Praktisch burgerlijk recht
Deel 1 inleiding tot het recht
1 Algemene inleiding
- Romeins Recht: basis voor Europa, Code Napoleon WET
- Common Law: basis voor VK, VS, Nieuw-Zeeland Rechtspraak
(baseren zich op hoe rechters vroeger over iets hebben beslist)
- Morele regels ≠ rechtsregels
Juridische sanctie bij overtreding
1.2 Het begrip recht
1.2.1 Algemeen
o Objectief recht
Een geheel van algemeen geldende normatieve regelen
Opgelegd of ontvangen en bekrachtigd door de staat
Waarvan de naleving afdwingbaar is
En die de ordening van het maatschappelijke leven beogen
o Subjectieve recht
Recht om te trouwen
Recht om eigenaar te zijn van een auto
…
1.2.2 Een geheel van algemeen geldende normatieve regels
o Aanvullend of dwingend recht
Dwingend recht
Moeten worden nageleefd en toegepast
Bij niet-naleving volgt sanctie
Aanvullend recht
Rechtssubjecten gelden enkel voor zover zij geen andere regeling getroffen hebben
Te kiezen tussen aanvullend of afwijkende overeenkomst
Vb. huurcontract: OV bij huurhuis moet eigenaar, OV bij handelshuur huurder
1.2.4 Afdwingbare normen
o Wnr verplichtingen niet vrijwillig nakomen, gedwongen door overheid om toch na te leven
o Wet afdwingen door sanctie, sanctie bepaalt door overheid
o Alleen de staat mag straffen uitdelen
2 Indelingen van het recht
PRIVAAT RECHT PUBLIEK RECHT
= rechtsverhouding burger <-> burger = rechtsverhouding burger <-> overheid (=de
staat)
Vb. burenruzie, scheiding vb. strafrecht: diefstal, slagen en verwondingen
Publiek recht heeft steeds voorrang op privaat recht
1
,2.1 Publiekrecht
o Grondwettelijk of constitutioneel recht
Omvat regels die de vestiging, structuur en uitoefening van het soevereine gezag
Regelt de inrichting van de staatsmachten, hun onderlinge verhouding en de grondrechten
o Administratief recht of bestuursrecht
Regels betreffende inrichting en werking van de organen van de uitvoerende macht
Hoe de staat en zijn onderverdelingen functioneren
o Strafrecht
Materiële strafrecht
Beschrijft strafbare feiten (=misdrijven) en de eraan verbonden straffen
Drie soorten misdrijven
Overtredingen: politierechtbank, politiestraf
> Gevangenisstraf 1-7 dagen
> Werkstraf 20- 45 uren
> Geldboete 1-25 euro
Wanbedrijven: correctionele rechtbank
> Gevangenisstraf 8 dagen- 40 jaar
> Werkstraf 45-300 uren
> Geldboete minstens 26 euro
Misdaden: vroeger Hof van Assisen, nu meer en meer correctionele
> Opsluiting of hechtenis ( voor politieke) levenslang of 5-40 jaar
> Geldboete minstens 26 euro
Formele strafrecht
o Fiscaal recht
Regels betreffende het heffen en innen van belastingen
Directe (op inkomsten) en indirecte belastingen
o Sociale zekerheidsrecht
2.2 Privaatrecht
o Internationaal privaatrecht
Regelt bij grensoverschrijdende gevallen de bevoegdheid van de Belgische rechters en aanwijzing
van toepasselijk recht
o Burgerlijk recht
Gemeenschappelijk voor alle burgers zonder onderscheid
Personenrecht
Betrekking tot persoon als enkeling in de maatschappij
Naamgeving, opmaken van aktes van burgerlijke stand en bekwaamheid van personen
Goederenrecht
Eigendomsrecht, vruchtgebruik, mede-eigendom
Familierecht
Regelt verhoudingen van personen die met elkaar verwant zijn
Familiaal vermogensrecht
Erfrecht, schenkingen en testamenten
Huwelijksvermogensrecht
Verbintenissenrecht
2
, 3. Bronnen van recht
De WET: (het parlement stemt hiervoor)
1. Op internationaal niveau (komt uit EU)
o Verordening = heeft een algemene strekking. Ze is verbinden in al haar onderdelen en is rechtstreeks
toepasselijk in elke lidstaat. ( in heel Europa)
o Richtlijn = verbinden enkel ten aanzien van het resultaat voor elke lidstaat waarvoor zij bestemd is. De
nationale instanties moeten de manier en de middelen kiezen om dit resultaat te bereiken.
Vb. milieu= elke lidstaat moet wetgeving aanpassen tot de doelstelling bereikt is anders boete.
o Besluit= verbindend in al zijn onderdelen. Men kan evenwel besluiten maken die enkel voor bepaalde
lidstaten bestemd zijn. Ze zijn dan alleen voor hen bindend.
Vb. vluchtelingenprobleem: Hongarije moet ook … vluchtelingen opnemen zoals al de andere lidstaten.
2. Op Belgisch niveau
o Grondwet
De meest fundamentele van alle nationale wetten
Het wijzigen ervan slechts mogelijk is via een ingewikkelde procedure. De wijzigingen gebeuren mits
goedkeuring door 2/3 van de stemmen zowel in de Kamer als de Senaat. Bovendien moet minstens
2/3 van de leden in elke kamer aanwezig zijn
Staatsstructuur
Grondrechten + fundamentele vrijheden
o Decreten
Wetten op deelstaatniveau (vb Vlaanderen) <-> België = Federale staat Uitgevaardigd
door de betrokken Parlement (Vlaams, Waals, Duitse Gemeenschap…)
Decreten hebben binnen het grondgebied van de betrokken regio en binnen de door de Grondwet
aan het betrokken parlement toegekende bevoegdheden, kracht van wet zoals een federale wet.
Een wet en een decreet staan dus hiërarchisch op hetzelfde niveau. Vb. onderwijs, cultuur.. !
CASE: Stel Vlaanderen maakt een wet in tegenstrijd met de Belgische wet dan gaat die niet door want de
Belgische wet staat boven een decreet. MAAR In België zijn die 2 even waardig. Indien conflict lost een
speciale rechtbank nl. Het Grondwettelijk hof.
Vb. Geen Tabaksreclame meer in België, maar de formule 1 in Wallonië leeft van die sponsoring dus de walen maken
een deelstaatwet en formule 1 gaat gewoon door. Na enkele jaren schaft de rechtbank die deelstaat af, want is beter
voor de gezondheid al men nergens reclame voor tabak maakt.
o Ordonnanties
Uitgevaardigd door het Brussels Hoofdstedelijk Parlement
Bij gewone meerderheid goedgekeurd, nadien bekrachtigd en afgekondigd door de Brusselse
Hoofdstedelijke Gewestregering en gepubliceerd in het Belgisch staatsblad
Van kracht binnen het Brussels Gewest
o Koninklijke besluiten
= uitvoeringsbesluiten een verdere precisering van de wet
Koninklijk besluit is ondergeschikt aan de wet en kan dus de wet niet wijzigen of opheffen
Een wet kan bestaan maar niet worden uitgevoerd wnr er geen koninklijk besluit is
o Ministeriële besluiten
Uitgevaardigd door een of meer ministers en gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad
Meestal verdere detaillering van bij koninklijk besluit uitgewerkte regels
Ondergeschikt aan wetten en koninklijke besluiten
o Besluit van een deelregering
Regionaal decreet of ordonnantie uitgewerkt in een besluit
Regionale regering komt hier tussen
Gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marie-hlnemabesoone. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.77. You're not tied to anything after your purchase.