Rechtsgebieden: staatsrecht, privaatrecht, bestuursrecht, strafrecht en internationaal recht.
Publiekrecht: betreft regels over de inrichting van de staat, de bevoegdheden van zijn
organen en de uitvoering van exclusief aan de overheid opgedragen taken. (Verticaal).
Privaatrecht: onderlinge betrekkingen tussen personen. (Horizontaal).
Materieel recht: regels die betrekking hebben op de rechten en plichten van personen in hun
onderling verkeer (materieel strafrecht, bestuursrecht, (materieel) privaatrecht).
Formeel recht: regels over de wijze van procederen voor de rechter (formeel strafrecht,
bestuursprocesrecht, burgerlijk procesrecht).
Nederland:
Regeringsvorm: Constitutionele (volgens de grondwet, dit betekent: de positie van de Koning
staat in de grondwet) monarchie (Koning aan de macht).
Staatsvorm: Gedecentraliseerde (er worden taken afgestaan aan lagere overheden)
eenheidsstaat (nadruk op landelijke/centrale overheid).
Objectief recht: het geheel van alle geldende rechtsregels (law).
Subjectief recht: de bevoegdheid die iemand in een concreet geval aan een regel van het
objectief recht ontleent (right/positief recht).
Rechtsbronnen:
De wet
De jurisprudentie (de rechtsspraak)
De gewoonte
Verdragen en sommige besluiten van volkenrechtelijke organisatie
Rechtsbronnen in het staatsrecht:
Grondwet voor het Koninkrijk
Organieke wetten/regelingen
Statuut voor het Koninkrijk
Internationale verdragen
Het Europees recht
Rechtspraak
Kenmerken staat:
Grondgebied
Bevolking
(Soeverein) gezag
Erkenning door andere staten
Koninkrijk der Nederlanden:
Landen: Nederland, Aruba, Curaçao en Sint-Maarten
Bijzondere gemeenten: Saba, Bonaire en Sint Eustatius
Rechtsgevolgen Nederlanderschap:
Vrije toegang tot Nederland en vrij verblijven.
Het Nederlandse Wetboek van Strafrecht is ook (grotendeels) van toepassing
op Nederlanders die buiten het territorium van het Koninkrijk bepaalde
misdrijven plegen. Dit is een exterritoriale werking.
De Nederlander die in het buitenland gevangen genomen wordt, geniet
diplomatieke bescherming, dat wil zeggen dat vertegenwoordigers van
Nederland zich ervoor zullen inzetten dat hij door de buitenlandse staat goed
wordt behandeld.
Nederlanders worden niet aan andere staten uitgeleverd.
, Nederlanders vallen op grond van het zogeheten personeelsstatuut in de Wet
AB ook in het buitenland onder het Nederlandse erfrecht en personen- en
familierecht.
Nederlanders hebben het recht om de leden van de Tweede Kamer, de
volksvertegenwoordiging, te kiezen (actief kiesrecht). Ook kunnen Nederlanders
zelf gekozen worden als kamerlid (passief kiesrecht).
Sommige openbare functies kunnen alleen door Nederlanders worden vervuld,
zoals burgermeester of rechter.
Nederlanders kunnen aanspraak maken op voorzieningen of uitkeringen zoals
bijstand, kinderbijslag of huurtoeslag.
Een vreemdeling, hij die de Nederlandse nationaliteit niet bezit, heeft de eerste 7 rechten
niet, en de laatste alleen als hij rechtmatig in Nederland verblijft.
Machtenscheiding:
Wetgevende macht (regering + parlement)
Uitvoerende macht (regering)
Rechtsprekende macht (rechters)
In Nederland niet strikt doorgevoerd: checks and balances.
Wet in formele zin: elk besluit van de regering en de Staten-Generaal tezamen. ('Wet' in de
wet)
Wet in materiële zin: algemeen verbindende voorschriften.
Procedure van een wetsvoorstel ingediend door de regering:
Minister doet een voorstel van wet + MvT
Ministerraad stelt wetsvoorstel vast
Advies RvS
Koning voegt Koninklijk Besluit toe
Regering dient (gewijzigd) wetsvoorstel in bij de Tweede Kamer
Kamercommissie bespreekt wetsvoorstel en hoort organisaties
Tweede Kamer bespreekt wetsvoorstel en kan dit wijzigen met amendementen
Tweede Kamer neemt wetsvoorstel aan
Wetsvoorstel gaat naar de Eerste Kamer
Eerste Kamer neemt voorstel aan of verwerpt het wetsvoorstel
Bekrachtiging vindt plaats door Koning en ministers (seign en contraseign)
Wet wordt gepubliceerd in het Staatsblad
Wet treedt in werking op bepaalde datum
Wetsvoorstel ingediend door de Tweede Kamer (Recht van initiatief):
Kamerlid/fractie ontwerpt wetsvoorstel
Advies RvS
Tweede Kamer bespreekt voorstel en dient (eventueel) amendement in
Tweede Kamer neemt voorstel aan
Eerste Kamer neemt voorstel aan
Koning en ministers bekrachtigen de wet
Wet wordt gepubliceerd in het Staatsblad
Wet treedt in werking op bepaalde datum
Wijzigen van de Grondwet:
Eerste lezing (art. 137 lid 1 en 3 Gw)
Ontbinding en verkiezingen Tweede Kamer
Tweede lezing (art. 137 lid 1 en 4 Gw)
Stemmen bij 2/3 meerderheid i.p.v. gewone meerderheid
Cyclus begrotingswetten (ruim 2,5 jaar):
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller evawtt343. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.83. You're not tied to anything after your purchase.