Summary
Samenvatting Journalistieke cultuur in Nederland H14 en 15, Journalism Studies
- Course
- Institution
- Book
Journalistieke cultuur in Nederland H14 en 15
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
janieksprangers
Content preview
Samenvatting Journalistieke cultuur in Nederland H14 + H15H14 Transparante journalistiek
Het belang van transpiratie in de Journalistiek is gegroeid in de laatste decennia.
Verlangen naar meer transpiratie in de journalistiek is gerelateerd aan veranderingen
rondom het vak:
1. Medialandschap en mediagebruik is veranderd. Traditionele media vind het lastig aan
publiek te binden.
2. Maatschappelijke verandering, media niet meer via zuilen verbonden met publiek.
Kijkers zijn nu individualistisch en pragmatisch (gericht op feiten) i.p.v. de trouwe
abonnees van vroeger.
3. De economische conjunctuur. Redacties hebben last van een krimp, gouden jaren
dagbladsector voorbij.
Door deze veranderde omstandigheden staat journalistieke kwaliteit steeds hoger op de
publieke en politieke agenda.
Medianieuws = neutraal of informatief van aard, maar vaak worden er wel discussies
gevoerd over journalistieke ethiek. (impuls door dood Pim Fortyn)
Over de volle breedte van de maatschappij is er een discussie over aard, noodzaak en
gevaren van een transparante samenleving.
Enerzijds = journalistiek draagt bij aan transparante wereld door het zijn van
informatieleverancier en waakhond van de democratie.
Anderzijds = journalistiek meer een object van het verlangen naar transpiratie.
Nieuwsgebruikers worden algemeen kritischer en het mediagebruik en informatie aanbod
veranderd, hierdoor is de veronderstelde waarde van journalistiek veranderd.
Transpiratie in de journalistiek is een controversieel en ambigu (dubbelzinnig) begrip.
Bij transparantie stelt een journalist zich kwetsbaar op. Je geeft met transpiratie namelijk niet
alleen aan hoe je te werk bent gegaan, maar ook welke onzekerheden er nog zijn over je
productie. Hierdoor reageert het mediaveld wisselend op transpiratie.
Probleem transpiratie = bij transpiratie openbaar je informatie die normaal niet openbaard
zou worden. Als dit gemeengoed wordt, wat is er dan nog om transparant over te zijn?
Transparantie verschaft de gebruiker extra informatie over het journalistieke product en
proces en maakt de gebruiker bewust van de journalistieke interventie (tussenkomst) en dat
het nieuws maar een interpretatie geeft op de werkelijkheid. Er is dus sprake van meta-
informatie. (informatie over informatie)
Ook is transparantie het in verband leggen van de mate waarin de journalistiek open staat
voor interactie met het publiek. Hiervoor is het belangrijk dat je als schrijver erkent dat er
meerdere perspectieven zijn en hier ook over schrijft. = dialogische journalistiek.
Soffer (2009) stelt deze dialoog zelfs als alternatief voor het huidige objectiviteitsideaal.
Transpiratie als meta informatie en publieke interactie leggen de basis voor verantwoording
dat we kunnen opvatten als de activiteit waarbij de journalist toelichting geeft over zijn
, werkwijze. Transparantie kan een proactief startpunt of reactief resultaat van verantwoording
zijn.
Proactief startpunt: bedrijf publiceert beginselen, nieuws gebruiker is kritisch, bedrijf geeft
verantwoording.
Reactief resultaat: publieksinteractie achteraf.
In transparantie wordt ook het onderscheid gemaakt naar de mate van collectiviteit van
belang. Het maakt verschil of verantwoording over de eigenschappen van een individueel
journalist, organisatie of beroepsgroep komt.
Journalistiek is juist open omdat: bronvermelding, eindproduct openbaar, nadrukkelijk
benoemd in beroepscodes, bronnen soms zelf controleerbaar voor publiek.
Journalistiek juist gesloten omdat: redacties moeilijk bereikbaar, moeilijk voor niet-
journalisten om bij de media door te dringen, journalisten defensief (verdedigend) van aard,
het valt reuze mee hoe proactief transparant media zich opstelt.
Journalisten checken door tijdsdruk hun bronnen steeds minder goed, ook kopiëren ze
hierdoor vaker van andere stukken. Hierdoor gevoelig voor nep nieuws zoekenden.
Journalisten wijzen soms naar de journalistieke leveranciers (persbureaus). Dit ontslaat de
journalist het zijn van een controleer bare berichtgeving.
Bedrijven in medialandschap laten echter tegenwoordig steeds vaker enige vorm van
proactieve transpiratie zien. Een voorbeeld is de rubriek van de hoofdredacteur. Steeds meer
hoofdredacties stoppen zoiets op regelmatige basis in hun media. Hierin geven ze toelichting
over het journalistiek reilen en zeilen van de redactie. Ze kiezen vaak om zakelijke redenen
voor de hoofdredacteur.
Diverse actoren zien transparantie als innovatieve strategie in reactie op diverse
ontwikkelingen in het vak.
Door de uiteenlopende aannames over transparantie kunnen we vijf perspectieven
onderscheiden:
1. Transparantie als kwaliteitsborging
Journalistiek worden soms negatief in beeld gebracht. Daarbij wordt transparantie dan
voorgesteld als tegenkracht: door dergelijke praktijken bloot te leggen zullen journalisten
zichzelf corrigeren. Journalisten zijn over het algemeen zelf overtuigd van hun eigen
integriteit, veel is open kaart. Ook het publiek speelt grote rol in kwaliteitsborging. Het
publiek heeft nu de mogelijkheid om de journalist en mediabedrijf aan te spreken en ter
verantwoording te roepen.
2. Transparantie als zelflegitimering
Transparantie als zelflegitimering draait om het kenbaar maken van professionele identiteit,
teneinde haar functionaliteit voor de samenleving van toepassing is. Door het wegvallen van
de exclusieve informatiefunctie is de journalistiek genoodzaakt om haar meerwaarde ten
opzichten van andere zenders te expliciteren (duidelijk te maken). Door transparant te zijn
‘verdient’ de journalist zijn privilege om zijn neus in andermans zaken te steken.
Instrumenten voor zelflegitimering zijn: het mission statement, gedragscodes.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller janieksprangers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.80. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now