Summary
samenvatting cursus 11 en 12 van Laagland Literatuur VWO
- Course
- Level
- Book
literatuur samenvatting
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
pucks03
Content preview
NEDERLANDS literatuur cursus 11 en 12Romantiek = bepaald levensbeeld/levensgevoel waarbij iets niet klopt.
Persoon wil niet volwassen worden, verzet tegen veroudering. (Niet
regelgebonden, vrij-literaire schrijfvorm)
Klassiek Romantiek
Kenmerken naturalisme:
1. Nerveuze, neurotische hoofdpersoon
2. Determinisme; de hoofdpersoon is onderhevig aan zijn/haar noodlot
(race, milieu, moment).
3. Hoofdpersoon geen vrije wil
4. Taboeonderwerpen
5. Personale verteller (je beleeft het verhaal door de ogen van de
hoofdpersoon; de schrijver is nauwelijks aanwezig).
6. Gedesillusioneerde hoofdpersoon; raakt grip kwijt op zijn leven.
7. A-religieus
8. Impressionistische woordkunst (artistieke woordkeus)
Cursus 11 Negentiende eeuw
2. Culturele context
2.1 Filosofie en wetenschap
Materialisme = de materiële en economische omstandigheden bepalen
het bestaan van de mens.
- Karl Marx; Communistisch Manifest (+ Friedrich Engels),
vervreemding mens door eigendom, maatschappelijke tweedeling,
socialisme en arbeidersbeweging.
- Auguste Comte; grondlegger van het positivisme = het feitelijke
was wat men kon waarnemen of dat men door experimenten kon
bewijzen.
Crisis van de burgerlijke mens = de vervreemding en anonimiteit van
de massa.
- Friedrich Nietzsche; industrialisatie, techniek en vooruitgangsdenken
had de maatschappij dwang opgelegd waardoor vervreemding bij de
mens was ontstaan. Waarheden zijn illusies, waarvan de mensen
vergeten dat het illusies waren.
Uebermensch = hij die bevrijd was van conventies en gegeven warden.
De mens die zijn vervreemde leven achter zich kan laten. Voorwaarde:
radicale afwending van alle bestaande waarden en omverwerping van
vastgeroeste vooroordelen.
Natuurwetenschappen = streefden naar het opstellen van
wetmatigheden.
- Charles Darwin; The Origin of Species, grondlegger van de
evolutietheorie.
Wetenschappers streefden ernaar causale verbanden van oorzaak en
gevolg te kunnen benoemen.
, 2.2 Kunst in de negentiende eeuw
De functie van beeldende kunst veranderde; i.p.v. gemaakt in opdracht
kwamen er commerciële galeries waar privé-verzamelaars kunst kochten.
Kunst werd koopwaar. Door het wegvallen van opdrachtgevers werden
kunstenaars vrij in stijl- en onderwerpkeuze. De smaak van kunstenaar en
publiek kon uiteenlopen.
Antiburger = de kunstenaar die kozen voor artistieke vrijheid en zich
keerden tegen de smaak van het grote publiek.
Uitvinding van de fotografie. De functie van werkelijkheidsweergave van
teken-, en schilderkunst verdween. De kunstenaar werd zo uitgedaagd
zich af te keren van de traditionele werkelijkheidsweergave basis
moderne kunst.
- Vincent van Gogh was een belangrijke moderne kunstenaar.
2.3 Romantiek
Expressie van de eigen gevoelens, veel waarde aan het persoonlijke
en het individuele.
Een romantische kunstenaar had vrijheidsdrang, waardoor hij brak met
voorgeschreven regels in de kunst. Regels werden opgevat als
belemmerend voor de expressie van gevoelens.
Persoonlijkheidscultus = de kunstenaar beschouwde zichzelf als een
‘ziener’ die in staat was zich zeer persoonlijk en origineel uit te drukken.
De romanticus leefde in onvrede met de hem omringende werkelijkheid.
Sehnsucht = een verlangen dat in het leven zelf niet te bevredigen was.
Deze Sehnsucht kwam voort uit de ervaring dat er een kloof was tussen
ideaal en werkelijkheid. Gevolgen hiervan waren het romantische lijden
(Weltschmerz) en melancholie.
Engagement = maatschappijbetrokken standpunt innemen.
Verbeelding = fantasie en voorstellingsvermogen.
Het verleden was een toevluchtsoord voor de romanticus met gevoelens
van onvrede met het heden. Ook de natuur was een favoriet
toevluchtsoord. De mens was geen heerser over, maar onderdeel van de
natuur en de natuur weerspiegelde de menselijke gevoelens. Door
onvrede met de eigen tijd en cultuur hadden romantici interesse in
culturen die nog niet door de moderne tijd waren aangetast interesse
voor het exotische en de ‘nobele wilde’.
3. Literaire ontwikkelingen
3.1 Schrijver en publiek
Tot ca. 1880 hadden literaire teksten in Nederland een belerende en
opvoedkundige functie (vooral domineedichters). Rond 1880 kwam er
verzet van dichters en schrijvers van de Beweging van Tachtig. Volgens
de Tachtigers stond literatuur los van religieuze, politieke en morele
bedoelingen. Vanaf 1880 werd de literatuur autonoom = zonder
belerende of opvoedkundige bedoeling.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller pucks03. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.81. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now