2. Kostenbegrippen
Voorbeeld van product costs en period costs:
Productie Verkoop
Kostprijs
Product costs Voor verkopen
raad
Period costs Kosten
Bedrijfsdrukte is de algemene benaming voor de omvang van de ondernemingsactiviteiten in
een periode. De bedrijfsdrukte kan worden gemeten in bijvoorbeeld aantallen vervaardigde
producten bij een industriële onderneming, verreden kilometers bij een taxibedrijf of het
aantal verleende adviezen bij een belastingadviesbureau.
Bij variabele kosten is het totale kostenbedrag per tijdseenheid afhankelijk van de
bedrijfsdrukte; bij toename van de producten stijgen de totale variabele kosten. Vormen
variabele kosten:
- Progressief
- Proportioneel
- Degressief
Bij constante kosten is het periodieke kostenbedrag niet afhankelijk van de bedrijfsdrukte.
De afschrijvingen op het pand van een accountantskantoor zal niet toenemen als dit pand
door extra werk niet alleen overdag, maar ook ’s avonds bezet is.
Als er sprake is van een afname van de bedrijfsdrukte, doet zich het verschijnsel voor dat
vermindering van de constante kosten vaak minder snel gaat dan de toenamen. Personeel in
vaste dienst, dat is aangenomen in voorspoedige tijden, kan niet op stel en sprong van de
loonlijst worden afgevoerd. We spreken dan van het naijlen van vaste kosten.
Afschrijvingskosten zullen meestal beschouwd worden als vaste kosten, omdat ze geacht
worden te ontstaan door tijdsverloop: de afschrijving is onafhankelijk van het feitelijk
gebruik dat gemaakt wordt van de machines.
Handelsondernemingen zullen normaliter te maken hebben met relatief veel variabele
kosten, omdat de ingekochte handelsgoederen een belangrijk deel van de kostprijs zullen
uitmaken.
, Als het aandeel van de constante kosten in het totaal van de kosten relatief hoog is, brengt
dat risico’s voor de onderneming met zich mee: een geringe terugval in de afzet zal grote
consequenties voor de winst hebben. Bedrijven proberen daarom om constante kosten te
variabiliseren. Daartoe bestaan verschillende mogelijkheden:
- Duurzame productiemiddelen worden gehuurd of geleasd, waarbij het contract elk
moment door de gebruiker beëindigd kan worden. In dat geval ontstaat voor de gebruiker
variabele kosten; voor de verhuur- of leasemaatschappij is er sprake van constante kosten.
- Personeel wordt ingehuurd via een uitzendbureau. De inlener heeft nog slechts te maken
met variabele kosten; voor het uitzendbureau kan er sprake zijn van constante kosten of
variabele kosten.
- Werk wordt uitbesteed. Als een bedrijf bijvoorbeeld de transportafdeling of de kantine gaat
outsourcen, dan vervangt het bedrijf de kosten die vroeger in hoge mate vast waren, door
variabele kosten.
1. Engineered costs, deze hebben een directe, technische relatie met de bedrijfsdrukte, zoals
grondstofkosten variabele kosten.
2. Committed costs, deze kosten vloeien uit de beslissing om productiecapaciteit ter
beschikking te hebben, bijvoorbeeld afschrijvingskosten constante kosten.
3. Discretionary costs, gaat om kosten waarvoor het management van periode tot periode
een beslissing neemt om ze al of niet te maken, bijvoorbeeld reclamekosten constante
kosten.
Het verband tussen enerzijds constante en variabele kosten en anderzijds committed,
discretionary en engineered costs:
Variabele kosten Engineered costs
Constante kosten - Per investeringsbeslissing Committed costs
aan te passen. Discretionary costs
- Per periode aan te passen.
Directe kosten zijn kosten waarvan het duidelijk is ten behoeve van welke eenheid output ze
zijn gemaakt. Ze zijn onmiddellijk toe te rekenen aan de kostendrager, de calculatie-eenheid
waarvoor een kostprijs bepaald moet worden.
Private of interne kosten zijn kosten die een beslisser zelf in zijn portemonnee voelt.
Externe kosten zijn niet zichtbaar in de kostprijsberekening en in de resultatenrekening van
de onderneming.
Maatschappelijke kosten bestaan uit de private kosten plus de externe kosten.
De overheid probeert producenten te dwingen om externe kosten mee te nemen bij hun
productiebeslissingen door kosten te internaliseren via belastingen die zijn gebaseerd op de
schade die door de externe effecten toegebracht worden aan de maatschappij. Deze
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Sannedebruin29. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.35. You're not tied to anything after your purchase.