Summary
Samenvatting Burger en Bestuur
- Course
- Institution
Dit is een samenvatting van de lessen (slides) en het handboek (ISBN: 9430) voor het vak Burger en Bestuur dat gegeven wordt in de Master Bestuurskunde & Public Management.
[Show more]
Seller
Follow
emns
Reviews received
Content preview
Burger en bestuur :samenvatting
Inhoudstafel
1. Inleiding..............................................................................................................................................3
Burger en bestuur: een complexe en veelvormige relatie..................................................................3
Waarom participatie?.........................................................................................................................4
Classificatiemodellen.........................................................................................................................5
2. Vertrouwen en legitimiteit.................................................................................................................7
Wat is legitimiteit?..............................................................................................................................7
Wat is politiek vertrouwen?...............................................................................................................8
Waarom zijn politiek vertrouwen en legitimiteit nodig?....................................................................8
Hoeveel politiek vertrouwen is er?.....................................................................................................8
SAMENVATTING.................................................................................................................................9
Hoeveel politiek vertrouwen is eigenlijk nodig? Is de democratie in crisis?.......................................9
Participatie als remedie?....................................................................................................................9
3. Klachtenmanagement en ombudsdiensten......................................................................................10
Kwaliteit en klachtenmanagement...................................................................................................10
Ombudsdienst algemeen..................................................................................................................11
Ombudsdiensten in België................................................................................................................11
Andere diensten...............................................................................................................................13
4. Openbaarheid van bestuur...............................................................................................................14
Situering...........................................................................................................................................14
Passieve openbaarheid van bestuur.................................................................................................14
Actieve openbaarheid van bestuur en overheidscommunicatie......................................................15
5. Adviesraden......................................................................................................................................17
Wat zijn adviesraden?......................................................................................................................17
Waarom zijn er adviesraden?...........................................................................................................17
Soorten adviesraden.........................................................................................................................18
Samenstelling...................................................................................................................................18
Wanneer geven adviesraden advies?...............................................................................................19
Invloed van adviesraden...................................................................................................................19
Kritiek op adviesraden......................................................................................................................19
Evaluatie van adviesraden................................................................................................................19
, Adviesraden op lokaal niveau...........................................................................................................20
Analysetechnieken...........................................................................................................................21
6. Referendum en volksraadpleging: directe democratie.....................................................................21
Vormen en situering.........................................................................................................................21
Motivaties.........................................................................................................................................21
België................................................................................................................................................22
Effecten............................................................................................................................................23
7. Deliberatieve democratie.................................................................................................................24
Situering...........................................................................................................................................24
Informele fora...................................................................................................................................25
8. Formele inspraak en interactieve beleidsvoering.............................................................................28
Probleemstelling: klassieke inspraakprocessen................................................................................28
Omschrijving interactieve beleidsvoering (Park Spoor Noord).........................................................28
Rol bestuur.......................................................................................................................................29
Participatiemotieven burgers...........................................................................................................30
Gevolgen en gevaren........................................................................................................................30
9. Burgerinitiatieven: participatie van onderuit....................................................................................31
Definitie en situering........................................................................................................................31
Houding van het bestuur..................................................................................................................31
Aanpak van de kant van het bestuur................................................................................................32
Evaluatie van burgerinitiatieven.......................................................................................................33
10. Inspraak in organisaties..................................................................................................................34
Situering...........................................................................................................................................34
Toegenomen aandacht en toepassing..............................................................................................35
Motieven voor toegenomen aandacht.............................................................................................35
Recente trend: verder kijken dan leden...........................................................................................36
Verschil theorie-praktijk...................................................................................................................36
11. Actiegroepen..................................................................................................................................38
Definitie en situering........................................................................................................................38
Soorten sociale bewegingen.............................................................................................................39
Relatie met bestuur..........................................................................................................................40
Begrippenlijst........................................................................................................................................42
, 1. Inleiding
Burger en bestuur: een complexe en veelvormige relatie
Openbaar bestuur=
- Politieke overheid: bv. parlement, regering
- Ambtelijke overheid: bv. administratie
- Semi-overheid: bv. EVA’s
- + middenveld met publieke taken (= publieke sector)
Burgerrol = hoedanigheid waarin burgers in contact treden met overheid
Burgerrol Wat? Kwaliteitsdimensie: evaluatie van
prestaties overheid
Kiezer Via verkiezingen duidt de burger Beleidsvoering: overheid probeert
vertegenwoordigers aan; deze rol is problemen weg te werken tussen
soms te beperkt bevolking en politieke
Partner Actief bezig met het formuleren van vertegenwoordigers
oplossingen voor een aantal ( openheid, inspraak, referenda)
maatschappelijke problemen
Belastingbetaler Zo weinig mogelijk belastingen Klantgerichte dienstverlening:
betalen; efficiënt spenderen, belang van efficiëntie, minder
economische en maatschappelijke hiërarchie en netwerkorganisaties
meerwaarde ( klantvriendelijkheid, meer
Gebruiker Een degelijke dienstverlening krijgen; duidelijke formulieren)
noden van burger staan centraal
Klager Indien dienstverlening niet correct Klachtenmanagement: redelijke en
verloopt; burger wil gehoord worden billijke behandeling door bestuur
( motiveringsplicht,
gelijkheidsbeginsel, ombud)
Onverantwoordelijk Door regels niet na te leven of door Ethisch perspectief ( focussen op
e niet-geoorloofde verwachtingen te voorlichting en codes)
hebben
Burgerschapsstijlen = manier waarop burgers zich daarbij gedragen
- Classificatie Dejaeghere en Hooghe (2006):
o Politieke interesse = burger informeert zich over wat er speelt in de politieke wereld
o Politiek zelfvertrouwen = burger heeft het gevoel dat hij het systeem goed begrijpt
en zaken
o Participatie = burger intervenieert effectief wanneer nodig en gaat politieke activiteit
vertonen
o Conventioneel actieve burger ≠ Monitorial citizen !!!
(=) Scoren beide hoog op de drie factoren
(≠) Soort participatie waarin zij zich gaan engageren
CAV = politiek actief in de conventionele participatiemogelijkheden,
zoals bv. adviesorganen
, MC = participeert vooral via andere dan de beschikbare traditionele
wegen, zoals bv. actiegroepen of manifestaties
Burgerschapsstijl Politieke Politiek Participatie
interesse zelfvertrouwen
Uitgebluste burger + + -
Conventioneel actieve burger + + +
Monitorial citizen + + +
Verlegen burger + - -
Bescheiden burger + - +
Onbescheiden burger - + -
Opportunistische burger - + +
Passieve burger - - -
Instrumentele burger - - +
- Classificatie Motivaction: Combinatie mogelijk van burgerrollen en burgerschapsstijlen
Waarom participatie?
- Zeer actueel thema
- Burgers eisen meer inspraak en worden kritischer t.o.v. de overheid gevolg van 2
evoluties:
o 1e evolutie: Individualisering en dealignment
Burgers binden zich niet meer levenslang vast aan 1 partij/organisatie
Klassieke zuilgebonden organisaties verliezen hun pluimen
e
o 2 evolutie: Cognitieve mobilisatie en ICT-revolutie
Meer mogelijkheden tot participatie
Algemene opleidingsniveau is gestegen waardoor burgers hun kennis
gebruiken om een opinie te vormen
Informatie is gemakkelijker en sneller toegankelijk
o Link met burgerschap:
Republikeinse opvatting: burgerplichten, dienstbaarheid, actieve invulling,
oog voor het algemeen belang (oude Rome en Athene)
Communautaristische opvatting: burger als lid van historisch gegroeide
sociale gemeenschap, participatie in civil society
Liberale opvatting: burgerrechten, bescherming van eigen individuele
rechten (‘Glorious Revolution’)
- Het bestuur is veranderd
o 1e helft 20e eeuw: gevaar van de massa: verlies van rationeel denken
Betogingen, paniek, massahysterie; nazisme en communisme
Participatie is bedreiging voor stabiliteit van politiek systeem (uit vrees dat
kwaliteit beleid zou lijden onder participatie)
o Weerlegd door “The civic culture” (Almond & Verba): behoud van stabiel
democratisch bestel
Niet enkel door regels en institutionele structuren
Maar ook door participatieve politieke cultuur
Participatie, vertrouwen, zich schikken naar wetgeving
o Jaren ’70: positieve kijk op onconventionele middelen van participatie
Participatie als kenmerk van een volwaardige democratie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emns. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.01. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now