Summary
Samenvatting Gedrag in de klas
- Course
- Institution
Alle literatuur en aantekeningen die je nodig hebt om het vak Gedrag in de klas te halen.
[Show more]
Seller
Follow
ERitsma
Reviews received
Content preview
Gedrag in de klasCollege 1 HGW + HGD en de sociaal-emotionele ontwikkeling
Aantekeningen
Handelingsgericht werken (HGW)
4 fasen:
- Fase 1: waarnemen
- Fase 2: begrijpen
- Fase 3: plannen
- Fase 4: realiseren
HGW – 7 uitgangspunten
1. De onderwijsbehoefte van de leerling staat centraal
2. Afstemming en wisselwerking
3. De leraar maakt het verschil
4. Positieve aspecten zijn van groot belang
5. Constructieve samenwerking
6. Doelgerichte werkwijze
7. Stapsgewijze, transparante en systematische werkwijze
Sociale veiligheid op scholen
- Zorgplicht: sociale veiligheid op scholen – sinds 2015
- Inspectie ziet toe op monitoren van sociale veiligheid
- Hele reeks aan instrumenten die scholen kunnen inzetten, waaronder: Scol, Viseon, Zien!,
Kiva, Kanjertraining.
Niet verplicht Verplicht
Toetsen Een kleutertoets is niet verplicht. De toetsen die bij het Een eindtoets voor alle leerlingen van groep 8 voor taal en
lesmateriaal horen dat veel scholen gebruiken, zijn niet rekenen is verplicht vanaf 2015. Dit met uitzondering van
verplicht. De school kan zelf beslissen over de moeilijk lerende, meervoudig gehandicapte of pas kort in ons
hoeveelheid toetsen land zijnde kinderen en leerlingen in speciaal onderwijs en
speciaal basisonderwijs
Leerlingvolgsysteem Het leerlingvolgsysteem van Cito is niet verplicht. Er moet een samenhangend systeem zijn voor het volgen van
Scholen zijn vrij te kiezen hoe ze ontwikkelingen in kaart prestaties en ontwikkelingen van leerlingen. Ontwikkelingen
brengen. laten zien is voldoende. Daarbij is er voorkeur vanuit de
inspectie voor het eens per jaar afnemen van een landelijk
genormeerde toets in alle leerjaren.
Volgen sociaal emotionele Scholen zijn niet verplicht tot gebruik van bv. SCOL of Scholen moeten de sociaal-emotionele ontwikkeling van
ontwikkeling ZIEN. Scholen zijn vrij in het kiezen van een (eigen) leerlingen volgen. Daarbij is er voorkeur voor de gegevens uit
systeem. zelfrapportage door leerlingen.
Kleuterobservaties Kleuterobservaties zijn niet verplicht. Scholen moeten de sociaal-emotionele ontwikkeling van
leerlingen volgen.
Individueel handelingsplan Individueel handelingsplan is niet meer verplicht.
Ontwikkelingsperspectief Ontwikkelingsperspectief hoeft niet voor het basis Een ontwikkelingsperspectief is verplicht voor alle leerlingen
ondersteuningsaanbod (begeleiding, dyslexie, in het reguliere onderwijs die extra ondersteuning nodig
kortdurende remedial teaching). hebben en voor leerlingen in het speciaal (basis)onderwijs.
Leerlingen kunnen daarbij geclusterd worden
Groepsplan Een groepsplan is niet verplicht. Minimale plannen als
didactisch hulpmiddel zijn voldoende.
Nu: Kerndoelen in het PO
- Kerndoelen 34 t/m 39: oriëntatie op jezelf en de wereld
- Kerndoel 34 is gericht op de sociaal-emotionele ontwikkeling: De leerlingen leren zorg te
dragen voor de lichamelijke en psychische gezondheid van henzelf en anderen.
Toekomst: curriculum
Uitwerking van mens en maatschappij
1
,Welke thema’s vallen onder het huidige kerndoel?
Ontwikkeltraject van leerlingen
Goed met andere omgaan + problemen kunnen oplossen = sociale competentie sociale
vaardigheden noodzakelijk!
Sociale vaardigheden van leerlingen
Belangrijk: zet ze naast de ontwikkelingsleeftijd van het kind. Op elke leeftijd verwachten we iets
anders.
- Relaties met anderen
- Oog hebben voor de ander
- Overleggen met de ander
- De ander aanvoelen
- Beheersen van eigen emoties
- Controleren van eigen gedragingen
- Oplossen van problemen
- Respecteren van regels
Opkomen voor jezelf
Groep 1/2 – leeftijd 4-6 jaar
- Leren herkennen van emoties: blij, bang, boos, bedroefd
- Benoemen van je eigen gevoelens en die van anderen
Groep 3/8 - leeftijd 6-12 jaar
- Leren herkennen van gevoelens: blij, bang, boos, bedroefd
- Benoemen van je eigen gevoelens en die van anderen.
- Reguleren van gevoelens en emoties: niet heel lang in een ‘negatieve’ emotie blijven hangen
Rekening houden met anderen
Groep 1/2 – leeftijd 4-6 jaar
- Ontwikkeling van prosociaal gedrag: Conflicten oplossen
Modeling: voordoen
Rollenspel: naspelen van situatie
- Spel
Geassocieerd spel: delen en interacteren; geen gecoördineerde activiteit
Coöperatief spel: samenspelen
- Zelfconcept: Beeldvorming over hoe je eruit ziet (“ik heb bruin haar”)
Groep 3/8 – leeftijd 6-12 jaar
- Zelfconcept: persoonlijke eigenschappen
- Zelfvertrouwen: beoordeel van jezelf, hoeveel vertrouwen heb je in jezelf
- Moreel redeneren: beoordelen van wat juist is in bepaalde situaties
- Samenwerken in groepen: het leren omgaan met verschillen tussen kinderen
2
,Perspectief nemen
3 aspecten:
1. Gevoelens van jezelf en de ander begrijpen
2. Het vermogen om te begrijpen dat het eigen gedrag invloed kan hebben op de ander
3. Letten op wat anderen beweegt en waarom de ander zich zo gedraagt
Boek: De sociale ontwikkeling van het schoolkind
Hoofdstuk 1 Het sociale ontwikkelingstraject
1.1 Inleiding
Naast een fysieke, cognitieve en emotionele ontwikkeling maakt het kind een sociale ontwikkeling
door. Hoewel de genoemde ontwikkelingen een onderlinge samenhang vertonen, is er sprake van
afzonderlijke trajecten. We spreken in het algemeen van een geslaagde sociale ontwikkeling als
kinderen goed met andere kinderen omgaan en in staat zijn alledaagse bij de leeftijd passende
problemen op te lossen (sociale competentie). Sociaal competente kinderen vertonen sociaal gedrag
en kinderen met onvoldoende sociale competentie vaak antisociaal gedrag.
1.2 Sociale vaardigheden
Kern van de sociale ontwikkeling:
- Participeren in en initiatief nemen tot sociale interacties
- Oog hebben voor wat andere kinderen beweegt
- Zich houden aan regels en afspraken
Acht basisvaardigheden sociale ontwikkeling:
- Relaties met anderen: omgaan, onderhouden
- Oog hebben voor de ander: rekening houden met de ander, zowel verbale als non-verbale
signalen goed interpreteren
- Overleggen met de ander: samenwerken, luisteren, helpen, eigen mening niet opdringen
- De ander aanvoelen: bedoelingen van anderen onderkennen, gevoelens van anderen
begrijpen
- Beheersen van eigen emoties: kunnen omgaan met tegenslag, niet bij het minste of geringste
in huilen uitbarsten
- Controleren van eigen gedragingen: niet als een dolleman tekeergaan, nadenken alvorens te
handelen
- Oplossen van problemen: in staat zijn conflicten op te lossen en ruzies bij te leggen,
botsingen niet laten escaleren
- Respecteren van regels: je houden aan afspraken, beloftes nakomen
Kinderen die stap voor stap deze sociale vaardigheden leren beheersen, zijn goed in staat om
succesvol met andere kinderen om te gaan en deel te nemen aan activiteiten in groepsverband.
Omdat zij zich in het algemeen op een sociaal aanvaardbare wijze gedragen, zullen deze kinderen in
het sociale verkeer een gunstige positie innemen.
1.3 Aspecten van sociale competentie
Het gebruik van de sociale vaardigheden vergt een zekere flexibiliteit en het vermogen om te
bepalen wanneer welke vaardigheid is gewenst. De volgende aspecten zijn daarbij van belang:
- De sociale competentie is sterk gebonden aan de situatie
- Sociale competentie houdt in dat niet alleen in alledaagse situaties adequaat wordt
gehandeld, maar dat ook in situaties waarin sprake is van nieuwe, onverwachte of gespannen
situaties sociaal competent wordt gehandeld
- Sociale competentie is een integraal begrip het bestaat niet uit een verzameling losse
elementen, maar het vormt één ondeelbaar geheel waarin ook emotionele en cognitieve
kanten aanwezig zijn
3
, - De vraag of een kind sociaal competent handelt kan men ook bezien vanuit het perspectief
van de betrokken personen
- Sociale competentie is geen persoonlijkheidskenmerk, het is een kwaliteit die vooral tot
uitdrukking komt in relatie tot anderen
1.4 Het ik en de ander
De kern van de sociale competentie is dat het kind tijdens dit ontwikkelingstraject verandert van een
egocentrisch in een sociaal kind. Het komt erop aan een goed evenwicht te vinden en te bewaren
tussen eigen en andermans belangen.
1.5 Een verwant begrip
Perspectief nemen is een aan sociale competentie verwant begrip. Het refereert ook aan het
vermogen om een onderscheid te maken tussen het eigen belang en dat van anderen. Maar het gaat
een stap verder, doordat kinderen moeten leren begrijpen vanuit welk perspectief de nader denkt en
handelt. Kinderen die goed perspectief nemen, zijn beter in staat zich te verplaatsen in de positie van
de ander. De elementen van het begrip perspectief nemen zijn:
- De gevoelens van zichzelf en de ander begrijpen
- Het vermogen om te begrijpen dat het eigen gedrag invloed kan hebben op de gevoelens van
anderen
- Het vermogen om niet alleen te reageren op het uiterlijk waarneembare gedrag, maar ook
om te letten op wat andere kinderen beweegt en zich af te vragen waarom andere kinderen
zich op een bepaalde manier gedragen
Om goed met andere kinderen om te gaan, ontwikkelen kinderen een antenne voor wat er speelt in
onderlinge relaties interpersoonlijke sensitiviteit.
1.6 Ontwikkelingsverloop van sociale vaardigheden
Belangrijke stappen in de sociale ontwikkeling:
- 0-2 jaar: rudimentaire interacties met omgeving
- 2-3 jaar: rudimentaire relaties met andere kinderen, het is meer spelen in aanwezigheid van
elkaar dan met elkaar
- 3-5 jaar: relaties buiten het gezin, meer interactief samenspelen
- 6-11 jaar: relaties buiten het gezin nemen in belangrijkheid toe, ontwikkeling van
vriendschappen, participatie in groepsverband, begrip voor regels
De sociale ontwikkeling ontwikkelt zich niet in een lineaire lijn, maar laat een grillig verloop zien. Het
blijkt dat tijdens de eerste jaren in het basisonderwijs de sociale ontwikkeling in een sterk stijgende
lijn vooruitgaat. Daarna verloopt de sociale ontwikkeling in een veel trager tempo en neemt deze
zelfs even af, om in de laatste 2 jaar van de basisschool weer licht omhoog te gaan. De geringe
sociale vooruitgang tijdens de middenjaren van de basisschool wordt toegeschreven aan de sterke
nadruk die er in die fase ligt op de cognitieve ontwikkeling.
Veelvoorkomende sociale handelingen:
- Initiatieven nemen
- Informatie verkrijgen
- Aandacht zoeken
- Vragen stellen
- Positieve feedback geven
- Luisteren
- Stoppen met bepaalde handelingen
- Informatie delen
- Zich richten op anderen
- Suggesties geven
- Problemen oplossen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ERitsma. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $17.41. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now