H5 tumorleer
Kanker = ongecontroleerde deling van lichaamscellen
Incidentie = aantal nieuwe (kanker) gevallen per jaar
Prevalentie = aantal kankerpatiënten die onder behandeling zijn
Mobiliteit = hoeveel mensen er ziek zijn
Mortaliteit = hoeveel sterfgevallen er zijn
Tumor = gezwel
ontstaat door nakomelingen van een cel, die zich autonoom deelt
Door ongecontroleerde mitosen verdubbelt de tumormassa zich steeds
Pas na 20 verdubbelingen heeft die ene cel een tumor van ongeveer één gram gevormd.
De belangrijkste indeling van tumoren is die in;
- Benigne = goedaardig
- Premaligne = verdacht
- Maligne = kwaadaardig (kanker)
Kanker groeit sneller in omgevend weefsel en is daardoor meestal gevaarlijker dan een goedaardig
gezwel.
H5.1 algemene tumorleer
Risicofactoren:
Bij het ontstaan van tumoren spelen omgevingsfactoren en erfelijke factoren een rol.
Weefsels kunnen geprikkeld en beschadigd worden door;
- Chemische stoffen alcohol, teer uit sigaretten, verkoold vlees
- Ioniserende stralen röntgenstralen en zonnestralen
- Chronische ontstekingen COPD
- Geslachtshormonen gezwellen borst / prostaat
- Virusinfecties kan leiden tot baarmoederhalskanker, leverkanker en wratten
Celeigenschappen:
In het algemeen zijn cellen hoog gedifferentieerd ze hebben specialisatie op bepaalde functie
Celdelingen zijn normaal streng gereguleerd, bij volwassenen zijn er precies genoeg mitosen om
verliezen aan te vullen.
Door carcinogenen, ioniserende straling en andere prikkels kan er wat fout gaan in de celkern.
Er kunnen stukken DNA, die normaal afgedekt zijn, vrij komen te liggen.
er komt ongewone erfelijke informatie tot uiting in het weefseltype
verlies van differentiatie.
Bepaalde tumoren gaan iets afwijkends maken, waardoor ze makkelijker op te sporen zijn
borstkanker vormt vaak kenmerkende microcalcificaties (kleine kalkspatjes)
De ontaarde cellen gebruiken blijkbaar DNA-codes die bestemd zijn voor botweefsel.
Sommige gezwellen maken tumormarkers = stoffen die kenmerkend zijn voor bepaalde tumoren
Normale celdelingen worden gereguleerd door stukken DNA = groeigenen.
Deze kunnen ontregeld raken door langdurige chemische prikkeling, voortdurende hormonale
stimulatie, stralingsschade en/of chronische ontstekingen.
cellen kunnen ongecontroleerd gaan delen wanneer groeigenen vrij spel krijgen.
Het immuunsysteem kan tumorcellen herkennen als er ook aan het celoppervlak afwijkende antigenen
komen.
Na de herkenning kunnen de afwijkende cellen door leukocyten worden opgeruimd.
Mensen met een goed werkend immuunsysteem hebben een kleine kans een kanker te ontwikkelen.
Bij mensen met een zwakke afweer door aanleg, stress of aids, is de kans op tumoren groter.
, Benigne tumoren
Goedaardige gezwellen groeien, net als kwaadaardige, autonoom.
Expansief gevoel = de tumor drukt het omringende weefsel opzij.
Gewoonlijk is een goedaardig gezwel een afgeronde massa met een kapsel eromheen
er treedt geen uitzaaiing op
De cellen van een benigne tumor lijken meestal nog wel op de cellen in het weefsel, ze zijn nog
gedifferentieerd.
Naamgeving:
Goedaardige gezwellen worden genoemd naar het weefsel waarvan ze afkomstig zijn met daarachter
-oom:
- Adenoom = goedaardig kliergezwel
- Angioom = goedaardig vaatgezwel
- Lipoom = goedaardig vetbultje
- Myoom = goedaardig spiergezwel
- Meningeoom = goedaardig hersenvliesgezwel
- Neurinoom = goedaardig zenuwgezwel
Soms is de naamgeving anders:
- Papilloom = wratvormig gezwel
- Poliep = gesteeld slijmvliesgezwel
Onderzoek:
Een goedaardig gezwel wordt vaak ontdekt doordat de patiënt zelf een gezwel voelt.
Ook kan het ontdekt worden door afsluiting van holtes of door verdrukking van omliggende weefsel
wat aanleiding geeft tot klachten:
- Poliep neusbijholte afsluiten
- Myomen toegenomen bloedverlies tijdens de menstruatie
- Adenomen stofwisselingsproblemen
- Hersentumoren hoofdpijn, braken, bewustzijnsverlies
Een gezwel in beeld brengen kan via:
- Echo
- Röntgenfoto’s
- CT
- MRI
Bepalen of een gezwel benigne is kan op verschillende manieren:
- Cytologie beoordelen van losse cellen
- Histologisch onderzoek beoordelen van stukjes weefsel (of deze anders zijn dan het
weefsel eromheen)
Behandeling:
De behandeling berust meestal op excisie.
De prognose is meestal goed, alleen bij benigne hersentumoren kan het fataal verlopen doordat deze
moeilijk te verwijderen zijn.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller delore. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.78. You're not tied to anything after your purchase.