezekerheidsrecht (SZ- recht)
Publiekrecht
Verhouding tussen burger en overheid
M.n. rechten op sociale zekerheid (cf. sociale grondrechten) die burger kan
inroepen/ opeisen t.a.v. de overheid (cf. verzorgingsstaat) in geval van
‘sociale risico’s’ (werkloosheid, ziekte, zwangerschap..)
Eenzijdigheid, dominantie van overheid
Bepaalt rechten en plichten die de WNs en WGs tegenover elkaar hebben
Verzekert het een minimum aan vrije tijd voor de WNs
Voorziet dat WNs en zelfstandigen in alle omstandigheden in hun levensonderhoud kunnen
voorzien
o Ontstaan van sociale wetgeving
Overheersende tewerkstellingsvorm ( 19e eeuw): loonarbeid
WNs: afhankelijkheid
Lage loon, lange arbeidsdagen, weinig rustperiodes, vrouwen- en kinderarbeid
Coalitieverbod opgeheven in 1866: arbeiders kunnen zich organiseren nieuwe
ziekenbonden + vakbonden
Sociale onrust (het ‘zwarte’ jaar 1886, opkomende socialisme)
Overheid: verplicht maken van extra regels ter bescherming van de werkende klasse,
eerste sociale wetgeving
Eerste wetten: bescherming vh loon, reglementering van vrouwen- en kinderarbied,
regels over werkplaatsenreglement, bescherming tegen arbeidsongevallen,
verplichte zondagsrust
Aanpakken van de problemen
Voor WGs: sociale partners, CAO sluiten
Voor arbeiders: overheid
Vanaf 1944: alle verzekeringen verplicht
1 Juridische tewerkstellingsvormen
o Beroepsmatig en tegen betaling activiteiten uitoefenen juridische gevolgen!
o Verschillende manieren verschillende juridische tewerkstellingsvormen
o 2 onderscheidingscriteria
Werk je onder gezag of niet?
Heb je een arbeidsovereenkomst of ben je statutair?
1
,1.1 Eerste onderscheid: eigen baas of niet?
o Onderscheid: (juridisch) element gezag
o De zelfstandige:
Geen gezag
Meerdere klanten: ‘overeenkomsten van aanneming’ burgerlijk en ondernemingsrecht
Door de wetgever als zelfstandigen beschouwd
Mensen die winst maken met een nijverheids-, handels- of landbouwbedrijf
Bestuurders van vennootschappen
Beoefenaren van vrije beroepen
o Sommige beroepen: zowel in dienstverband of als zelfstandige
o Combinatie mogelijk: zelfstandige in bijberoep
1.2 Tweede onderscheid: arbeidsovereenkomst of statuut?
o = werken in dienstverband
o In dienst ve privépersoon (onderneming of natuurlijk persoon)
Door een arbeidsovereenkomst sociaal recht
WG en WN/loontrekkende
Onderworpen aan Arbeidsovereenkomstenwet (WAO) 3 juli 1978
Verder onderscheid: arbeiders, bedienden, handelsvertegenwoordigers en dienstboden
o In dienst vd overheid
Via een statuut (eenzijdig opgelegd en gewijzigd) bestuursrecht
Rechten en verplichtingen niet vastgelegd in individuele AO
Vooraf bij wet of reglement vastgelegde ‘rechtspositieregeling of statuut’: geheel
van algemene en onpersoonlijke bepalingen, dat op de ambtenaar van toepassing
wordt verklaard bij zijn ‘benoeming’
Niet vooraf en individueel onderhandelen over inhoud van statuut
Ambtenaren
Een benoeming of aanstelling
Slechts in uitzonderlijke gevallen door de overheid beëindigen
! Er bestaat ook contractueel overheidspersoneel!
Uitzonderlijk
Arbeidsovereenkomst: onderworpen aan WAO
o Leer- of stageovereenkomst of overeenkomst voor beroepsopleiding
Specifieke wetgeving : arbeid + gezagsverhouding
Verrichten van arbeid niet belangrijkst LEREN
2
,2 Aan de slag!
2.1 Starten als zelfstandige
o Inschrijving bij KBO via ondernemingsloket: ondernemingsnummer
Uniek identificatienummer van 10 cijfers voor contacten met overheidsdiensten
Ondernemingsloket controleert nodige vergunningen en vestigingsattesten
Vb. ondernemingsloket: Eunomia, Acerta, Partena
o Sociaal statuut zelfstandige?
Inschrijving bij sociaal verzekeringsfonds of Nationale Hulpkas SVZ
Vb. Partena professional, Acerta, Securex
Elk kwartaal bijdragen betalen; berkeend op basis vh inkomen
Inschrijving bij ziekenfonds of Nationale Hulpkas ZIV
o Personeel? Inschrijving als werkgever bij RSZ
Best beroep doen op een sociaal secretariaat
2.2 Werken bij de overheid
o Niet alleen federale overheid ook:
Gemeenschappen, gewesten, lokale overheden (provincies, gemeenten, OCMW)
Gedecentraliseerde diensten en openbare instellingen (VDAB, RVA)
o Wervingsexamen, medische geschiktheid, proeftijd doorlopen
o Vergelijkende selectie
Geslaagde kandidaten gerangschikte en nadien aangeworven volgens hun behaalde resultaat
Selor, selectiebureau vd federale overheid
o Wervingsreserve?
Reservelijst van kandidaten die slaagden voor vergelijkende selectie
Tot 2 jaar na de selectieproef aanstelling mogelijk als ambtenaar zonder nieuwe selectie
2.3 Werken als werknemer
2.3.1 Op zoek naar werk: Inschrijving als werkzoekende
o Inschrijven als werkzoekend bij VDAB
Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding
Vlaamse openbare instelling die moet instaan voor arbeidsbemiddeling, beroepsopleiding en
loopbaanbegeleiding
Gratis voor werkzoekende
o Goedkope treintickets mogelijk om deel te nemen aan overheidsexamens of sollicitatiegesprekken
o Vereiste om beroepsinschakelings- of werkloosheidsuitkeringen te bekomen vd RVA
Beroepsinschakelinguitkering: uitkering voor afgestudeerden die na het doorlopen ve
beroepsinschakelingstijd van 12 maanden nog steeds geen werk hebben
Beroepsinschakelingstijd: begint lopen na inschrijving als werkzoekende
2.3.2 De aanwerving
o Pre- contractuele fase
Sollicitatie- en selectieprocedure
WG en WN: aantal regels in acht nemen
CAO’s nr 38 tot 38 sexies aanta3 basisspelregels
o Regels voor de WG
Geen fictieve arbeidsplaatsen
Wie een vacature bekendmaakt, dient ook echt op zoek te zijn naar een nieuwe WN
Uitzondering: overheid aanwervingsprocedure
Sollicitant voldoende informatie verschaffen i.v.m. de arbeidsplaats
3
, Verbod op discriminerende behandeling
Geen onderscheid maken op grond van persoonlijke kenmerken, als dit geen
verband houdt met de functie
Respect voor de persoonlijke levenssfeer vd sollicitant
Vragen over het privéleven verantwoord indien zij relevant zijn wegens de aard of de
uitoefeningsvoorwaarden vd functie
Mag vragen weigeren maar : kan voor potentiële werkgever ‘stugge houding’
Relevantiecriterium van medische onderzoeken: gerechtvaardigd als je in ploeg
werkt, als camionchauffeur, verplicht bij ambtenaren
Alle inlichtingen m.b.t. de sollicitant vertrouwelijk behandelen
Selectiekosten ten laste vd werkgever
Verplaatsingskosten voor sollicitant maar zoveel mogelijk beperken
Overhandiging eensluidend verklaarde afschriften pas na afloop vd selectieprocedure
Vb. diploma/ eindwerk mag je vragen maar moet je terugsturen
Stukken en documenten die aan de sollicitatie werden gevoegd, gedurende een redelijke
termijn ter beschikking houden vd sollicitant
Praktische proef mag als
Niet langer dan nodig
Onbezoldigd
Slecht toevallig productief
Praktische proef ≠ proeftijd
Praktische proef Proeftijd
Precontractuele fase Fase van contract
Voor je aanwerving Korte periode waarin je je nieuwe uitzendkracht, student makkelijk kan
kwijt geraken
3 voorwaarden Je doet als WG niet zelf de sollicitatie
Geen opzeggingstermijn
Selectieprocedure afronden binnen een redelijke termijn
Sollicitanten die voldoen aan de functie- eisen maar toch niet aangeworven worden
schriftelijk en binnen redelijke termijn informeren
Verplichte overhandiging bewijsstuk werklozencontrole verplichte vermelding van datum,
uur en reden niet- indienstneming
o Regels voor de WN
Alle inlichtingen vertrouwelijk behandelen
Te goeder trouw meewerken aan de procedure en alle noodzakelijke gegevens over beroeps-
en studieverleden verschaffen
o Taalgebruik in de sociale betrekkingen
Aanwervingsprocedure zal in het Nederlands moeten verlopen wanneer de werkgever zijn
exploitatiezetel in het Nederlands taalgebied
Indien relevant mag WG meertaligheid eisen vd sollicitant en toetsen tijdens
selectieprocedure
2.3.3 Het contract
o Hoe ontstaat een arbeidsovereenkomst?
Principe: consensualisme: overeenkomst van zodra wilsovereenstemming m.b.t.
Loon
Arbeid
Werken onder gezag
Weinig te onderhandelen over contract (beschermingsrecht), wel te onderhandelen over
loon
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marie-hlnemabesoone. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.