Summary
Samenvatting Sociologie I - jaar
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van notities uit de lessen en boek.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
landergoossens
Content preview
InhoudHoofdstuk 1: inleiding ............................................................................................................................ 7
1.1: Wat is sociologie? ........................................................................................................................ 7
1.2: Wat sociologie ons leert .............................................................................................................. 7
1.2.1: De belangrijkste les .............................................................................................................. 7
1.3: Contingent, maar niet arbitrair.................................................................................................... 8
1.3.1: Verlichting en Tegen-verlichting en de poging van sociologie deze tegenstellingen te
overstijgen ...................................................................................................................................... 8
1.3.2: grondlegger sociologie: August Comte (1798-1857) ............................................................ 9
1.3.3: Vraag blijft actueel: hoe leven met contingente/Debat tussen Habermas en Luhmann .... 10
1.4: sociale orde ............................................................................................................................... 11
1.5: de legitimerende derden/bronnen van niet-contingentie in een sterk geseculariseerde wereld
......................................................................................................................................................... 11
1.5.1: natuur ................................................................................................................................. 11
1.5.2: Geschiedenis ...................................................................................................................... 12
1.5.3: samenhang ......................................................................................................................... 12
Hoofdstuk 2: de taak en houding van de socioloog .............................................................................. 13
2.1: Taak van socioloog: cijferaar, mythejager, levenskunstenaar ................................................... 13
2.1.1: cijferaar; de empirisch-analytische taak ............................................................................. 13
2.1.2: mythejager; de kritische taak ............................................................................................. 14
2.1.3: levenskunstenaar; de praktische taak ................................................................................ 14
2.2: houding van de socioloog .......................................................................................................... 16
2.2.1: belangstelling voor de samenleving ................................................................................... 16
2.2.2: afstandelijke betrokkenheid ............................................................................................... 16
2.2.3: empirische gezindheid ........................................................................................................ 16
2.2.4: respect ................................................................................................................................ 17
Hoofdstuk 3: de ontdekking van de samenleving: de individualistische variant .................................. 18
3.1: de voorgeschiedenis van sociologie .......................................................................................... 18
3.1.1: Opkomst van de sociologie ................................................................................................. 18
3.1.2: reacties in de 19de eeuw ..................................................................................................... 19
3.2: De sociologie als satire of het contingente als leidraad ............................................................ 19
3.2.1: Het Mattheüs-effect ........................................................................................................... 20
3.2.2: onbedoelde gevolgen ......................................................................................................... 20
3.3: onbedoelde en perverse gevolgen ............................................................................................ 20
3.3.1: het probleem van collectieve acties: over mee-eters en zwartrijders ................................ 21
3.3.2: waarom dan toch zoveel collectieve acties? ...................................................................... 22
1
, 3.3.3: Theorieën i.v.m. individueel handelen .............................................................................. 22
Hoofdstuk 4: de ontdekking van de samenleving: de collectivistische variant ..................................... 23
4.1: individu en samenleving: het geheel is meer dan de som van delen......................................... 23
4.1.1: Studieobject van de individualistische variant ................................................................... 23
4.1.2: studieobject van de collectivistische variant ...................................................................... 23
4.1.3: De eenheid van individu-samenleving ................................................................................ 24
4.2: een wereld op zijn kop: over ziekte en misdaad........................................................................ 25
4.2.1: de ziekterol: ongestraft afwijken ........................................................................................ 25
4.3: tweemaal het sociale: individualisme en collectivisme ............................................................. 26
Hoofdstuk 5: rol en zelf ........................................................................................................................ 28
5.1: Rollen en rolverwachtingen ....................................................................................................... 28
5.1.1: Rollenset ............................................................................................................................. 28
5.1.2: Rolconflicten....................................................................................................................... 28
5.1.3: de portier als prof ............................................................................................................... 29
5.2: functionalisme ........................................................................................................................... 29
5.2.1: Functionalistische gezinstheorie......................................................................................... 30
5.2.2: Functies van armoede ........................................................................................................ 30
5.2.3: Functionalisme toegepast op de samenleving in zijn geheel – Talcott Parsons .................. 30
5.2.4: kritiek op het functionalisme .............................................................................................. 31
5.3: conflictsociologie ....................................................................................................................... 31
5.3.1: sociaaldarwinisme – pre-WOII ............................................................................................ 31
5.3.2: Marxistische conflictsociologie – post-WOII ....................................................................... 32
5.3.3: Latere evolutie conflictsociologie ....................................................................................... 32
5.4: het complementaire gegeven.................................................................................................... 32
5.5: Rollentheorie ............................................................................................................................. 33
5.5.1: Goffmans dramaturgische theorie ..................................................................................... 33
5.5.2: De visie van George Herbert Mead .................................................................................... 34
5.5.3: De sociale constructie van het zelf, een illustratie ............................................................. 34
5.5.4: Reeds opgedane kennis even gebruiken ............................................................................ 35
Hoofdstuk 6: Verwachten en verklaren in de sociologie ...................................................................... 37
6.1: Verwachtingen, de grondwet van de samenleving.................................................................... 37
6.2: De sociologische verklaring van verwachten, voorspellen en begrijpen ................................... 37
6.2.1: De causale verklaring .......................................................................................................... 38
6.2.2: Verklaren in de sociologie .................................................................................................. 38
6.3: Begrijpen van een handeling: de hermeneutische component ................................................. 39
6.4: Handelingen en cultuur ............................................................................................................. 40
2
, 6.4.1: Handelingsbegrip van Pearson ........................................................................................... 40
6.5: communicatief handelen ........................................................................................................... 42
6.5.1: Definitie van situatie........................................................................................................... 42
6.5.2: Symbolen ............................................................................................................................ 42
Hoofdstuk 7: socialisatie en methoden van samenleven ..................................................................... 44
7.1: praktische en discursieve kennis ............................................................................................... 44
7.2: lichaamstaal .............................................................................................................................. 44
7.2.1: Territories of the Self van Goffman (1971) ......................................................................... 45
7.3: Etnomethodologie ..................................................................................................................... 45
7.4: Een grammatica van het leven .................................................................................................. 46
7.5: Al die verschillende sociologische theorieën, een terugblik ...................................................... 48
7.6: De robuustheid van het sociale ................................................................................................. 50
7.6.1: Buffers ................................................................................................................................ 51
Hoofdstuk 8: sociale controle ............................................................................................................... 53
8.1: Pijn en plezier: van Bentham tot Parsonss ................................................................................ 53
8.1.1: Theorieën van sanctionering en van sociale controlen ...................................................... 53
8.1.2: Hoe natuurlijk zijn natuurlijke behoeften? ......................................................................... 54
8.1.3: overtuiging en verbondenheid ........................................................................................... 55
8.1.4: Positieve en negatieve, interne en externe sancties (Parsons)........................................... 55
8.1.5: impliciete en opgestapelde sancties ................................................................................... 57
8.2: verschuivingen in sanctioneringswijzen: van brandijzer tot therapie ........................................ 57
8.3: Sanctioneerbaarheid: een ruil fundamenteler dan een sociaal contract ................................... 59
Hoofdstuk 9: De voorwaarden van maatschappelijke schaalvergroting............................................... 60
9.1: Belonen en geld: van gebruiks- naar ruilwaarde ....................................................................... 60
9.1.1: evolutie van sanctioneringswijzen ...................................................................................... 60
9.1.2: neveneffecten van schaalvergroting .................................................................................. 61
9.2: Straffen en reguliere macht....................................................................................................... 62
9.3: veralgemenen en specificeren van vertrouwen en invloed ....................................................... 63
9.3.1: vertrouwen voorstellen ...................................................................................................... 63
9.3.2: Waardegetrouwheid voorstellen ........................................................................................ 64
9.4: Vertrouwen verliezen: de politiek als buffer ............................................................................. 64
9.4.1: de vertrouwenscrisis .......................................................................................................... 65
9.4.2: Gebrek aan vertrouwen in de politiek als bescherming van andere instellingen ............... 66
Hoofdstuk 10: criminaliteit ................................................................................................................... 67
10.1: Afwijkend gedrag: de 7 gordels van sociale controle .............................................................. 67
10.1.1: Routine, sleur en slenter .................................................................................................. 67
3
, 10.1.2: Zelfdwang, socialisatie en internalisering ......................................................................... 68
10.1.3: Velden van gesanctioneerde verwachtingen .................................................................... 68
10.1.4: Buffers .............................................................................................................................. 68
10.1.5: Uitlaatkleppen .................................................................................................................. 69
10.1.6: Informele sancties ............................................................................................................ 69
10.1.7: Formele sancties: in de handen van politie of gerecht ..................................................... 69
10.2: Wat heet crimineel? ................................................................................................................ 69
10.2.1: Een grijze zone.................................................................................................................. 69
10.2.2: Gevoeliger voor geweld .................................................................................................... 70
10.2.3: Witteboordencriminaliteit ................................................................................................ 70
10.2.4: Het contingente van criminaliteit ..................................................................................... 71
10.3: Wie wordt crimineel? .............................................................................................................. 72
10.3.1: Het crimineel type ............................................................................................................ 72
10.3.2: De sociale-controletheorie toegepast op de criminaliteit ................................................ 73
10.3.3: criminaliteit als rationele keuze ........................................................................................ 75
10.4: Criminaliteit waarnemen ......................................................................................................... 76
10.4.1: Media ............................................................................................................................... 76
10.4.2: Statistiek ........................................................................................................................... 76
10.4.3: Slachtofferenquêtes ......................................................................................................... 76
Hoofdstuk 11: Ongelijkheid .................................................................................................................. 77
11.1: kaste, stand en klasse: de verborgen pijn van gelijkheid ......................................................... 77
11.1.1: Kaste en standen .............................................................................................................. 77
11.1.2: Klasse................................................................................................................................ 78
11.2: Perverse compensaties: status en smaak ................................................................................ 79
11.2.1: ongelijkheid en collectiviteit ............................................................................................. 79
10.2.2: Statuscompensatie en bevestiging van de lage status...................................................... 80
10.2.3: Etikettering ....................................................................................................................... 80
11.2.4: ongelijkheid en smaak ...................................................................................................... 81
11.3: De theorie van de nietsdoende klasse ..................................................................................... 82
11.4: Status, smaak en distinctie: de theorie van Bourdieu ............................................................. 82
Hoofdstuk 12: macht en stratificatie .................................................................................................... 84
12.1: Ongelijkheid van macht ........................................................................................................... 84
12.2: soorten macht ......................................................................................................................... 84
12.3: Stratificatie .............................................................................................................................. 86
12.3.1: veralgemeenbaarheid van status ..................................................................................... 86
12.3.2: Een- en meerdimensionale stratificatie ............................................................................ 86
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller landergoossens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.16. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now