1.1 De kandidaat onderbouwt voor een situatie op basis van een wetsartikel hoe verkrijging bij een
nalatenschap tot stand komt. (MEERKEUZE)
Verkrijging bij de nalatenschap – art. 4:190 e.v. BW
Als een erfgenaam een erfenis verwerpt, doet hij afstand van zijn totale erfdeel, van de bezittingen
en van de schulden. Art 4:192 BW beschrijft hoe een nalatenschap wordt verworpen of aanvaard:
‘door het afleggen van een daartoe strekkende verklaring bij de griffie (het secretariaat) van de
rechtbank in de woonplaats van de overledene’. Deze verklaring wordt vervolgens ingeschreven in
het zogeheten boedelregister van de rechtbank.
Aanvaarden van de nalatenschap
Wie een nalatenschap aanvaardt, hoeft geen verklaring af te leggen bij de rechtbank. Aanvaarden
kan namelijk ook blijken uit daden van aanvaarding (art 4:191 BW).
- Als de erfgenaam zich met de nalatenschap gaat bemoeien
- Bijv. met andere erfgenamen de boedel verdelen, goederen uit de nalatenschap te verkopen
of door vorderingen van de overledene bij schuldeisers op te eisen
Een erfgenaam die nog niet weet of hij de erfenis aanvaardt, doet er daarom verstandig aan zich
(nog) niet met de nalatenschap te bemoeien. Als hij goederen verdeelt of verkoopt, heeft hij de
nalatenschap door zijn gedrag aanvaard.
Verwerpen van de nalatenschap
Verklaring bij de griffie van de rechtbank noodzakelijk.
Na het verwerpen wordt de erfgenaam geacht nooit erfgenaam te zijn geweest.
Beneficiair aanvaarden van de nalatenschap
Wanneer er nog goederen of schulden getaxeerd moeten worden en er onduidelijkheid is, een
ingewikkelde nalatenschap, is het onverstandig om de nalatenschap onmiddellijk te aanvaarden.
Verwerpen is ook niet slim, want wie weet valt de nalatenschap positief uit. Door beneficiair te
aanvaarden beschermt de erfgenaam zijn eigen vermogen. De schuldeisers van de nalatenschap
kunnen nu hun schulden alleen uit de nalatenschap halen, ze kunnen het eigen vermogen van de
erfgenaam niet aanspreken.
Verklaring ja/nee?
Ook de keuze voor beneficiair aanvaarden gebeurt door het afleggen van een verklaring bij de griffie
van de rechtbank, die deze verklaring weer inschrijft in het boedelregister.
,Gevolgen erfgenamen
Aanvaardt één erfgenaam beneficiair, dan heeft dat gevolgen voor alle erfgenamen. In dat geval
moet de nalatenschap op de in de wet voorgeschreven wijze worden vereffend. (art. 4:195 BW)
Aanvaarden of verwerpen door een minderjarige
Een minderjarige kan niet zelf een beslissing maken over de erfenis. De wettelijke vertegenwoordiger
moet dat doen. De wettelijke vertegenwoordiger kan alleen de erfenis beneficiair aanvaarden (art.
4:193 BW), voor het verwerpen moet de vertegenwoordiger een machtiging van de kantonrechter
hebben. Deze regels gelden ook voor de curator die namens een curandus optreedt.
Uitzondering nalatenschap
Soms zijn er sprake van onwaardige erfgenamen, die geen recht hebben op een deel van de
nalatenschap. Dat is het geval wanneer zij de erflater hebben gedood, misdrijf tegen hem hebben
gepleegd, door geweld onder druk zetten voor een testament te maken of niet te maken, of het
hebben vervalst/verduisterd.
Vraagstelling (1)
Wat zijn de vermogensrechtelijke gevolgen van het verwerpen van de nalatenschap?
Antwoord: Je bent door het verwerpen van de nalatenschap niet aansprakelijk voor de schuld.
Vraagstelling (2)
Jan heeft afspraken gemaakt om de boedel van de erflater te verdelen en heeft de fiets van de
erflater te koop gezet. Via een omweg komt hij erachter dat de erflater een hoop schulden heeft, en
na een negatief saldo zou leiden. Hij wilt hier niet aansprakelijk voor zijn en wilt het verwerpen
d.m.v. een verklaring van de griffie van de rechtbank. Die gaat hier gek genoeg niet mee akkoord.
Hoe kan dat?
Antwoord: Wie een nalatenschap aanvaardt, hoeft geen verklaring af te leggen bij de rechtbank.
Aanvaarden kan namelijk ook blijken uit daden van aanvaarding (art 4:191 BW). Dat is duidelijk in
deze casus. Hij bemoeit zich met de nalatenschap zodra hij de boedel wilt verdelen en de fiets te
koop zet.
, 1.2 De kandidaat onderbouwt voor een situatie of er sprake is van testamentair of wettelijk
erfrecht. (OPEN)
Wettelijk erfrecht
Geen testament opgemaakt – de wet geeft aan voor wie het vermogen van de overledene is.
Is er niks geregeld, dan vallen we terug op de regels van het wettelijk erfrecht.
Testamentair erfrecht
Wie wilt afwijken van de regels van het wettelijk erfrecht, moet een testament maken. Een
testament is een akte die door de notaris wordt opgemaakt. In deze akte legt de erflater vast wat er
na zijn overlijden met zijn vermogen moet gebeuren.
Vraagstelling
Tim Beek is net overleden. Zijn zoon Jan Beek was vóór hem overleden. Jan liet twee kinderen achter:
Herman en Willemijn Beek. Tim heeft in een onderhandse akte genoteerd dat de antieke tafel na zijn
dood voor zijn vriendin Veerle Jacobs is. Hij heeft ook een notariële akte laten opstellen. Daarin staat
een bepaling die aangeeft dat hij zijn hele vermogen nalaat aan de Hartstichting.
Valt de bepaling in de notariële akte onder het testamentair of het wettelijk erfrecht?
Antwoord: Testamentair erfrecht, aangezien Tim de bepaling zelf heeft gewijzigd. Wettelijk erfrecht
geeft geen vermogen weg aan een hartstichting, dat maak je zelf op.
1.3 De kandidaat onderbouwt voor een situatie of er recht is op een legitieme portie. (OPEN)
Kinderen hebben altijd recht op een bepaald deel van de nalatenschap van hun ouders. Het gedeelte
van de nalatenschap waar ze recht op hebben, wordt de legitieme portie genoemd (art. 4:63 e.v.
BW). Iemand die recht heeft op een legitieme portie, noemt men legitimaris.
Hoeveel bedraagt de legitieme portie?
De legitieme portie bedraagt de helft van wat een kind zou hebben gekregen volgens het wettelijk
erfrecht.
Vraagstelling
Christina Vermeer is getrouwd met Gerrit Vermeer. Zij hebben vier kinderen. Christina heeft in haar
testament haar hele vermogen nagelaten aan Gerrit. Haar nalatenschap bedraagt € 200.000,-.
Hoeveel bedraagt de legitieme portie van elk van de kinderen?
Nalatenschap € 200.000,-
Er zijn vijf erfgenamen, waardoor ieder een even groot deel krijgt van de nalatenschap (dus 1/5)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ThomasDegens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.