Summary
Samenvatting Geschiedenis H3, De Eerste Wereldoorlog, Paragraaf 1 + 2
- Course
- Level
Samenvatting over paragraaf 1 en 2 van Hoofdstuk 3, De Eerste Wereldoorlog
[Show more]
Seller
Follow
lottevaneldik
Content preview
Geschiedenis, samenvatting paragraaf 1 + 2Hoofdstuk 3, De Eerste Wereldoorlog
Paragraaf 1, Je eigen volk en je eigen land
In de negentiende eeuw ontstonden in Duitsland nationale bewegingen, die voor het eigen
volk naar een eigen land met een eigen regering streefden. De Duitse nationalisten wilden
alle gebieden met Duitssprekende inwoners verenigen in een democratisch bestuurd rijk.
Uit angst voor machtsverlies blokkeerden de Duitse vorsten dat streven. Volgens de
kanselier van Pruisen, Otto von Bismarck, kon vereniging van Duitse vorsten alleen maar
lukken door wapengeweld.
Pruisen versloeg Denemarken en het Oostenrijkse leger en verkreeg daardoor Sleeswijk en
Holstein. Enthousiast over deze aanpak sloten andere Duitse staatjes zich bij Pruisen aan.
Uit angst dat de Duitse eenwording een gevaarlijke buurman zou opleveren, verklaarde
Frankrijk in 1870 de Pruisen de oorlog. In 1870 maakte de Pruisen korte metten met het
Franse leger in Sedan.
De Pruisen trokken door en omsingelden en beschoten Parijs met langeafstandskanonnen.
Op 18 januari 1871 riepen de Duitse vorsten de Pruisische koning uit tot keizer Wilhelm I
van Duitsland.
Frankrijk verloor Elzas-Lotharingen, de barrière tussen Frankrijk en Duitsland, met kolen- en
ijzerertsmijnen, en moest vijf miljard franc betalen.
Door de overwinning vonden de Duitsers zichzelf het beste volk op aarde. Van het Franse
geld liet de nieuwe Duitse keizer spoorwegen, kanalen en wegen aanleggen. Het tweede
keizerrijk in de Duitse geschiedenis moest een modern wereldrijk worden.
Het stak de Duitse keizer dat Frankrijk en Engeland al zoveel koloniën hadden.
Voor handelsmaatschappijen als de VOC en WIC waren handelsfactorijen aan de kust
voldoende geweest, maar voor toegang tot grondstoffen en afzetmarkten voor de industrie
moesten de Europese landen nu ook het binnenland van de koloniën veroveren. Dat lukte.
Duitsland mengde zich volop in de race om het moderne imperialisme.
De Fransen waren bezorgd over de Duitse plannen, omdat hun industrie achterbleef en de
groei van hun bevolking stond stil, in tegenstelling tot die van Duitsland.
Wilhelm II stimuleerde de wapenindustrie, zo bouwde hij een flink oorlogsvloot om koloniën
te veroveren en de sterke Britse marine te verslaan. De Engelsen produceerden als
antwoord hierop hun eerste moderne slagschip; dreadnought (durfal)
Nationale beweging konden staten vormen, maar ook afbreken, zoals die waarin
verschillende volken met een eigen taal en cultuur onder één vorst leefden:
veelvolkerenstaten.
, In Oostenrijk-Hongarije spraken Oostenrijkers, Hongaren, Tsjechen en Slowaken hun
moedertaal. In 1866 gunde Oostenrijk-Hongarije de Hongaren onder druk van de nationale
beweging zelfbestuur. Wel bleven de Hongaren de Habsburgse keizer houden, vandaar dat
het ook wel de Dubbelmonarchie werd genoemd.
De Dubbelmonarchie verloor eerst gebieden aan de Pruisen. In 1871 kreeg net pas één
geworden Italië de provincies Venetië en Lombardije. In 1908 probeerde de keizer deze
gebiedsverliezen te compenseren op de Balkan en bezette hij het Turkse Bosnië-
Herzegovina. Hiermee haalde het katholieke Oostenrijk-Hongarije twee nieuwe problemen
binnen:
De Bosniërs waren moslims die niks voelden voor het katholieke beleid van de
keizer.
De Servische bevolkingsgroep in Bosnië: deze mensen wilden bij hun taalbroeders in
buurland Servië horen.
In Istanboel zetelde de sultan van het Osmaanse of Turkse rijk. Hij regeerde over Klein-Azië,
grote delen van de Arabische wereld en de Balkan: Zuid-Europa. De Turken hadden bij hun
veroveringen de islam overgenomen van de Arabieren. Het uitgestrekte rijk telde vele
bevolkingsgroepen met een eigen taal cultuur of godsdienst. In de 19e eeuw verzwakt het
Osmaanse rijk echter en nationale bewegingen zorgden ook hier dat het rijk uiteen veel. In
1830 maakten de Grieken zich los, in 1878 De Serviërs en de Roemenen en in 1908 de
Bulgaren.
Ook het Russische keizerrijk was een veel volkeren staat. Vanuit het middeleeuwse vorsten
dom Kiev was Rusland uitgegroeid tot een gigantisch rijk. Daarbij nam het andere volkeren
met hun eigen taal en cultuur op.
De Russen hadden als een christelijke natie weinig op met de islamitische Turken. Verder
was de Balkan voor Rusland een strategisch belangrijk gebied. De enige Russische havens
die 's winters niet bevroren, lagen aan de Zwarte Zee, zoals Sebastopol. De Russische marine
kon de wereldzeeën alleen bereiken tussen de Turkse kanonnen door. Tenslotte steunen de
Russen de Bosniërs, Slovenen en Serven op de Balkan, die net als zij tot de Slavische taal
familie behoren.
De Russische problemen met Turkije en de Franse angst voor Duitsland leidden tot
bondgenootschap tussen Rusland en Frankrijk. Daarmee sloten ze hun Duitse buurland aan
twee kanten in. Eerst deden de Engelsen niet mee, los van Europa oriënteren zij zich liever
op de beheersing van wereldzeeën en een koloniaal rijk. Maar later kozen ze de kant van
Frankrijk en Rusland en ontstond de Triple Entente.
Duitsland vond bondgenoten in Oostenrijk-Hongarije en Italië; samen vormden de drie
landen de Dreibund of Triple Alliantie. Nog Italië, nog Oostenrijk-Hongarije was echter
militair sterk. Bovendien waren die twee geen vrienden van elkaar, te meer daar Italië nog
meer gebied van Oostenrijk opeiste. Duitsland wist dus dat het in een oorlog de grootste
last zou dragen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lottevaneldik. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.15. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67866 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now