Dit is een samenvatting van het volledige vak Zakenrecht 3 gegeven in het tweede jaar Vastgoed. De samenvatting is gebaseerd op de lessen en op het boek 'Goederenrecht, 2020 Die keure'.
1 De leer van de indeling van de goederen..................................................................................................... 7
Juridisch jargon.....................................................................................................................................................7
Afdeling 1 Goederen volgens hun graad van toe-eigeningsmogelijkheid............................................................7
Goederen buiten de handel: art 3.26 BW.......................................................................................................7
Gemene goederen: art 3.43 BW (res communes)...........................................................................................7
Goederen zonder eigenaar: art 3.6en 3.59§2 BW (res nullius).......................................................................7
Gevonden voorwerpen....................................................................................................................................7
Afdeling 2: goederen volgens hun gebruik...........................................................................................................8
Verbruikbare goederen: art 3.44 lid 2 BW en niet-verbruikbare goederen....................................................8
Vervangbare en niet-vervangbare goederen..................................................................................................8
Afdeling 3: roerende en onroerende goederen....................................................................................................8
Belang van de indeling?...................................................................................................................................8
Soorten onroerende goederen:.....................................................................................................................10
Roerende goederen.......................................................................................................................................10
Afdeling 4: De publieke goederen.......................................................................................................................13
Situering en vindplaats..................................................................................................................................13
Het openbaar domein....................................................................................................................................13
Begrip........................................................................................................................................................13
Openbare domeingoederen..........................................................................................................................13
Affectatie en desaffectatie........................................................................................................................13
Rechtsregeling openbaar domein (=bescherming)..................................................................................13
Private domeingoederen...............................................................................................................................14
Rechtsregeling privaat domein.................................................................................................................14
Beslag.............................................................................................................................................................14
2 Zakelijke rechten....................................................................................................................................... 15
Numerus clausus.................................................................................................................................................15
Afdeling 1: eigendomsrecht................................................................................................................................15
Definitie en kenmerken.................................................................................................................................15
Vorderingen tot bescherming van het eigendomsrecht...............................................................................16
De horizontale uitgestrektheid van eigendom.........................................................................................16
Bewijs van eigendom:....................................................................................................................................16
Begrenzing van het eigendomsrecht van een grond.....................................................................................16
De verticale uitgestrektheid van eigendom..............................................................................................16
Het ontstaan van eigendom: oorspronkelijke wijzen van eigendomsverkrijging.........................................17
Oorspronkelijke eigendomsverkrijging VS afgeleide eigendomsverkrijging............................................18
Verkrijgende verjaring: art 3.26 BW (lid 1)...............................................................................................18
Oorspronkelijke eigendomsverkrijging ingevolge natrekking art 3.64 BW (en 3.55)...............................21
Oorspronkelijke eigendomsverkrijging ingevolge verwerking art 3.11 en 3.56 BW................................21
1
, Oorspronkelijke eigendomsverkrijging ingevolge vondst art 3.58 en 3.59 BW.......................................22
Oorspronkelijke eigendomsverkrijging ingevolge niet-ophaling..............................................................22
Beperkingen van het eigendomsrecht...........................................................................................................22
Duiding (art. 3.63 BW)..............................................................................................................................22
De leer van het rechtsmisbruik (1382 en 1383 BW).................................................................................23
Objectieve aansprakelijkheid....................................................................................................................23
De evenwichtsleer of de leer inzake hinder uit nabuurschap (burenhinderleer art 3.101 BW)..............23
Mede-eigendom............................................................................................................................................26
Begrip – afbakening (art 3.68)..................................................................................................................26
Soorten mede-eigendom in functie van de oorsprong van de onverdeeldheid (3.68 lid 3 BW).............27
Beding van aanwas (tontine)....................................................................................................................31
Anticipatieve inbreng................................................................................................................................31
Gemene afsluiting (mandeligheid) bij gedwongen eigendom......................................................................32
Afdeling 2: vruchtgebruik...................................................................................................................................34
Begrip en belang............................................................................................................................................34
Een bijzonder recht van vruchtgebruik: het recht van bewoning (art 3.138 BW)........................................34
Kenmerken.....................................................................................................................................................34
Voorwerp van vruchtgebruik: art 3.139 BW..................................................................................................35
Vestiging van een vruchtgebruik...................................................................................................................35
Modaliteiten van vruchtgebruik....................................................................................................................36
Gemeenschappelijk en onverdeeld vruchtgebruik art 3.141 lid 4BW......................................................36
Opeenvolgend vruchtgebruik...................................................................................................................36
De rechten en plichten van de partijen.........................................................................................................36
A. Rechten op het RECHT van vruchtgebruik: art 3.142 BW....................................................................36
B. GEBRUIK van het goed: art 3.143 BW...................................................................................................36
C. BEHOUD van het goed: art 3.144 BW...................................................................................................37
D. BEHEER van het goed: art 3.145 BW....................................................................................................37
E. GENOT van het goed: art 3.146 BW......................................................................................................37
F. BESCHIKKING over het goed: art 3.148 BW..........................................................................................37
G. Bezoekrecht: art 3.149 BW...................................................................................................................37
Plichten van de vruchtgebruiker en de blote eigenaar.................................................................................37
A. Beschrijving van de goederen: art 3.150 BW.......................................................................................37
B. Verzekeringsplicht: art 3.151 BW.........................................................................................................37
C. Vordering in recht: art 3.152 BW..........................................................................................................37
D. Herstellingen: art 3.153 BW.................................................................................................................37
E. Lasten op het goed................................................................................................................................37
F. Correlatieve schulden: art 3.157 BW....................................................................................................37
Tenietgaan van het vruchtgebruik.................................................................................................................37
Gevolgen van tenietgaan vruchtgebruik.......................................................................................................37
Afdeling 3: Recht van opstal...............................................................................................................................38
Begrip art 1.177 BW.......................................................................................................................................38
Belang............................................................................................................................................................38
Kenmerken.....................................................................................................................................................39
Verkrijging......................................................................................................................................................39
Rechten en plichten.......................................................................................................................................39
Tenietgaan.....................................................................................................................................................40
Gevolgen tenietgaan van het opstalrecht art 3.188 BW...............................................................................40
Afdeling 4: Erfpacht............................................................................................................................................40
Begrip en belang art 3.167 BW......................................................................................................................40
Kenmerken.....................................................................................................................................................40
Verkrijging van het erfpacht..........................................................................................................................40
Rechten en plichten.......................................................................................................................................41
Tenietgaan.....................................................................................................................................................41
Gevolgen van het tenietgaan van het recht..................................................................................................41
Vergelijk opstal-erfpacht-vruchtgebruik.............................................................................................................41
2
, Afdeling 5: Erfdienstbaarheden..........................................................................................................................42
Begrip art 3.114 BW.......................................................................................................................................42
Voorwaarden erfdienstbaarheid..............................................................................................................42
Afbakening................................................................................................................................................42
Kenmerken en indelingen..............................................................................................................................42
Kenmerken................................................................................................................................................42
Erfdienstbaarheden door menselijk handelen..............................................................................................43
Verkrijging.................................................................................................................................................43
Rechten en plichten..................................................................................................................................43
Tenietgaan art 3.15 en 3.16 BW...............................................................................................................43
Wettelijke erfdienstbaarheden: art 3.116 lid 3 BW......................................................................................44
A. Wettelijke erfdienstbaarheden van openbaar nut...............................................................................44
B. Wettelijke erfdienstbaarheden van privaat nut (art 3.126 BW ev)......................................................44
3 Zakelijke zekerheden................................................................................................................................. 46
Begrip..................................................................................................................................................................46
Kenmerken.....................................................................................................................................................46
Belang art 3.36 BW.............................................................................................................................................46
Ponds-ponds princioe....................................................................................................................................46
Afdeling 1: voorrechten......................................................................................................................................47
Begrip.............................................................................................................................................................47
Totstandkoming.............................................................................................................................................47
Voorwerp.................................................................................................................................................47
Gewaardborgde schuldvordering.............................................................................................................48
Uitoefening....................................................................................................................................................48
Voorrang en volgrecht..............................................................................................................................48
Rangorde...................................................................................................................................................48
Afdeling 2: Hypotheek........................................................................................................................................48
Begrip.............................................................................................................................................................48
Totstandkoming.............................................................................................................................................48
Wijze van totstandkoming........................................................................................................................48
Gewaarborgde schuldvordering...............................................................................................................49
Uitoefening....................................................................................................................................................49
Voorrang en volgrecht..............................................................................................................................49
Rangorde...................................................................................................................................................50
Afdeling 3: Pand..................................................................................................................................................50
Begrip.............................................................................................................................................................50
Totstandkoming.............................................................................................................................................50
Wijze van totstandkoming........................................................................................................................50
Voorwerp..................................................................................................................................................50
Gewaarborgde schuldvordering...............................................................................................................50
Uitoefening....................................................................................................................................................51
Voorrang en volgrecht..............................................................................................................................51
Rangorde...................................................................................................................................................51
Afdeling 4: Retentierecht....................................................................................................................................51
Begrip.............................................................................................................................................................51
Totstandkoming.............................................................................................................................................51
Wijze van totstandkoming........................................................................................................................51
Voorwerp..................................................................................................................................................51
Gewaarborgde schuldvordering...............................................................................................................51
Uitoefening....................................................................................................................................................52
Voorrang en volgrecht..............................................................................................................................52
, Situering art 3.14§2 lid 2 BW..............................................................................................................................52
Afdeling 1: roerende goederen...........................................................................................................................52
Overdracht van roerende goederen (art 3.14 §2lid 2 BW)...........................................................................52
Overdacht van schuldvorderingen art 1690 oud WB....................................................................................52
Vestiging van een pandrecht.........................................................................................................................52
Afdeling 2: onroerende goederen.......................................................................................................................52
Doel van het publiciteitssysteem...................................................................................................................52
Overschrijving op het kantoor rechtszekerheid............................................................................................54
Begrip art 3.31 § BW.................................................................................................................................54
Voorwerp van de overschrijving art 3.30 §1 BW......................................................................................54
Rechtsgevolgen.........................................................................................................................................54
Inschrijving op het kantoor van de rechtszekerheid.....................................................................................54
Begrip........................................................................................................................................................54
Voorwerp van de inschrijving...................................................................................................................54
Rechtsgevolgen.........................................................................................................................................54
Kantmelding...................................................................................................................................................54
Begrip........................................................................................................................................................54
Evaluatie van het huidig hypothecair publiciteitssysteem............................................................................54
5 Zakelijke rechten: gemeenschappelijke principes.......................................................................................55
Afdeling 1: Algemene regels inzake zakelijke rechten........................................................................................55
1. Numerus clausus-beginsel -art 3.3 BW......................................................................................................55
2. Anterioriteitsbeginsel – art 3.4 BW...........................................................................................................55
3. Volgrecht – art 3.4 BW...............................................................................................................................55
4. Voorrang – art 3.5 BW...............................................................................................................................55
5. Beschikkingsbevoegdheid – art 3.6 BW.....................................................................................................55
Afdeling 2: Algemene regels inzake het voorwerp van zakelijke rechten..........................................................56
1. Voorwerp – art 3.7 BW..............................................................................................................................56
2. Specialiteitsbeginsel – art 3.8 BW.............................................................................................................56
3. Eenheidsbeginsel – art 3.8 §2 lid 2 BW.....................................................................................................56
4. Acessoria – art 3.9 BW...............................................................................................................................56
5. Zakelijke subrogatie – art 3.10 BW............................................................................................................56
6. Verwerking – art 3.11 BW..........................................................................................................................56
7. Vermenging – art 3.12 BW.........................................................................................................................56
Afdeling 3: Algemene regels inzake het verkrijgen en tenietgaan van zakelijke rechten..................................56
1. Titularis zakelijk recht – art 3.13 BW.........................................................................................................56
2. Verkrijgingswijzen – art 3.14 BW...............................................................................................................56
3. Tenietgaan – art 3.15 – 3.16 – 3.17 BW....................................................................................................56
4
,Voorwoord
Goederen van het WB; art 39 = bestellen bij universitas
1 september 2021: inwerkingtreding!
Het goederenrecht gesitueerd binnen het
vermogensrecht
Het vermogensrecht omvat patrimoniale subjectieve rechten.
Patrimoniale (subjectieve) rechten:
1. Zakelijke rechten Rechtstreeks zeggenschap over een bepaald goed
2. Vorderingsrechten Verschaffen rechtssubject, een recht op een prestatie van een
ander rechtssubject
Prestatie = iets doen, niets doen of iets geven
3. Intellectuele rechten Geven aan auteur een tijdelijk en exclusief exploitatierecht op
een originele creatie van de menselijke geest
Auteursrecht, octrooi, merken
Zakelijke rechten:
1. Eigendomsrecht Betrekking op goed zelf
2. Mede-eigendom Variant eigendomsrecht
3. Zakelijke gebruiksrechten Betrekking op goed zelf
4. Zakelijke zekerheden Vormen als waarborg van een schuldvordering het
accessorium van deze schuldvordering. Schuldeiser krijgt
voorrang
Modernisering van het goederenrecht
Art. 524 BW. Voorwerpen die de eigenaar van een erf voor de dienst en de exploitatie van
dat erf daarop geplaatst heeft, zijn onroerend door bestemming. Zo zijn de navolgende
voorwerpen onroerend door bestemming, wanneer de eigenaar deze geplaatst heeft voor
de dienst en de exploitatie van het erf :
- De aan het landbouwbedrijf verbonden dieren;
- Het landbouwgereedschap;
- De aan de pachters of deelpachters gegeven zaden;
- De duiven van de duiventillen;
- De konijnen van de konijnenwaranden;
- De bijenkorven;
- De vissen van de vijvers;
- De persen, ketels, distilleerkolven, kuipen en tonnen;
- Het gereedschap dat nodig is voor de exploitatie van smederijen, papierfabrieken en
andere fabrieken;
- Stro en mest.
Onroerend door bestemming zijn ook alle roerende voorwerpen die de
eigenaar blijvend aan het erf verbonden heeft.
5
,Begrippen zaak – voorwerp – goed – vruchten –
opbrengsten – vermogen
Goed Art 3.41 BW
Voorwerp art 3.38 BW
Lichamelijk Art 3.40 BW
Personen
Dieren Art 3.39 BW
Vruchten Art 3.42 BW
Vermogen Art 3.35 BW
Vermogen: actief + passief
Vermogensleer:
- Elke persoon
- Alleen personen
- 1*
o Kwaliteitsrekening
o Overlijden
6
, 1 De leer van de indeling van de goederen
Verwijzen wetgeving:
OBW: oud burgerlijk wetboek en NBW: nieuw burgerlijk wetboek
Onderscheid goederen is zeer belangrijk! Zo kan dit ook worden opgenomen in de
overeenkomst en zo moet je hier ook geen verkooprechten op betalen.
Juridisch jargon
Dier – goed – persoon
Onroerend of roerend
o Nalatenschap: roerend,want kan vanalles inzitten als je het ontleedt
Lichamelijk of onlichamelijk
Lichamelijk Onlichamelijk
- Meten op een bepaald tijdstip Rechten:
- Je kan het zien pf ruiken - Zakelijke
- Persoonlijke
- Intellectuele
Universaliteit
- Gas
NBW 3.4
Afdeling 1 Goederen volgens hun graad van toe-
eigeningsmogelijkheid
Goederen buiten de handel: art 3.26 BW
- Wettelijk beletsel: verdovende middelen
- ≠ onvervreemdbaar
- ≠ gemeen
Gemene goederen: art 3.43 BW (res communes)
Roendende en onroerende goederen die geen eigenaar hebben omdat ze er nooit één
hebben gehad of omdat de eigenaar afstand heeft gedaan.
Licht, lucht, zee
Goederen zonder eigenaar: art 3.6en 3.59§2 BW (res nullius)
Res derelictae: weggegooide goederen
Of nooit een eigenaar gehad
Aan wie komen ze toe?
Roerende goederen Onroerende goederen
Vatbaar voor private toe-eigening. Belgische Staat
Opgelet verplichtingen
Nalatenschap: Belgische Staat
Gevonden voorwerpen
- Kunnen verloren zaken
7
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller VastgoedArtesisPlantijn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.
