Mens en recht 10e druk
Hoofdstukken: 3, 5, 6, 11, 12, 13 & 16
, Recht 2
Hoofdstuk 3. Verbintenissen
3.1. Ontstaan van verbintenissen,
- Verbintenis: Verbintenissen ontstaan door het sluiten van een overeenkomst of uit de wet
bij een onrechtmatige daad. Een verbintenis houdt in dat de ene partij zich verplicht zich een
prestatie te leveren waar de andere partij recht op heeft.
- Schuldenaar/Debiteur, Schuldeiser/Crediteur: Degene die moet presteren wordt de
schuldenaar/debiteur genoemd, Degene die recht heeft op de ontvangst van de prestatie
word schuldeiser/crediteur genoemd.
- Rechtshandeling: Is het sluiten van een overeenkomst waarbij deze gericht is op het
rechtsgevolg dat er in verbintenissen ontstaan.
- Onrechtmatige daad: Een handeling waaraan de wet een rechtsgevolg verbindt.
- Resultaatverbintenis: Wanneer de schuldenaar/debiteur een concreet resultaat moet
leveren
- Inspanningsverbintenis: Bij de inspanningsverbintenis is de schuldenaar niet aan een
concreet resultaat verbonden. Inspanningsverbintenis een overeenkomst waarbij iemand
vastlegt dat hij voldoende inspanning levert, maar het resultaat van die inspanning ligt niet
vast.
3.2. Overeenkomst,
- Overeenkomst: Een overeenkomst is een meerzijdige rechtshandeling waarbij een of meer
partijen jegens een of meer andere een verbintenis aangaan en deze akkoord verklaren.
3.2.1. Overeenkomstenrechten de bijzondere overeenkomsten
De wetsartikelen die van toepassing zijn op overeenkomsten zijn in boek 3,6 en 7 van het Burgerlijk
Wetboek te vinden.
Boek 3 ‘Vermogensrecht in het algemeen’: Bevat algemene regels voor rechtshandelingen en
rechten en plichten die op geld waardeerbaar zijn.
Boek 6 ‘Algemeen gedeelte van het verbintenissenrecht’: Bevat regels voor verbintenissen
en overeenkomsten (onder andere tussen handelaren en consumenten)
Boek 7 ‘Bijzondere overeenkomsten’: Bevat regels voor veelvoorkomende overeenkomsten.
De overeenkomsten die door de wetgever apart zijn omschreven zijn omdat ze vaak voorkomen:
- De koopovereenkomst, schenking en huurovereenkomst.
- De overeenkomst tot opdracht
- De overeenkomst inzake geneeskundige behandeling
- De arbeidsovereenkomst
- De overeenkomst van verbruiklening
- De vaststellingsovereenkomst, hierin maken partijen afspraak over bijv. het betalen van de
alimentatie of verdeling van de inboedel. Zij kunnen zo zelf hun rechten en plichten
vaststellen.
Dwingend Recht: Als partijen een bijzondere overeenkomst sluiten dan zijn zij soms gebonden aan
dwingend recht. Van deze rechten mag niet worden afgeweken.
, Recht 2
3.2.2 Totstandkoming van een overeenkomst
- Een overeenkomst komt tot stand door een aanbod en de aanvaarding ervan. Er moet dus
sprake zijn van een aanbod van de ene partij en de acceptatie daarvan door de wederpartij.
- Overeenkomsten zijn meestal vormvrij. Partijen zijn doorgaans niet verplicht om hun
afspraken in een schriftelijk stuk(akte) vast te leggen. Een mondelinge overeenkomst is ook
een geldige overeenkomst. De wet stelt een aantal eisen aan het aanbod en aan de
aanvaarding.
Eisen aan het aanbod
- Het aanbod moet duidelijk zijn
- Voor partijen geldt een informatieplicht en een onderzoeksplicht. Met betrekking hiervan
moet voorkomen worden dat partijen zich vergissen in de inhoud van de overeenkomst. De
aanbiedende partij moet aan de wederpartij de juiste informatie geven.
Eisen aan de aanvaarding
- De partij die het aanbod wil aanvaarden moet zijn wil kenbaar maken in een verklaring.
- De verklaring moet de wederpartij hebben bereikt.
Wilsgebrek: De wet noemt de wilsgebreken: Bedreigingen, bedrog en misbruik van omstandigheden.
Het gevolg hiervan is dat de overeenkomst wel tot stand komt maar kan worden vernietigd.
3.2.3 Partijen bij overeenkomst
Partijen zijn vrij om contracten te sluiten met wie dan ook. Dit word het beginsel van contractvrijheid
genoemd. Overeenkomsten kunnen worden afgesloten door natuurlijke personen en
rechtspersonen. Natuurlijke personen is altijd een persoon. Rechtspersonen word vertegenwoordigd
door een persoon die namens die rechtspersoon handelt. De vertegenwoordiger zelf is geen partij bij
de overeenkomst. Bij sommige overeenkomsten zijn er meer dan twee partijen bijv. bij een
vrijwilligersovereenkomst waarbij een vereniging haar vrijwilligers verzekerd. De partijen zijn dan de
verzekeraar, de vereniging en de vrijwilligers.
Handelingsonbekwaamheid en beheersonbekwaamheid
De partijen bij overeenkomst moeten in beginsel bekwaam zijn om rechtshandelingen te verrichten.
Ook moeten zij bevoegd zijn om hun vermogen te beheren. Dit is echter niet altijd het geval.
Handelingsonbekwaam: Iedere persoon kan partij zijn bij een overeenkomst. Sommige personen
worden door de wet handelingsonbekwaam geacht. Dit betekend dat zij wel rechtshandelingen
kunnen verrichten, dus overeenkomsten kunnen sluiten, maar deze vernietigd kunnen worden.
Minderjarige: Minderjarige personen onder de 18 jaar die niet getrouwd zijn of zijn geweest zijn
handelingsonbekwaam.
Onder curatele: Meerder jarige die onder curatele zijn gesteld wegens een geestelijke stoornis, ,
verkwistende levenswijze of wegens drankmisbruik en niet in staat zijn om hun belangen behoorlijk
waar te nemen worden onder curatele gesteld en zijn ook handelingsonbekwaam. De rechter stelt
iemand als curator aan die al hun belangen waarneemt voor hun en rechtshandelingen verricht.
Onder bewind: De bewindvoerder beheert alleen het vermogen van iemand die zelf onbevoegd is tot
beheer. De rechtshandelingen verkopen, verhuren en schenken zijn wel geldig maar kunnen door de
bewindvoerder ongedaan gemaakt worden.
, Recht 2
Vertegenwoordiging van minderjarige
Wettelijke vertegenwoordigers minderjarige: Personen die het ouderlijke gezag of voogdij hebben
over de minderjarige. Deze kunnen namens hen rechtshandelingen verrichten of hier toestemming
voor geven. Ook kan de wettelijke vertegenwoordiger rechtshandelingen van de minderjarige
vernietigen als zij het hier niet mee eens zijn. Wanneer een rechtshandeling gebruikelijk is in het
maatschappelijke verkeer kan de minderjarige zonder zijn vertegenwoordiger een rechtshandeling
verrichten.
Vertegenwoordiging van meerderjarigen onder curatele of onder bewind
Curator: Voor meerderjarige die onder curatele zijn gesteld kan de curator als vertegenwoordiger
optreden.
Bewindvoerder: Verliest alleen beheer over het vermogen. Bewindvoerder treedt op als
vertegenwoordiger als het gaat over vermogensrechtelijke handelingen.
Mentor: Een mentor wordt aangesteld voor personen die hun belangen niet meer kunnen
behartigen. Dit gaat niet over geld en goed maar over belangen. Dit valt buiten het
verbintenissenrecht.
3.2.4 Inhoud van een overeenkomst
Beginsel van contractvrijheid: Partijen kunnen zelf de inhoud van de overeenkomst bepalen, op
enkele regels volgens de wet na.
1. De inhoud mag niet in strijd met de wet of de goede zeden zijn.
2. Aan een overeenkomst kunnen algemene voorwaarden ‘beding’ worden verbonden(kleine
lettertjes)
3. Het mag niet zo zijn dat een beding een van de partijen van zijn wettelijke rechten berooft of hem
op een andere manier te veel beperkt, onredelijk bezwarend beding.
Zwarte lijst: Art.6:236 BW bevat een zwarte lijst met bedingen die de wetgever onredelijke
bezwarend vindt voor een partij die niet beroepsmatig, dus als consument, handelt.
Grijze lijst: Art. 6.237 BW Een lijst met bedingen waarvan wordt vermoed dat deze onredelijk
bezwarend zijn. Degene die beroepsmatig handelt moet aantonen dat dit niet zo is.
3.2.5 Geldigheid, nietigheid en vernietigbaarheid van een overeenkomst
Geldige overeenkomst: Een overeenkomst is geldig wanneer er aan de beschreven voorwaarden zijn
voldaan,
1. Partijen zijn handelingsbekwaam en beheersbevoegd
2. Het aanbod is aanvaard zonder dat er sprake is van een Wilsgebrek
3. De inhoud van de overeenkomst is niet in strijd met de wet of de goede zeden
Een overeenkomst is geldig wanneer er niet op tijd een beroep wordt gedaan op de
vernietigbaarheid van de rechtshandeling, binnen vier weken.
Nietige overeenkomst: De overeenkomst bestaat niet en heeft ook nooit bestaan, er zijn hierbij ook
geen rechtsgevolgen.
Vernietigbare overeenkomst: Door vernietiging wordt de geldigheid aan een rechtshandeling
ontnomen. Dit is bedoelt om personen tegen zichzelf te beschermen. Vernietiging heeft
terugwerkende kracht, alle handelingen moeten dan ongedaan worden gemaakt tenzij dit niet meer
mogelijk is.
Buitengerechtelijke verklaring: vernietiging kan mondeling en schriftelijk. Als de tegenpartij niet
akkoord gaat dan kan er alsnog een vordering worden ingesteld bij de rechter. Dit moet binnen 3 jaar
en soms binnen 2 weken. Gebeurd dit niet dan kan het rechtsgevolg niet meer worden vernietigd en
blijft dit bestaan.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller wpoeran. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.94. You're not tied to anything after your purchase.