Summary
Samenvatting Preventie en voorlichting Huidkanker
- Course
- Institution
Samenvatting van leerstof huidtherapie jaar 1 blok 4
[Show more]
Seller
Follow
delore
Reviews received
Content preview
Preventie / voorlichting kankerPraktische inleiding in de agogische theorie, Brinkman(2009)
H2.12
Het individuele veranderingsproces
Veranderingen komen niet uit de lucht vallen.
Ze verlopen eerder als een proces waarin een aantal fasen is te onderscheiden (Lewin)
1. Unfreezing
2. Moving
3. Freezing
Dit model is illustratief omdat de vergelijking met ijs optreedt.
IJs op zichzelf heeft een grote weerstand tegen verandering. Het kan eigenlijk alleen van vorm
veranderen door eerst te ontdooien, waarmee het tijdelijk zijn constante vorm verliest.
In die ontdooide staat kan het een nieuwe vorm aannemen, die dan echter nog niet bestendig is.
Wil de verandering houdbaar zijn, dan moet het water in zijn veranderde vorm weer bevriezen
Veranderingen in vijf fasen:
1. Zich bewust worden
2. Belangstelling krijgen
3. Overwegen
4. Proef nemen
5. Toepassen
Een voorbeeld om de opeenvolgende fasen toe te lichten is de verandering van een
vertegenwoordiger in computerapparatuur die eens terechtkwam op een moderne mesterij op de
Veluwe.
Ze werd er ontvangen tussen de varkens en schrok ontzettend van de omstandigheden waarin deze
dieren moesten leven.
Zij begon zich af te vragen of het eten van een lapje vlees dat wel waard was (fase 1).
Lange tijd bleven de beelden haar bij. Zij pakte eens ergens een folder over vegetarisch eten. Ze las
ergens een artikel over de voedingswaarde van soja, bonen en graan. Zij praatte op een
zaterdagmiddag eens met mensen in een kraampje op de markt (fase 2).
Zij dacht dat zij misschien ook maar eens wat vaker vleesloos moest gaan eten. Dat zou wel wennen
zijn, en wat zouden haar huisgenoten hiervan vinden? Vlees is wel lekker, maar… (fase 3).
Toen zij jarig was, nam zij haar vrienden mee uit eten in een vegetarisch restaurant.
Dat bleek lekkerder dan zij had verwacht, en ze had geen klanten met geienwollen sokken zien zitten.
Een paar dagen later kocht ze een vegetarisch kookboekje en maakte een gerecht eruit klaar (fase 4).
Een en ander beviel goed, de huisgenoten reageerden welwillend en wilden zelfs ook wel eens
vleesloos koken. Deze vrouw eet nu elke week een paar keer vegetarisch (fase 5).
Men voegt nog wel eens gedragsbehoud als zesde fase toe aan het laatstgenoemde model.
Dat is ook geen gek idee, want hoewel het daar natuurlijk om gaat, blijft veranderd gedrag bepaald
niet vanzelf in stand.
Het effect van de verandering kan tegenvallen, de moeite kan groter zijn dan de opbrengst, anderen
moeten erom lachen.
De kans op gedragsbehoud is sterk afhankelijk van het gunstige effect dat de betrokken persoon van
zijn gedrag ziet.
De veranderingsfasen worden ook wel samengevat in een driedeling:
- Motivatie
- Oriëntatie
- Acceptatie
In het algemeen kun je zeggen dat een agoog moet aansluiten bij het veranderingsproces van de
cliënt. Zo is het zinloos om bij iemand op een proefneming (fase 4) aan te dringen wanneer hij zich
nog niet eens bewust is van zijn eventuele veranderingsbehoefte (fase 1).
,Veel mensen die beroepshalve anderen proberen te begeleiden of te beïnvloeden, raken erdoor
ontmoedigd dat hun clientèle weerstand toont door bijvoorbeeld een wereld aan bezwaren in te
brengen. Het te berde brengen van bezwaren is echter eigen aan elk veranderingsproces. Wie
bezwaren oppert denkt over het onderwerp na, wat de kiem van verandering kan zijn. Het is in dit
stadium verstandiger om met de cliënt mee te denken in het afwegen van voor- en nadelen, dan tegen
zijn argumenten in te gaan of zijn bezwaren te negeren.
Wanneer iemand een stap verder is, komt hij aan proefneming of zelfs toepassing toe. Dan is het zaak
om hem te helpen die proef uit te voeren, door bijvoorbeeld nauwkeurig instructie n het helpen
oplossen van moeilijkheden. Als agoog begeleid je nu eigenlijk het leerproces van de cliënt.
H3.4
Theorie van het gepland gedrag: vier voorwaarden
Een bijzonder inzicht in veranderingsprocessen biedt de zogeheten theory of planned behavior.
De theorie kent een hoop mitsen, maren en nuances. Voor ons is echter vooral van belang dat deze
theorie een aantal heldere voorwaarden onderkent waaraan moet worden voldaan alvorens een
persoon een of andere gedragsverandering wil aangaan of werkelijk aangaat.
We beginnen met een voorbeeld:
Stel dat het gewenste gedrag te maken heeft met het gebruik van condooms in verband met ‘veilig
vrijen’. Het gaat hier dus niet om het niet-krijgen van een soa.
Wat is er dan nodig voordat een persoon daadwerkelijk tot het gebruik van condooms overgaat of zich
voorneemt dat te doen als de situatie zich voordoet?
a. Hij moet een soa beschouwen als iets vervelends dat hij wil voorkomen
b. Hij moet ervan overtuigd zijn dat een condoom eraan bijdraagt een soa te voorkomen
c. Hij moet het gevoel hebben dat hij op een passende wijze met een condoom kan omgaan
d. Hij moet het gevoel hebben dat anderen in zijn omgeving zijn gedrag steunen, of op zijn minst
niet afkeuren of belachelijk vinden.
Wil er een echte verandering plaatsvinden, dan moet er aan vier voorwaarden voldaan zijn:
1. Er moet een behoefte zijn de betreffende waarde onderschrijven
2. Er moet het idee zijn dat nieuw gedrag kan bijdragen aan het bereiken van die
waarde/behoefte gedragseffectiviteit
3. Er moet het idee zijn dat die verandering ook mogelijk is persoonlijke effectiviteit
4. Er moet steun zijn uit de omgeving sociale norm
De betreffende waarde onderschrijven
Wie bewust zijn gedrag wil veranderen, doet dat met het oog op een bepaald effect.
Er moet, een bepaalde behoefte mee bevredigd kunnen worden of er moet een bepaald nuttig effect
mee te bereiken zijn.
Hier zijn bepaalde waarden in het geding
Waarden = iets wat men de moeite van het nastreven waard vindt (vrijheid, rijkdom, gezondheid).
Om te veranderen moet men de betreffende waarde onderschrijven.
Gedragseffectiviteit
Iemand zal zijn gedrag pas willen veranderen als hij gelooft dat het beoogde nieuwe gedrag werkelijk
tot het gewenste effect kan leiden.
Het gedrag moet dus aan het bereiken van de betreffende waarde kunnen bijdragen.
Wie meent dat het betreffende gedrag weliswaar kan bijdragen aan de betreffende waarde, maar
daarvan ongunstige bijeffecten verwacht, zal daardoor niet gemakkelijk tot dat gedrag komen
= negatieve bij-effecten
Persoonlijke effectiviteit
de mate waarin men in staat is, of denkt te zijn, zich het nieuwe gedrag daadwerkelijk eigen te
maken en uit te voeren.
Sociale norm
, In het algemeen zijn de mensen pas bereid te veranderen, als hun omgeving dit min of meer ‘ziet
zitten’.
Je trekt je begrijpelijkerwijs wat aan van het oordeel van mensen die je hoogt hebt.
Wie als agoog met een cliënt werkt aan een mogelijke gedragsverandering, moet om te beginnen
rekening houden met de belangrijkste waarden die in het geding zijn.
Daarop doe je en beroep.
Dat vereist een duidelijke verkenning van de behoeften en waarden van de cliënt.
Vervolgens is het van belang de relatie tussen het beoogde gedrag en de waarde van de cliënt te
leggen, het gaat dus om de gedragseffectiviteit.Dit vergt vaak de nodig uitleg en rationele
argumentatie.
Ook moet de persoonlijke effectiviteit de nodige aandacht krijgen. Er moet worden besproken hoe iets
nieuws of iets anders eventueel tot stand zou kunnen komen, welke stappen zijn er nodig?
Wanneer een cliënt zich gaat oriënteren en een verandering overweegt, zijn de reacties van zijn
soortgenoten belangrijk. Het is dan belangrijk dat hij zich kan identificeren met mensen die hij
vertrouwt.
Een agoog kan zich daarop richten door de mening van identificatiefiguren aan te dragen. Hij kan er
ook voor proberen te zorgen dat mensen die zich in elkaar herkennen onderling meningen, ervaringen
en overwegingen kunnen uitwisselen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller delore. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.35. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78600 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now