Summary
Samenvatting Bestuur, Macht En Rechtvaardigheid (MAN-BCU275)
- Course
- Institution
Alle artikelen die zijn voorgeschreven zijn gelezen en samengevat.
[Show more]
3 reviews
By: fdegoffau • 2 year ago
By: alexschippers1999 • 2 year ago
By: abigailawana • 3 year ago
Seller
Follow
myrthe1008
Reviews received
Content preview
ArtikelenSchmitt (1932) - Het begrip politiek H1-H3
H1 Staat en politiek
Staat is de politieke toestand van een binnen territoriale grenzen georganiseerd volk. Dit is
een eerste omschrijving, geen begripsbepaling. Aangezien een staat iets is wat betrekking
heeft op het politieke is een begripsbepaling ook niet nodig. Wat een staat in wezen is mag
in het midden gelaten worden. Staat is een specifieke toestand van een volk. In het
algemeen wordt ‘politiek’ op een of andere manier met statelijk gelijkgesteld of op het begrip
staat betrokken. De staat is dan een politiek iets, het politieke iets dat tot de staat behoort.
De juridische vakliteratuur maakt ook gebruik van politieke definities, deze voldoen aan de
behoeften van de rechtspraktijk. Deze zijn meer een hulpmiddel voor de rechtspraak en niet
bedoeld als algemene definitie.
Begripsbepaling van politiek die terugverwijst naar staat zijn wetenschappelijk
gerechtvaardigd zolang de staat het monopolie van het politieke heeft. Dit is het geval
wanneer de staat geen maatschappij als tegenstander erkent of wanneer de staat boven
deze maatschappelijke tegenstander staat.
Het gelijkstellen van staat en politiek leidt tot problemen als de staat zich vermengt
met de maatschappij. Dit is het geval bij een democratische samenleving. De tot dan toe
neutrale gebieden (godsdienst, onderwijs, cultuur, economie). Deze begrippen zijn niet
statelijk, noch politiek en daarom neutraal. In een totale staat bestaan er geen neutrale
begrippen en is alles in die zin politiek.
De Duitse staatsleer hield eerst nog vast aan het idee dat staat en maatschappij iets
anders was en dat de staat boven de maatschappij staat. Haenel benoemt de staat als een
algemene betekenis voor de menselijke samenleving. Volgens Schmitt klopt dit niet. Hij vindt
dat de staat geen organisatie kan zijn.
H2 Het vriend-vijandonderscheid als criterium van politiek
Het woord politiek van een begripsbepaling voorzien kan alleen door politieke categorieën te
onderscheiden. De specifieke onderscheiding waartoe politieke handelingen en motieven
herleid kunnen worden is vriend en vijand. Hierin is terug te zien dat veel andere
kernconcepten en zo ook het begrip politiek bestaan uit tegenstellingen. In de
psychologische werkelijkheid wordt de vijand makkelijk als slecht en lelijk opgevat. Dat het
begrip objectief zakelijk en zelfstandig is blijkt uit het feit dat er een mogelijkheid is de
tegenstelling vriend en vijand van andere tegenstelling in kernconcepten los te zien. Een
lelijk iemand is niet meteen de vijand, vriend en vijand moet los worden gezien van de ander
gemaakte onderscheidingen.
H3 de oorlog als manifestatie van vijandschap
Het onderscheid tussen vriend en vijand dient aangenomen te worden in concrete en
existentiële betekenis, niet als metafoor of symbool. Ze vormen geen normatieve en geen
zuiver geestelijke tegenstelling. Ook vandaag de dag groeperen volken zich op grond van
tegenstelling vriend en vijand. Vijand is een strijdende collectiviteit die tegenover een andere
collectiviteit staat. Er ontwikkelen zich misvormde definities van politiek waarbij de
tegenstelling vriend en vijand vaag is overgebleven. Dat het begrip politiek als een
tegenstelling van vriend en vijand gezien moet worden is nog terug te zien aan de hand van
2 verschijnselen die voor ieder waarneembaar zijn:
Alle politieke begrippen, voorstellingen en woorden hebben een polemische strekking. Een
concrete tegenstelling op het oog, wanneer in uiterste volledigheid doorgetrokken een
verdeling van vriend en vijand aanwezig is.
Politiek als begrip in het taalgebruik staat vaak synoniem voor partijpolitiek. Bij partijpolitiek
vindt ‘vriendjespolitiek’ plaats. Een reactie hierop is depolitisering dat is een vraag om
afrekening met het partijpolitieke. Wanneer de partijpolitieke tegenstellingen gelden als ‘de
politiek’ is er een uiterste bereikt. De interne indeling in vriend en vijand is dan maatgevend
geworden.
Bij het begrip vijand hoort de reële eventualiteit van een strijd. Net als vijand moet men het
woord strijd opvatten in zijn oorspronkelijke betekenis. Vriend vijand en strijd ontlenen hun
werkelijke betekenis aan het feit dat ze specifiek betrekking hebben en houden op de reële
1
,mogelijkheid van het fysieke doden. Oorlog is de uiterste realisering van de vijandschap. Er
is dus geen sprake van dat het politieke bestaan niet is dan een bloederige strijd. Pas in de
werkelijke strijd van oorlog manifesteert zich de uiterste consequentie van de politieke
indeling van vriend en vijand. Gezien vanuit deze uiterste mogelijkheid krijgt het leven van de
mensen zijn specifiek politieke spanning.
Een wereld waarin de mogelijkheid tot dergelijke strijd geëlimineerd wordt is een
wereld zonder politiek. Het verschijnsel politiek valt enkel te begrijpen in het licht van de
reële mogelijkheid van de vriend en vijandgroepering, ongeacht wat daar voor de religieuze,
morele, esthetische of economische waardering van de politiek uit volgt. Tegenstellingen uit
andere concepten bijvoorbeeld uit economische motieven valt niet de vriend-vijanddeling te
maken, en dus ook geen oorlog aan af te leiden. Deze tegenstellingen kunnen zich echter
wel verscherpen tot politieke tegenstellingen en leiden tot op een strijd uitlopende groepering
in vriend en vijand.
Bachrach & Baratz – Two Faces of Power
Het begrip ‘macht’ is ongrijpbaar. Dit wordt aangetoond door de constante onenigheid over
de plaats van gemeenschapsmacht tussen 2 groepen: de sociologen en de politicologen.
Sociologen: Macht is gecentraliseerd. Politicologen: macht is binnen “hun” gemeenschap
verspreid. De politicologen noemen zichzelf dan ook pluralisten, de sociologen noemen
zichzelf elitaire. Dit paper stelt: er zijn twee gezichten van macht, de sociologen kunnen daar
geen van beide van zien, de politicologen alleen maar één.
Het eerste gezicht van macht heeft te maken met het uitoefenen van macht op kritieke
kwesties. Deze kant van de macht is de kant die politieke wetenschappers wél herkennen.
Het tweede gezicht van macht is het ‘beperkende gezicht van macht’. Deze tweede vorm kan
de eerste vorm informeren. Dit beperkende gezicht van macht omvat de dynamiek van niet-
besluitvorming. D.w.z.: invloed wordt gebruikt om de reikwijdte van de discussie te beperken
of om te voorkomen dat conflicten ooit op de voorgrond treden.
De elitaire benadering gaat er ten onrechte vanuit dat er een geordend machtssysteem is,
een machtsstructuur die een integraal onderdeel is en het spiegelbeeld van de hiërarchie
van de organisatie (ten slotte domineert niemand in een gemeenschap); verder dat deze
machtsstructuur in de loop van de tijd stabiel blijft (macht is gebonden aan kwesties die
vluchtig of persistent kunnen zijn); en ten slotte is die feitelijke macht gelijk aan de
vermeende macht (er is geen manier om een hypothese te bevestigen die veronderstelt dat
sommige actoren altijd echt bezig zijn met het leiden van een gemeenschap).
Dit zijn de kwesties die de pluralisten tegen de elite aankaarten. De pluralisten van
hun kant, concentreren hun aandacht niet op de bronnen van macht, maar op de uitoefening
ervan. Ze zijn niet geïnteresseerd in de naar verluidt krachtige macht, maar in plaats daarvan
in daadwerkelijke deelname aan besluitvorming, begrepen door het onderzoeken van een
reeks concrete beslissingen. Ze slagen er niet in om (a) rekening te houden met het feit dat
macht vaak wordt uitgeoefend door de reikwijdte van besluitvorming te beperken tot relatief
“veilige” kwesties, en (b) objectieve criteria te bieden om onderscheid te maken tussen
“belangrijke ‘en’ onbelangrijke kwesties die zich voordoen in de politiek.
We moeten het eens zijn met de pluralisten dat een analyse volledig gebaseerd op wat
specifiek en zichtbaar is voor de externe waarnemer meer ‘wetenschappelijk’ is dan een op
pure speculatie gebaseerde analyse. Maar kunnen we het eens zijn met hun veronderstelling
dat macht volledig is belichaamd en volledig wordt weerspiegeld in ‘concrete beslissingen?
De auteurs denken van niet.
Natuurlijk wordt macht uitgeoefend wanneer A deelneemt aan het nemen van
beslissingen die B beïnvloeden. Maar macht wordt ook uitgeoefend wanneer A zijn energie
wijdt aan het creëren of versterken van sociale en politieke waarden die de reikwijdte van het
politieke proces beperken tot publieke beschouwing van alleen die kwesties die relatief
onschadelijk zijn voor A. Voor zover A erin slaagt door dit te doen, wordt B voor alle
praktische doeleinden verhinderd kwesties naar voren te brengen die in hun oogpunt nadelig
kunnen zijn voor de voorkeuren van A. In de mate dat een persoon of groep (bewust of
onbewust) barrières voor het uitzenden van beleidsconflicten creëert of versterkt, heeft die
2
, persoon of groep macht. Door dit aspect te negeren, zien de pluralisten het minder
belangrijke maar desalniettemin uiterst belangrijke gezicht van macht over het hoofd.
Auteurs: we zijn van mening dat het onderscheid tussen belangrijke en onbelangrijke
kwesties niet op intelligente wijze kan worden gemaakt zonder een analyse van de
“mobilisatie van vooringenomenheid” in de gemeenschap; van de dominante waarden en de
politieke mythen, rituelen en instellingen die de neiging hebben om de gevestigde belangen
van een of meer groepen te begunstigen, t.o.v. anderen.
1. Gedrag: wat is de relatie tussen het gedrag van individuen en de uitoefening van
macht? Welke rol speelt gedrag?
Gedrag van individuen is gerelateerd aan macht wanneer een persoon de reikwijdte
van de discussie beperkt. Je kunt alleen deelnemen aan vergaderingen van
beheerders als je op de agenda bent gezet.
2. Besluitvorming en controle: wie neemt beslissingen en wie heeft controle? Hoe
functioneren besluitvorming en controle bij het uitoefenen van macht?
Controle is handen van degenen die de te behandelen kwesties kunnen manipuleren,
niet in handen van degenen die de concrete beslissingen nemen. Je ziet dit ook terug
in het dagelijks leven: vaak worden commissies met leraren gevormd om relatief
onschadelijke dingen te beslissen, terwijl meer substantiële beslissingen worden
genomen zonder discussie. Deze acties geven macht.
3. Conflict: wat is de status van een conflict en wat is de rol ervan in de uitoefening van
macht?
Macht in beperkende zin gaat over het vermijden van conflicten. Er is macht wanneer
men “de reikwijdte van het politieke proces beperkt tot de publieke beschouwing van
alleen die kwesties die betrekkelijk onschadelijk zijn”. In de mate dat een persoon of
groep (bewust of onbewust) barrières voor het uitzenden van beleidsconflicten
versterkt of creëert, die persoon of groepen macht hebben. Belangrijk is het “bewust
of onbewust”. Dit veronderstelt dat macht bestaat, zelfs als het niet bewust wordt
herkend als macht.
4. Belangen: hoe worden individuele belangen beschermd?
Individuen met macht hebben hun belangen ofwel geavanceerd ofwel beschermd
door het vermogen van het individu om te voorkomen dat anderen zelfs problemen
aan de orde stellen die kunnen leiden tot beslissingen die tegen hun voorkeur in
gaan. Individuen zonder macht worden geblokkeerd om hun eigen belangen te
bevorderen.
5. Morele oriëntatie: wat zijn de normatieve doelen die de uitoefening van macht beoogt
te bereiken?
De uitoefening van macht heeft tot doel de status quo te handhaven door de regels
en het spel te bepalen en door geen kwesties aan te pakken die als ‘onveilig’ kunnen
worden beschouwd.
Sociologen zouden vragen: wie heeft de macht? En politicologen: Heeft er iemand macht?
Rousseau – Vertoog over de ongelijkheid (Deel II)
De ontwikkeling van het ontstaan van eigendom.
De eerste gewaarwording van de mens was dat hij bestond en zichzelf in leven moest
houden. De aarde gaf de mens wat hij nodig had en de mens had het instinct om gebruik van
te maken. In den beginne verkeerde de mens in een toestand waar hij leefde als een dier dat
slechts gewaarwordingen ondergaat. De mens begon vijanden te krijgen: dieren maar ook de
natuur. Hij paste zich hierop aan en begon behendig te worden, natuurlijke wapens te
gebruiken en leerde de hindernissen van de natuur te overwinnen. Er kwamen steeds meer
mensen en zij moesten hun levenswijze daarop aanpassen. Daarnaast speelde het klimaat
ook een rol in de levenswijze van de mens. Langzaamaan begon het besef te bestaan dat de
mens superioriteit genoot over de andere dieren. Ook kwam het besef van gelijkenis tussen
de mens en de mensen om hem heen. Uit dit besef ontstond het inzicht van gedragsregels.
Ook ontstond het gegeven dat de enige drijfveer van het menselijke handelen is het eigen
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller myrthe1008. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.10. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48298 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now