Hoofdstuk 2,3,4,5,6,7,9 Sociologie
Vak gedoceerd door prof Laermans (6stp)
Ppt's en boek geheel samengevat in deze samenvatting
Redelijk uitgebreid
Af en toe spellingsfouten
Omstreden woord ‘cultuur’ Nood aan strikt beschrijvend cultuurbegrip
Vroeger: ‘hoge cultuur’: perkt woord cultuur in tot in de sfeer van de letteren en schone kunsten
Sociologisch gebruik van cultuurbegrip: twee hoofdlijnen Sluiten aan bij theoretische
referentiekaders (vorige hoofdstukken)
Dominante sociologische benadering: Durkheim
Uitgangspunt: collectief bewustzijn is kern van iedere cultuur: collectief gedeeld geheel van
opvattingen, voorstellingen of representaties
Collectief bewustzijn van een sociaal verband vormt een aparte realiteit
Het is een sociaal feit (op zichzelfstaand)
Bovenindividueel
Aan individuen voorgegeven
Dwingend (want gesanctioneerd)
Cultuur: geheel van gemeenschappelijke opvattingen
Stelt het bestaan daarvan in groepering of sociaal verband gelijk met het daarbinnen gedeelde
gedachtegoed
Mentalistisch cultuurbegrip
= cultuur is een mentaal of ideëel iets, want het gaat om gedeelde opvattingen of gedachten
Drie soorten opvattingen binnen elk gedeelde of collectief gedragen cultuur:
1. Overtuigingen, beliefs
= definities van de werkelijkheid of opvattingen over ‘wat is’ (models of reality)
die zowel op natuurlijke / sociale / individuele werkelijkheid slaan (drie
werkelijkheidsdomeinen)
bv. egocentrisch maatschappijbeeld
Overtuiging dat individuen autonome wezens zijn die zichzelf de wet stellen
Collectieve overtuigingen vormen de grondslag voor gedeelde waarden die
handelingsmotiverend werken
, 2. Waarden
= opvattingen over het wenselijke, over wat moet en nastrevenswaardig is in het licht van
overtuigingen (models for reality)
Waarden veronderstellen ideeën over hoe de werkelijkheid ineen zit
bv. wie gelooft in persoonlijke God, zal het veiligstellen van het persoonlijke zielenheil
belangrijk vinden en naar deze waarden handelen
Waarden werken handelingsmotiverend
Zetten tot algemene levenswijze aan
Zetten aan tot concrete gedragingen/beslissingen
3. Normen
= opvattingen die zeggen hoe het hoort (en wat niet hoort) en die de vorm van concrete
gedragsregelns en handelingsvoorschriften hebben
Formele normen
bv. eigendomsrecht
Overtuigingen Waarden Normen
Drie componenten sluiten op elkaar aan = culturele samenhang of cultuurpatroon
Vaak ook discussies over vertaling van overtuigingen in waarden, en vooral van waarden in
normen
Durkheim:
Binnen modern-westerse cultuur
Basisovertuiging: voorstelling van individuen als vrije en zelfbewuste wezens of subjecten
Individue is tot autonomie of zelfbepaling in staat subject (subjectum = draagvlak)
Twee verschillende interpretaties:
1. Homo economicus
het overwegend egoïstische individu dat in meeste levenssferen zo efficiënt mogelijk ht
eigenbelang laat prevaleren (doelrationeel handelen, volgens Weber)
2. Moreel individualisme
Elke mens wordt als een quasiheilige persoon beschouwt en heeft onschendbare
wezenskern (ziel)
Overtuiging: mens als persoon is bepaald meer dan de optelsom van een bewustzijn
en een lichaam
Ieder mens bezit een absolute waarde
Absolute recht op van fysische en psychische integriteit
Universele Verklaring van de Rechten van de Mens: vertaalt morele
individualisme in een reeks basisrechten
bv. ethische debatten over abortus of euthanasie
Vertaling in formele normen (bv. mensenrechten) en informele normen (bv.
beleefdheidsnormen)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller yolienmertens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.97. You're not tied to anything after your purchase.