Exam (elaborations)
Uitwerking sheets HC5-HC10 + Bundel tentamenvragen
- Course
- Institution
Uitwerking sheets HC5-HC10 + Verzameling tentamenvragen
[Show more]
Seller
Followare530
Content preview
VU - SAMENVATTING FILOSOFIE HC5 T/M HC10 + TENTAMENVRAGEN 1Hoorcollege 5: Wat bepaalt de acceptatie in wetenschappelijke kennis?
1. Inleiding
Middeleeuwen: Filosofie als „dienstmaagd van de theologie‟.
Moderne Tijd (vanaf Descartes): Filosofie als „dienstmaagd van de wetenschap‟.
2. Standaardbeeld: op zoek naar „positief bewijs‟
- Verificatiecriterium (Ayer, 1946): een uitspraak wordt aannemelijker naarmate
het door meer experimenten of observaties wordt bevestigd. Een theorie is
wetenschappelijk als hij „waar gemaakt‟ kan worden aan de hand van feiten
die door theorievrije waarneming zijn verkregen. Ideaal: wetenschap als een
geheel van ware uitspraken, in het bijzonder empirische regelmatigheden en
wetten. „‟Alle kraaien zijn zwart‟‟.
- Confirmatiecriterium: een theorie is wetenschappelijk als hij „bevestigd‟ kan
worden aan de hand van feiten die door theorievrije waarneming zijn
verkregen. Bijgesteld ideaal: van waarheid via waarschijnlijkheid naar
praktische zekerheid.
- Empirische cyclus: Je kon door het vergaren van empirisch bewijsmateriaal
wetten formuleren, daaruit kon je theorieën voorspellen, daar kwamen weer
nieuwe wetten uit en dan had je weer empirische basis. Idee is dat alles
begint bij de waarneming, zoeken naar positief bewijs, en dan kun je komen
bij wetten en theorieën.
3
H
Theorie, T de ypo
g
du th
in
ct ese
m
ie v
r
vo
or
m
rie
co
g
in
in
nf
eo
irm g
ar
Th
l
rk
ati 4
ve
Empirische e Nieuwe
2 wetten vo Empirische wetten
or
e
(universeel)
ati
sp (universeel)
irm
elli
C ng g
nf
n
in onfi lli
co
du rm
cti a spe
e tie or
Empirische basis vo
van feiten
(singulier)
1
- Standaardbeeld begint bij observeren.
o Observatiefase: hij gaat in het veld op zoek naar zwarte kraaien.
o Inductieve fase: ik heb drie zwarte kraaien gezien, kan ik van
bijzondere uitspraken naar een algemene afspraak, algemene wet
(van specifiek naar algemeen).
o Deductieve fase: als ik morgen een kraai zie, dan zal die ook zwart
zijn (van algemeen naar specifiek).
o Toetsingsfase: klopt het wel? Doorgaan met waarnemingen doen.
o Evaluatieve fase: als ik een witte kraai tegenkom moet de theorie
worden bijgesteld/verworpen.
o Conclusie
o Confirmatie: je zoekt bevestiging van de hypothese via de empirische
cyclus. Zoeken naar positief bewijs.
o Acceptatie van wetenschappelijke kennis gaat dus van verificatie naar
confirmatie, via de emprische cyclus.
o Dit beeld van empirisch onderzoek is echter niet compleet…….
, VU - SAMENVATTING FILOSOFIE HC5 T/M HC10 + TENTAMENVRAGEN 2
3. Karl Popper: falsificatie en rationele consensus
- Falsificatie-criterium: Volgens Popper is verificatie of confirmatie te zwak:
o Wat heb je bewezen als je steeds opnieuw een zwarte kraai ziet?
o Beter ga je op zoek naar een witte kraai!
o Het idee: een theorie moet het risico lopen om met de feiten te
kunnen botsen.
o Adler had een theorie over minderwaardigheidscomplex. Die theorie
kan niet botsen met de feiten. Stel een man heeft een
minderwaardigheidscomplex, hij loopt door Amsterdam en in de
gracht ligt een kind. Die man loopt eraan voorbij want hij heeft het
idee dat hij niet in het water kan springen. Als hij wel in het water
springt kan de theorie ook worden verklaard want dan zal hij een
andere verklaring geven. M.a.w., die hele theorie kan niet botsen met
feiten. Wat er ook gebeurt, de theorie kan het altijd verklaren. Deze
theorie is volgens Popper nooit goed.
o Einstein was in zijn tijd een vreemde man. Als je de theorie gaat
toetsen zal je snel feiten vinden die met de theorie kunnen botsen
dachten mensen. Maar dat gebeurde helemaal niet. Einstein was dus
Poppers held.
o Het gaat erom dat een hypothese in principe weerlegt moet kunnen
worden. Een hypothese of theorie is wetenschappelijk als zij
weerlegbaar of falsifieerbaar is.
- Popper zegt dat waarheid een onbereikbaar ideaal is. Het enige dat haalbaar
is, is dat je uit alle hypothesen de onware elimineert. Alle uitspraken die niet
weerlegt worden, moet je zien als „‟benaderen van de waarheid / voorlopig
waar‟‟.
- Objectiviteit als intersubjectieve overeenstemming: wetenschappelijk
onderzoek is onafhankelijk van onderzoeker etc.. Goede wetenschap is
volgens hem als meerdere wetenschappers (inter) het met elkaar eens zijn
(subjectief).
- Consensus kan bereikt worden door:
- Strategisch: omdat je graag wil dat degene die iets naar voren
brengt je vriend blijft. Omdat diegene anders misschien jouw
belangen schaadt.
- Rationele: dan ben je het echt op grond van rationele/empirische
dingen met elkaar eens. Het gaat bij Popper om deze rationele
consensus.
4. Wetenschap en waarden
- Wetenschap gaat volgens Standaardbeeld en Popper
- Uitsluitend over feiten: bij Standaardbeeld zoek je naar positieve
feiten, bij Popper naar negatieve feiten.
- Waarden mogen in wetenschap geen rol spelen.
- In wetenschap gaat het om de feiten en allerlei externe invloeden spelen geen rol
(cultuur, taal van onderzoeker, rol van mannen en vrouwen in de maatschappij). Je
mag best vooroordelen/invloeden hebben, maar in het laboratorium mag dat niet.
Maar klopt dit wel? Is wetenschap wel een zuiver rationele onderneming?
Evolutietheorie is een voorbeeld van een serieuze wetenschappelijke theorie: is dit
een neutrale representatie zoals Popper dat wil? Of zitten er toch waarden in
verstopt? Toch niet, het zijn bijv. alleen mannen op het plaatje.
- Als je kijkt naar onderzoek laat dit zien dat externe invloed (waarden) wel
degelijk een rol spelen in de wetenschap:
- Dus wetenschappelijk onderzoek staat niet los van de bredere context
waarin dit onderzoek plaatsvindt: er is dus een correctie nodig op
Standaardbeeld en Popper Thomas Kuhn: wetenschap & paradigma‟s.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller are530. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.59. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
76669 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now