Summary
Samenvatting Biologie vwo 4 hoofdstuk 6 - ecologie
- Course
- Level
- Book
Samenvatting biologie vwo 4 hoofdstuk 6: ecologie Methode: Biologie voor jou
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
HeleneHoeve
Content preview
4.6.1 – een ecoloog aan het werkAbiotische factoren
= invloeden afkomstig van de levenloze natuur.
Voor landorganismen: klimaat, bodemgesteldheid.
Voor waterorganismen: temperatuur, zuurstofgehalte, zoutgehalte, licht en stroming.
Biotische factoren
= invloeden afkomstig van de levende natuur.
Soortgenoten, predatoren (vijanden), prooidieren, ziekteverwekkers, voedselaanbod, concurrentie,
nestgelegenheid, bescherming door vegetatie (planten), system engineering.
Soorten ontwikkelingen in een ecosysteem
1. 1 evenwicht: schommeling van aantallen van de verschillende populaties rond een bepaalde
waarde.
2. 2 evenwichten: heen en weer gaan tussen 2 ± stabiele situaties, met 2 verschillende
kantelpunten van de een naar de ander en terug.
3. Chaos: ongeordend en onvoorspelbaar verloop van de aantallen in de verschillende
populaties.
4.6.2 – de organisatieniveaus van de ecologie
Biosfeer
= alle ecosystemen op aarde samen.
- Grens: bodemdiepte en hoogte in de lucht waar leven is.
- Emergente eigenschap: samenstelling van de dampkring.
Ecosysteem
= min of meer natuurlijk begrensd deel van de biosfeer, waarbinnen de (a)biotische factoren een
eenheid vormen.
Vb: woestijn, regenwoud, toendra, bos.
- Grens: overgang naar een gebied met andere omstandigheden, zoals water naar land.
- Emergente eigenschap: stof- en energiestromen, relaties tussen populaties.
Levensgemeenschap
= alle biotische factoren in een ecosysteem/de populaties van verschillende soorten die binnen een
bepaald gebied samenleven.
Individu
= 1 enkel organisme.
- Grens: de huid (of celmembraan) van het individu.
- Emergente eigenschap: leeftijd, geslacht.
Molecuul
= kleinste biologische eenheid
- Genoom = verzameling van alle verschillende DNA-moleculen.
- DNA in de bodem geeft informatie over de daar levende organismen.
4.6.3 – individuen
Gebieden
Tolerantie = vermogen van organismen om schommelingen in een abiotische factor te verdragen.
Verspreidingsgebied (areaal) = gebied waar een soort voorkomt.
Tolerantiegrens = uiterste waarde van een abiotische milieufactor, waarbij individuen van een soort
nog net in leven blijven.
, à deze abiotische factor kan de snelheid van een proces of het aantal individuen in een populatie
laag houden = beperkende factor.
Tolerantiegebied = gebied waarin organismen schommelingen in abiotische factoren verdragen.
Optimumkromme = kromme waarbij het verband tussen een factor en een activiteit is uitgezet.
Stress = gebied waarin organismen kunnen overleven, maar ze wel veel energie nodig hebben om te
blijven leven.
Klimaat
= combinatie van abiotische factoren zoals temperatuur, neerslag.
- Macroklimaat: grote gebied met hetzelfde klimaat.
- Microklimaat: omstandigheden zijn op kleine schaal anders dan op basis van het klimaat.
Temperatuur
Piokilotherm = koudbloedig, met wisselende lichaamstemperatuur.
à klein tolerantiegebied à lage temperatuur zijn ze niet actief.
Homiotherm = warmbloedig, met constante lichaamstemperatuur.
à groot tolerantiegebied.
à in warme gebieden hebben ze grote lichaamsuitsteeksels.
De enzymactiviteit is afhankelijk van de temperatuur.
Licht
- Zonplanten = planten die het beste groeien bij een hoge lichtintensiteit.
- Schaduwplanten = planten die het beste groeien bij een lage lichtintensiteit.
- Daglengte (tijd dat de zon boven de horizon) heeft invloed op het tijdstip van voortplanting.
- In zeeën en organismen dringt licht alleen in de bovenste waterlagen door.
Lucht
- Bij planten kan de wind voor de bestuiving en/of de verspreiding van zaden zorgen.
- Wind bevordert de verdamping van water uit de bladeren.
- De samenstelling is van levensbelang voor alle organismen.
< pH: CO2
± pH: HCO3-
> pH: CO32-
Water
- In zee zijn de abiotische factoren vrijwel constant in tegenstelling met oppervlaktewateren.
- Landplanten:
o Vochtig milieu: zwakke wortelstelsels, veel huismondjes (onderkant) en dunne
cuticula (waslaagje: gaat verdamping water tegen uit bladeren).
o Droog milieu: goede wortelstelsels, weinig huidmondjes en dikke cuticula.
- Waterplanten:
o Grote, slappe bladeren.
o Klein/afwezig wortelstelsel.
o Huidmondjes (bovenkant).
o Luchtkanalen in stengels.
- Waterdieren:
o Aanpassingen om het verschil in zoutgehalte in hun milieu op te vangen.
à stromend water hoger zoutgehalte dan stilstaand water.
- Landdieren:
o Vochtig milieu: doordringbare huid voor water, sterk verdunde urine.
o Droog milieu: ondoordringbare huid voor water, sterk geconcentreerde urine.
Bodemgesteldheid
- Zand:
o Grote bodemdeeltjes, veel lucht, weinig water, kan water niet goed vasthouden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller HeleneHoeve. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48756 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now