Week 1
Werkveld forensische psychiatrie
Alle relaties tussen wetgeving en psychiatrie
Term forensische psychiatrie vooral: in het kader van het straf(proces)recht, tevens
uitgangspunt uit deze minor
Forensische patiënten in het strafrecht: behandeling gericht op voorkomen van recidive
Rechterlijk beslismodel, materiële vragen van art. 350 Sv
Bij welke vraag of vragen van het rechterlijk beslismodel speelt de forensische psychiatrie een
belangrijke rol?
De derde vraag: Is de verdachte strafbaar? M.a.w: is er sprake van een schulduitsluitingsgrond?
Immers, geen straf zonder schuld!
Welke schulduitsluitingsgrond is van belang als we het hebben over de forensische psychiatrie?
Ontoerekeningsvatbaarheid.
Schulduitsluitingsgronden
Ontoerekeningsvatbaarheid, art. 39 Sr
Psychische overmacht, art. 40 Sr
o Verschil tussen deze twee is ontoerekeningsvatbaarheid komt de druk vanuit de
persoon zelf; en bij psychische overmacht ben je in principe gezond, maar komt er
een van buitenkomende druk waartegen iemand geen weerstand kan bieden.
Noodweerexces, art. 41 lid 2 Sr
Onbevoegd gegeven ambtelijk bevel, art. 43 lid 2 Sr
(Buitenwettelijk: afwezigheid van alle schuld)
Hoe luidt de einduitspraak indien het gaat om ontoerekeningsvatbaarheid, art. 39 Sr?
Ontslag van alle rechtsvervolging o.g.v. art. 352 lid 2: volledig ontoerekeningsvatbaar en de
verdachte is niet strafbaar, er kan geen straf worden opgelegd maar wel een maatregel.
Ontoerekenbaarheid, art. 39 Sr
• Gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke stoornis
geestvermogens
• Vraag naar de toerekenbaarheid → vraag naar de verwijtbaarheid
• Het gaat om:
q de vraag of aan iemand met beperkte of gestoorde geestelijke vermogens het
betreffende feit kan worden toegerekend (verwijtbaarheid)
q niet om een permanente eigenschap van de dader
, q relatie strafbaar feit en relevante stoornis
Belangrijkste maatregelen in geval van art. 39 Sr
• TBS (art. 37a Sr)
• In beginsel 2 jaar; mogelijkheid tot verlenging – het kan oneindig duren,
maar dit gaan altijd bij misdrijven die tegen het leven zijn gericht
• Kan zowel bij volledige als bij gedeeltelijke ontoerekeningsvatbaarheid
• Dader blijft in juridisch circuit; rechter neemt de beslissingen
TBS, art. 37a Sr: voorwaarden
• gebrekkige ontwikkeling / ziekelijke stoornis van geestvermogens
• tijdens begaan strafbare feit (zg. gelijktijdigheidsverband)
• begane feit = misdrijf waarop 4 jaar of meer staat
• veiligheid van anderen dan wel algemene veiligheid personen eist opleggen maatregel:
maatschappij vraagt dus bescherming tegen dader
• advies 2 gedragsdeskundigen waarvan 1 psychiater (art. 37a lid 3 jo. Art. 37 lid 2 Sr)
Causaliteit: delict ↔ stoornis ↔ recidivegevaar
TBS met bevel tot verpleging, art. 37b e.v.
• Rechter beveelt verpleging indien veiligheid samenleving dat vereist
• Dwangverpleging is geen dwangbehandeling!
• Combinatie gevangenisstraf: 37b lid 2 Sr
• Duur=2 jr + verlenging mogelijk tot max 4 jr
• Echter: onbeperkt verlengen bij misdrijf gericht tegen onaantastbaarheid lichaam
TBS met voorwaarden, art. 38 – 38 c Sr
Rechter stelt voorwaarden aan de dader:
• opname in door rechter aangewezen inrichting
• behandelen door rechter aangewezen deskundigen
• medicatie innemen/toediening gedogen
• bijvoorbeeld ook bepaalde periode geen drugs of alcohol gebruiken, houden aan
aanwijzingen van reclassering etc.
Plaatsing in een Psychiatrisch ziekenhuis, art. 37 Wetboek van Strafrecht (oud)
Andere belangrijke maatregel bij ontoerekeningsvatbaarheid van dader die zeer gestoord was op
moment plegen van het delict
- Maximaal voor de termijn van één jaar
- Alleen bij volledige ontoerekeningsvatbaarheid
- Dader verdwijnt uit juridisch circuit; arts neemt de beslissingen
NB Dit is verplichte stof voor de toets omdat dit artikel gold bij de zaken die jullie toegewezen krijgen
voor de eindtoets
Artikel 37 Wetboek van Strafrecht oud - dus deze gebruiken met het tentamen
Lid 1 De rechter kan gelasten dat degene aan wie een strafbaar feit wegens de gebrekkige ontwikkeling of
ziekelijke stoornis van zijn geestvermogens niet kan worden toegerekend, in een psychiatrisch ziekenhuis zal
worden geplaatst voor een termijn van een jaar, doch alleen indien hij gevaarlijk is voor zichzelf, voor anderen,
of voor de algemene veiligheid van personen of goederen.
Lid 2 De rechter geeft een last als bedoeld in het eerste lid slechts nadat hij zich een met redenen omkleed,
gedagtekend en ondertekend advies heeft doen overleggen van ten minste twee gedragsdeskundigen van
verschillende disciplines - waaronder een psychiater - die de betrokkene hebben onderzocht. Zodanig advies
dient door de gedragsdeskundigen gezamenlijk dan wel door ieder van hen afzonderlijk te zijn uitgebracht.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisanne3. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.