Lenen�������������������������������������������������������������� 1 Afschrijvingskosten op de resulta-
Sparen������������������������������������������������������������ 1 tenrekening����������������������������������������������� 15
Intertemporele substitutie�������������������� 1 Afschrijvingskosten op de balans� 15
Indexcijfers��������������������������������������������������� 1 Rijksbegroting����������������������������������������� 16
Consumentenprijsindexcijfer (CPI)�� 1 Miljoenennota������������������������������������������ 16
Inflatie������������������������������������������������������������� 2 Begrotingstekort������������������������������������ 16
Deflatie����������������������������������������������������������� 3 Staatsschuld��������������������������������������������� 16
Hyperinflatie������������������������������������������������ 3 Uitgestelde belastingheffing������������ 17
Koopkracht��������������������������������������������������� 4 Obligaties��������������������������������������������������� 17
Prijs van tijd������������������������������������������������� 4 Vergrijzing�������������������������������������������������� 17
Nominaal rendement������������������������������ 4 Bruto binnenlands product (bbp)�� 18
Reëel rendement��������������������������������������� 4 Centraal Bureau voor de Statistiek
Ezelsbruggetje������������������������������������������� 5 (CBS)������������������������������������������������������������ 18
Collectieve goederen en ruilen over Europese Centrale Bank (ECB)������ 18
tijd��������������������������������������������������������������������� 6 Monetair beleid��������������������������������������� 19
Risico’s ruilen over tijd��������������������������� 6
Levensloop gezinnen������������������������������ 7
Permanent consumptieniveau����������� 8
AOW & Omslagstelsel���������������������������� 9
Aanvullend pensioen & kapitaaldek-
kingsstelsel�������������������������������������������������� 9
Waardevast pensioen�������������������������� 10
Welvaartsvast������������������������������������������ 10
Patent en octrooi������������������������������������ 10
Stroomgrootheid������������������������������������ 10
Voorraadgrootheid�������������������������������� 11
Balans���������������������������������������������������������� 11
Eigen vermogen������������������������������������� 13
Vreemd vermogen��������������������������������� 13
Kapitaalvorming/kapitaalaccumula-
tie������������������������������������������������������������������� 13
Debiteuren������������������������������������������������ 13
Crediteuren����������������������������������������������� 14
Resultatenrekening of Winst-en-ver-
liesrekening���������������������������������������������� 14
Bovenaan de resultatenrekening��� 14
Debetkant�������������������������������������������������� 14
Creditkant�������������������������������������������������� 14
In balans: de winst�������������������������������� 14
Afschrijvingen������������������������������������������ 15
i
,Lenen
Lenen is het vervroegen van consumptie. Toekomstige consumptie wordt
verschoven naar het heden. Omdat de consument op dit moment geen geld
heeft om deze consumptie te betalen zal de consument geld lenen.
Over de lening betaalt de consument rente, hiermee is rente de prijs van het
vervroegen van de consumptie.
Sparen
Sparen is het uitstellen van consumptie. Huidige consumptie wordt verscho-
ven naar de toekomst. Omdat de consument de aankoop uitstelt kan het geld
op een bankrekening gezet worden om te sparen.
Op het bedrag wat op de bankrekening staat ontvangt de consument rente,
hiermee is rente de prijs van het uitstellen van de consumptie.
Intertemporele substitutie
Intertemporele substitutie is het ruilen van koopkracht over de tijd. Wanneer
je ervoor kiest om geld te sparen stel je je koopkracht uit. In plaats van dat je
nu iets koopt, bewaar je het geld en koop je in de toekomst iets. Wanneer je
geld leent kies je ervoor om consumptie uit de toekomst naar nu te verplaat-
sen, in plaats van dat je in de toekomst iets koopt leen je geld om nu iets te
kopen.
Indexcijfers
Een indexcijfer is een getal waarmee je eenvoudig de procentuele verande-
ring ten opzichte van een basisjaar kan aflezen. Een basisjaar is het jaar waar-
mee je alle andere jaren gaat vergelijken. Om een indexcijfer te bereken ma-
ken we gebruik van de volgende formule
prijs jaar x
indexcijfer jaar x = × 100
prijs basisjaar
Consumentenprijsindexcijfer (CPI)
Om de inflatie (de stijging van het algemeen prijspeil) te meten wordt er door
het CBS gebruik van het consumentenprijsindexcijfer (CPI). Het CPI geeft de
ontwikkeling weer van de prijs van goederen en diensten die worden aange-
schaft door Nederlandse huishoudens.
Om het CPI te berekenen heeft het CBS een goederenmandje gemaakt, in
dit goederenmandje zitten producten en diensten die een gemiddeld gezin
koopt. Elk jaar bekijkt het CBS of het goederenmandje nog actueel is en hoe-
veel het gezin kwijt is om deze producten en diensten te kopen. In dit goede-
renmandje zitten bijvoorbeeld de energiekosten, woonlasten, de voedselprij-
zen, de prijs van de abonnementen van een gemiddeld gezin en de prijs van
kleding. Van al deze producten en diensten berekent het CBS het indexcijfer,
het indexcijfer voor een product of dienst wordt een partieel indexcijfer ge-
noemd. Niet elk product of dienst telt even mee in het CPI, een gezin geeft bij-
voorbeeld veel meer uit aan voedsel en wonen op jaarbasis dan aan kleding
of vakanties. Hoe zwaar iets meetelt noemen we de wegingsfactor.
1
, Het CPI kunnen we met de volgende formule berekenen:
CPI = weging goed 1 × partieel prijsindexcijfer goed 1 +
weging goed 2 × partieel prijsindexcijfer goed 2 + …
Wanneer we het CPI van een bepaald jaar hebben berekend kunnen we kij-
ken hoeveel het prijspeil is veranderd in vergelijking met het basisjaar door
het verschil van beide waardes te berekenen.
Inflatie
Inflatie is een stijging van het algemeen prijspeil. Hiermee wordt bedoelt dat
de gemiddelde prijs van producten is gestegen. Zo moest je tien jaar geleden
misschien €25,- betalen voor een boodschappenmandje vol producten, nu
betaal je voor dezelfde producten misschien wel €35,-.
Door inflatie daalt de interne waarde van het geld en dus ook de koopkracht
van je geld. Met dezelfde euro kon je vroeger meer kopen dan nu.In getallen
wordt de inflatie weergegeven als het consumentenprijsindexcijfer, ofwel CPI.
Het ontstaan van inflatie
Inflatie kan op verschillende manier ontstaan, we zullen een paar oorzaken
toelichten.
Kosteninflatie
Wanneer de productiekosten van een bedrijf stijgen omdat bijvoorbeeld de
prijzen van grondstoffen of de loonkosten stijgen. In dit geval zal het bedrijf
deze extra kosten doorberekenen aan de consumenten waardoor de ver-
koopprijs zal stijgen.
Winstinflatie
Winstinflatie ontstaat als bedrijven hun prijzen verhogen om op deze manier
meer winst te maken.
Bestedingsinflatie
Wanneer consumenten meer geld gaan besteden neemt de vraag naar pro-
ducten toe. Wanneer de vraag naar producten meer stijgt dan het aanbod
van deze producten zal de prijs van deze producten stijgen en spreken we
van overbesteding.
Een oorzaak van bestedingsinflatie kan een stijging van de maatschappelijke
geldhoeveelheid zijn. Wanneer er meer geld in omloop komt, bijvoorbeeld
door geldschepping, zal dit geld zijn waarde deels verliezen. Omdat er meer
geld in omloop is zal de vraag naar producten stijgen en zullen ook de prijzen
stijgen.
Geïmporteerde inflatie
Wanneer de prijzen van producten in andere landen stijgen en wij deze pro-
ducten gaan importeren zullen bij ons de prijzen van deze producten ook
stijgen. Op deze manier ontstaat er geïmporteerde inflatie.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller economiecompactonline. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.