SAMENVATTING
MEDIA ECONOMIE
Naar de lessen van Prof. Ballon
2021
,INLEIDING
VRT is onder invloed van politiek (publieke media)
Verschillende ministers met verschillende visies (vb VLD - private markt)
Elke minister brengt zijn eigen baas mee van de media - de CEO wordt buitengegooid onder politieke
druk
Economisch
Liberalisering vs financiering via subsidies
--> Hoe moet zo een sector economisch georganiseerd worden?
Ook in de private sector veel omwentelingen
Twee grote private mediagroepen in Vlaanderen
worden volledig gefinancierd door privaat geld (advertering) + concurreren met openbare omroep.
Voor instap Telenet had SBS nauwelijks werkingsgeld, nu is het een explosie van content, zenders
en programma’s
Hier zit een heel economisch verhaal achter.
Verregaande concentratie van enkele mediagroepen die elkaar bijna tot de dood gaan concurreren
10 jaar geleden spraken we over een totaal andere situatie
Enkele mediagroepjes die elk hun eigen medium hadden (eigen tijdschrift, krant, zender)
NU: 2 grote groepen die alles beheren. Er is verregaande mediaconcentratie in België.
Printsector
Ook geconcentreerd in twee grote private mediagroepen. Binnen de printsector is er ook sprake
van achterliggende concentratiebewegingen.
Convergentie
Een recente ontwikkeling is de convergentie binnen de mediasector. Het samenkomen van ver-
schillende technologieën, bedrijfssectoren,…
‘Nieuwe mediareus staat op’
Een kabelbedrijf (niets met media te maken, enkel techniek) neemt één van de grootste TV zen-
ders in VS over. Meer dan concentratie want de ene industrie neemt de andere industrie over.
Vlaamse media zag dit destijds niet zitten. Nu nam Telenet SBS wel over.
Netflix/streamingdiensten
VTM zei dat dat nooit gaat aanslaan, half jaar later gaat het door het dak.
--> Op amper 6 jaar tijd gaan van ‘het zal niks betekenen’ naar een volledige herteking van het
Vlaamse medialandschap. Nu ook Streamz. Overleven van Vlaamse mediasector hangt daar van
af. Die economische strijd zal bepalen wat er uiteindelijk van resultaat voor ons zal overblijven.
Ook wat we produceren en wat media is, is aan het veranderen (vb. clickbait journalistiek) --> puur te
wijten aan economie. Wat een mediabedrijf is, verandert. Net als de macht van de enorme internet-
bedrijven (platformisering).
Bezorgdheden bij media veranderen, net als het hele discours en de politieke focus. Vroeger mocht er
geen porno of geweld op TV vertoont worden. Bezorgdheden gingen voornamelijk over inhoudelijke
zaken of de mediaconcentratie en de strijd tussen publiek/privaat.
NU: de bezorgdheid over de mediasector rust vooral op privacy, wat gebeurt met onze gegevens.
Het businessmodel van platformen draait niet meer om content (FB, google produceren geen content -
zij handelen in onze data) de data die we verzamelen terwijl we naar anderen hun content kijken.
Economisch model waarop het draait. Vroeger geen porno voor 22u? Nu porno wanneer je je pc opent.
De focus van de discussie verschuift.
2
,Dit gegeven gaat nog verder dan de Google’s en Facebook’s van deze wereld.
Laatste jaren ontwikkeling: mediawereld beperkt zich niet tot krant, TV, sociale media connecties. Alles
in ons dagelijks leven en onze fysieke omgeving is aan het digitaliseren. Nu is de mediawereld overal.
ALLES WORDT GEMEDIEERD
vb. Taxi roepen, geen teken meer op straat doen, wel Uber bekijken (smartphone) op zoek naar rit)
vb. Een maaltijd of restaurant kiezen is niet meer rondlopen in de buurt maar wel een app openen en
bestellen.
vb. Airbnb weet niets over hotelwereld - wel over dataplatform en data van mensen inzetten en gebrui-
ken. Het is een ander soort mediabedrijf. Hetzelfde voor Uber, zij weten niets over de taxiwereld maar
wel over het runnen van een internetplatform. UBER is het grootste transportbedrijf maar heeft ‘geen
enkel voertuig’ in bezit - mediabedrijf in transportsector.
Media-economie is één van de belangrijkste vakken om niet alleen de traditionele mediasector maar
ook de andere sectoren te begrijpen. Drijvende kracht erachter zijn nieuwe economische modellen.
Heel specifieke aspecten die aan de grondslag liggen van alle ontwikkelingen waar wij als consument
enkel het eindresultaat van zien.
De concepten en ideeën uit de inleiding worden verder in de samenvatting meer verduidelijkt.
3
, DEEL 1: CONTENT MEDIA (MEDIA 1.0)
Waarom media-economie?
- Media- en cultuurproducten hebben een zeer specifieke, vaak afwijkende economische
karakteristieken (vb. schaarste).
- Actoren in de mediamarkt handelen vaak anders dan door economische theorie voorspeld
(vb. producenten op zoek naar politieke invloed, consumenten die blijven naar slechte program-
ma’s kijken)
- Virtuele, symbolische laag van de economie wint sterk aan belang (vb. uber)
- Er zijn specifieke publieke belangen bij de uitkomst van economische processen in de mediasector.
o.a. door enorme ‘externe effecten’ (vb. gewelddadige content).
Waarom focus op marktstructuren?
- Marktstructuren tussen perfecte concurrentie. Monopolie is belangrijk, maar ook andere dimensies
zoals levensbeschouwelijke diversiteit, high brow vs. low brow, regionaal/nationaal/internationaal.
- Ingrijpende verschuivingen: ‘horizontaal’ of ‘verticaal’ binnen een mediasector en ‘diagonaal’ tussen
mediasectoren.
I Economische karakteristieken media
1. Micro-economie: uitgangspunten
Producent - consument - product
Producent moet productiekosten in overweging nemen + opportuniteitskosten (mogelijke alternatie-
ven - met dezelfde inspanningen/materialen/kosten kan hij ook iets anders maken dat hem meer kan
opleveren)
Consument moet denken aan wat ga jij allemaal met product doen (nut) + behoefte die je hebt aan
product. Tweede afweging: je kan je geld ook aan iets anders uitgeven.
Overwegingen vertalen zich in twee beslissingen die genomen worden door consument en producent.
Beslissen over hoeveelheid productie + welke prijs.
Er is niet 1 producent, niet 1 consument. Dat is de basislogica van vraag en aanbod.
Marginale kosten dalen bij grotere productie.
Machines draaien op volle toeren, mensen blij- € Mk
ven aan het werk. Dit zorgt voor het dalen van
de marktprijs. Op dat punt ben je goed bezig en
winst aan het maken. Bij elk product dat je maakt
wordt je efficiënter en je winst groter.
Op het laagste punt van de curve is de winst
maximaal. De curve loopt na een tijd weer naar
boven. Het bedrijf wordt zo groot dat je weer
extra investeringen moet doen (Vb. Vakbonden,
extra terreinen, meer materiaal, uitbreiding…).
#
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller chrlottev. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.57. You're not tied to anything after your purchase.