Class notes
College aantekeningen Terrorisme En Terrorismebestrijding week 1 t/m 4 week 7
- Course
- Institution
Hoorcolleges woordelijk meegetypt.
[Show more]
Seller
Followmaartjetebrake
Content preview
Terrorisme en terrorisme bestrijdingVoorbereiding week 1: wat is terrorisme?
Definitie terrorisme
AIVD: het plegen van of dreigen met op mensenlevens gericht geweld met als doel
maatschappelijke verandering te bewerkstelligen of politieke besluitvorming
beïnvloeden.
NCTV: Het uit ideologische motieven dreigen met voorbereiden of plegen van op
mensen gerecht ernstig geweld, dan wel daden gericht op het aanrichten van
maatschappij ontwrichtende zaakschade, met als doel maatschappelijke verandering te
bewerkstelligen, de bevolking ernstig vrees aan te jagen of politieke besluitvorming te
beïnvloeden
Raad van Europa (Recommendation 1426 (1999)): any offence committed by
individuals or groups resorting to violence or threating to use violence against a
country, its institutions, its population in general or specific individuals which, being
motivated by separatist aspirations, extremist ideological conceptions, fanaticism or
irrational and subjective factors is indented to create a climate or terror among official
authorities, certain individuals or groups in society or the general public.
VN-Veiligheidsraad (Resolutie 1566 (2004)): criminal acts, including against
civilians, committed with the intent to cause death or serious bodily injury, or taking
of hostages, with the purpose to provoke a state of terror in the general public or in a
group of persons or particular persons, intimidate a population or compel a
government or an international organization to do or to abstain from doing any act,
which constitute offences within the scope of and as defined in the international
conventions and protocols relating to terrorism
EU (Kaderbesluit inzake terrorismebestrijding): terroristisch oogmerk is een misdrijf
gepleegd om de bevolking ernstige vrees aan de jagen, of de overhead of een
internationale organisatie op onrechtmatige wijze te dwingen tot het verrichten of het
zich onthouden van een handeling, dan wel politieke, constitutionele, economische of
sociale basisstructuren van een land of internationale organisatie ernstig te ontwrichten
of vernielen
Wat is terrorisme?
Opzettelijk, tegen burgers gericht geweld met een politiek doel. De belangrijkste
kenmerken zijn als volgt:
o 1. Politiek geïnspireerd
o 2. Geweld of dreiging van geweld
o 3. Gericht op een boodschap overbrengen
o 4. Daad en slachtoffer hebben vaak een symbolische betekenis
o 5. Bedreven door niet-nationale groeperingen
o 6. Slachtoffers van het geweld en publiek waarvoor de boodschap is bedoeld
zijn niet hetzelfde
o 7. Opzettelijke geweldpleging tegen burgers.
De middelen die worden ingezet en niet de doelen die worden nagestreefd bepaald of
een groep terroristisch is of niet. Een organisatie het aanvallen van burgers als
belangrijkste tactiek heeft moet zij een terreurgroep worden genoemd.
Guerrillastrijders zijn een ongeregeld leger dat vecht tegen de officiële troepen van
een staat.
De meeste terroristen beschouwen zichzelf als vrijheidsstrijders.
, De doelen van terroristische bewegingen vallen in twee groepen uiteen: (1) temporeel
en (2) transformationeel.
o Temporeel: politieke doelen die realiseerbaar zijn zonder het politieke systeem
om te gooien
o Transformationeel: over het doel kan niet onderhandeld worden en de
verwezenlijking ervan vereist de complete vernietiging van het staatssysteem.
Soorten terrorisme
Sociaal revolutionair: doel is een volksopstand te ontketenen en daarmee een
maatschappelijke omwenteling tot stand te brengen
Nationalistisch/separatistisch: een afscheidingsbeweging die streeft naar
onafhankelijkheid op basis van eigen etnische en/of nationale identiteit
Repressief: rechtsextremistische groeperingen die zich met geweld verzetten tegen
verworven belangen en rechten van emancipatiebewegingen
Salafisme: ultraorthodoxe stroming in de islam die een terugkeer naar de zuivere islam
nastreeft zoals de profeet Mohammed die voor ogen stond
o Geweldloos: Dawa-beweging
o Radicaal/met geweld: Jihad
Terrorisme als risico
Het primaire doel van de hedendaagse terroristen is het creëren van wereldwijde angst
opdat er ruimte ontstaat voor fundamentele veranderingen binnen staten
Vijf opdrachten voor de overheid bij bestrijding terrorisme: (1) dreiging zoveel
mogelijk beperken, (2) het terroristen zo moeilijk mogelijk maken, (3) doeltreffend
handelen bij een acute dreiging, (4) leed zoveel mogelijk beperken en (5) collectieve
stress kanaliseren.
Hoorcollege 1: Terrorisme als verschijnsel
Wat is terrorisme:
Staat dagelijks op de agenda, maar kent een lange voorgeschiedenis. Er zijn talloze
diverse historische voorbeelden. Soms vinden we wel een parallel met hedendaagse
terrorisme. Dit heeft er mee te maken dat uiteindelijk de geschiedenis gaat beslissen
als terrorisme wordt benoemd of niet. De historische voorbeelden leren ons dat het een
zeer complex probleem is.
Het is niet zomaar te verslaan (Richardson), terrorisme kunnen we niet als fenomeen
verslaan.
Verschillen tussen de hedendaagse of nieuwe terrorisme en de oude vormen van
terrorisme?
o Hedendaagse terrorisme is politiek moslim stromingen. Wordt wel als een
nieuwe moderne vorm van terrorisme beschouwd. Soms wordt het
hyperterrorisme genoemd omdat het verschilt.
o Fundamentalistische terrorisme appelleert aan premoderne vormen en is dus
eigenlijk niet modern.
o Er zijn nog andere vormen van andere extremistische terrorisme. De meest
bekend zijn rechts en links extremisme (tevens historisch verschijnsel) maar ze
spelen tegenwoordig ook een rol. Er zijn ook anderen: milieu en eco-
extremisme, dierenrecht extremisme. Het schijn verschijnselen die we als
hedendaagse vormen van terrorisme zijn te beschouwen. Uiteindelijk zal de
geschiedenis daarover bepalen.
, Het begrip moderne terrorisme is lastig te bevatten. Beter het begrip nieuwe terrorisme
aan te halen. Vind plaats tegenover de nieuwe ontwikkeling van de samenleving.
o Duidelijk voorbeeld is de media samenleving. Als je dit toepast op het nieuwe
terrorisme is een voorbeeld dat IS de onthoofdingen publiceert op YouTube.
Traditioneel terrorisme moet onderscheiden worden in drie vormen. Deze indeling is in zekere
zin arbitrair, er is een discussie over.
(1) Social revolutionair
o Het doel is vernietiging van het kapitalisme
o Het doel van de aanslagen zijn een volksopstand ontketenen om een
maatschappelijke omwenteling tot stand te brengen
o Kenmerk is dat de minderheid van de bevolking zich sympathiseert met hun
ideeën
o Meestal is het sterk links georganiseerd. Vertegenwoordigers waren jonge
hoogopgeleide mensen met een radicale opvatting over democratie en sociale
gelijkheid. Ze ontvoeren vertegenwoordigers van het kapitalistische systeem
(ambtenaren en bankdirecteuren). Bijzonder kenmerk is dat ze vaak door de
minderheid van de bevolking worden gesteund voor hun ideeën.
o Voorbeeld: RAF (Duitsland). Er zijn ook vergelijkbare groepering in Frankrijk
en Italie. RAF is in 1970 opgericht en begon twee jaar later met het plegen van
aanslagen. Naoorlogse extreem linkse terreurgroep. De RAF heeft Duitsland
aangeklaagd voor het verdringen van schuld en verantwoordelijkheid voor het
naziregime. Heeft het democratische karakter van de Bondsrepubliek ontkent,
zeiden dat het werd bestuurd door oud-nazie en tegelijk vocht het tegen het
kapitalisme. Ze noemde Duitsland een politie staat. Ze hebben het politieke
landschap in Europa veranderd, de bestrijding heeft geleid tot een grote
uitbreiding van bestrijdingsbevoegdheden. De RAF gebruikte de reactie van
een politiestaat te onderbouwen en te versterken, dat er dus bewijs was van
wat zij de overheid verwijten. De reactie van Duitsland op deze groep en de
bestrijding zijn historisch interessant om te bekijken, met name als we kijken
naar hedendaagse dillema’s van terrorismebestrijding.
(2) Nationalistisch/separatistisch
o Het doel is het neerzetten van een onafhankelijke (etnische) staat
o Het doel van de aanslagen is onafhankelijkheid op basis van etnische en/of
nationale identiteit
o Kenmerk is steun en sympathie onder grote delen van de etnische bevolking,
de strijders vaak geen minderheid.
o De strijders van dit soort groepen zijn vaak geen minderheid, hoger tot een
etnische groepering en worden vaak alleen maar sterker en meer steun naar
mate de staat het terrorisme harder bestrijdt.
o Voorbeelden: ETA, IRA, Zuid-Molukkers in Nederland
IRA: Afscheiden van Noord-Ierland en Groot-Brittannië.
Een ontypisch voorbeeld zijn de Zuid-Molukkers in Nederland. De
juridische afwikkeling en verantwoordelijkheid van de Nederlandse
overheid staat recent nog steeds ter discussie. Er waren gijzelingsacties
in de jaren 1970 met als doel de Nederlandse regering te dwingen om
eerdere gedane toezeggingen over de terugkeer van de Zuid-Molukse
gemeenschap na te komen. Gijzeling in een trein, op de ambassade,
school van Assen en op het provinciehuis van Assen. De vaders van de
, jonge kapers waren toen officieren in het Koninklijk Nederlands
Indisch Leger, ze hadden dus voor Oranje gevochten. Ze wilde na de
oorlog hun eigen republiek opbouwen. Door het nieuwe bewind in
Indonesië werd de nieuwe republiek omvergeworpen en de inwoners
raakte op de vlucht. De Zuid-Molukkers werden in 1951 naar
Rotterdam verscheept om in Nederland tijdelijk verblijf te geven. Ze
kregen de toezegging van de Nederlandse overheid om terug te kunnen
naar de onafhankelijke republiek. In Nederland werden ze ontslagen
uit het leger, ze werden dus staatloos. Deze groep Zuid-Molukkers
krijgen geen erkenning, hadden geen rechten maar hadden ook geen
betekenis in de Nederlandse samenleving. Ze werden beroofd van hun
culturele identiteit. 20 jaar later gaat de jongere generatie dus in protest
en pleegt aanslagen tegen de Nederlandse overheid omdat ze niet de
toezegging zijn nagekomen. Of er sprake is van terrorisme is een
definitiestrijd. Ze vochten voor hun rechten en erkenning en
onafhankelijkheid in het eerder uitgeroepen Republiek der Zuid-
Molukken.
(3) Repressie/vigilant
o Het doel is rechtsextremistische groeperingen die zich met geweld verzetten
tegen verworven belangen en rechten van emancipatiebewegingen
o Het doel van de aanslagen zijn met geweld optreden als een soort burgerwacht
(vigilanten) tegen deze groepen
o Kenmerk is heimelijke sympathie van leger en politie
o Voorbeeld is de Civil Rights Movement van Marther Luther King en dat werd
door meerdere groepen bestrijdt.
o Rechtvaardiging is dat de bestaande maatschappij moet worden beschermd
tegen bevolkingsgroepen.
o Grenst aan staatsterreur, die wordt uitgevoerd door staatsorganen
o Voorbeelden: Ku Klux Klan en Grijze Wolven in Turkije. In de jaren 1970-
1980 actief.
Terrorisme is een heel divers verschijnsel van alle tijden. Zal in de toekomst niet
weggaan, dat maakt het moeilijk om een definitie te geven wat valt onder terrorisme.
Nieuwe, moderne terrorisme
Sinds 9/11 religieus fundamentalisme belangrijke karakteristiek
Doel is op lang termijn streven naar een andere wereldorde die is gebaseerd op
religieus fundamentalistische levenshouding de sharia. Het doel is vaak niet duidelijk
of heel omvattend. Geen link tussen het doel van de aanslag en de middelen die zijn
ingezet. Het doel is namelijk niet instrumenteel, verschil met de voorgaande vormen
van terrorisme. Er wordt dus ook wereldwijd aanslagen gepleegd.
Het doel van de aanslagen is op een spectaculaire manier angst en paniek zaaien in de
westerse samenleving. De aanslagen zijn schijnbaar willekeurig en op niet verwachte
momenten uitgevoerd. Zoveel mogelijk onschuldige burgerslachtoffers en het liefst op
een spectaculaire wijze uitgevoerd. Toenemende letaliteit is het maken van zoveel
mogelijk dodelijke slachtoffers als doel op zich. Er is nauwelijks een relatie tussen de
slachtoffers en het politieke doel.
Voorbeeld is het moslimfundamentalisme, maar er ook religieuze sekten.
Kenmerken van het nieuwe terrorisme
Diffuse doelen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maartjetebrake. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.53. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
51292 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now