Class notes
Notities Geschiedenis van België Margot De Koster en Bruno De Wever (volledig)
- Course
- Institution
- Book
Volledige notities van Geschiedenis van België. Zeer overzichtelijk en compleet.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: kylianschalembier • 3 year ago
Seller
Follow
VitaleLori
Reviews received
Content preview
SAMENVATTINGGESCHIEDENIS VAN BELGIË
Joachim Traest
, INLEIDING: GESCHIEDENIS(SEN) VAN BELGIË
Henri Pirenne
- Schrijft de eerste geschiedenis van België
- Oorsprong van België tot in de middeleeuwen
Els Witte
- Schrijft het belangrijkste standaardwerk over de politieke geschiedenis van België
- Centraal: conflict tussen gemeenschappen
- Oorsprong van België vanaf 1830
3 traditionele breuklijnen
1. Levensbeschouwelijke breuklijn
o Onderwijs
o Euthanasiedebat
o Hoofddoekendebat
2. Sociaaleconomische breuklijn
o Vakbonden
o Werkgeversorganisaties
3. Communautaire breuklijn
o Taalconflict
o Vlaanderen vs. Wallonië
Nieuwe breuklijnen
- Nieuwe thema’s die zich enten op oude breuklijnen
- One-issue-partijen (Bv. Agalev)
- Vlaams Blok vindt oorsprong op communautaire breuklijn
Voorbeeld: Koningskwestie
- Discussie omtrent koning Leopold III
- Collaboreerde, maar wilde zijn ongelijk niet toegeven
- Vermenging met levensbeschouwelijke en communautaire breuklijn
- Eigenlijk katholieken in Vlaanderen en Ardennen tegen vrijzinnigen Walen
- Leidde tot quasi een burgeroorlog
- Compromis: Boudewijn I wordt koning
1
, 1. BELGIË AVANT LA LETTRE
Waar start de Belgische geschiedenis?
- 1830? Er moet al iets geweest zijn om plots tot België te komen
- Is er een België voor België? Een België avant la lettre ?
Verschillende opties
- Romeinse Tijd
o Naam Belgae
- Bourgondische Nederlanden
o Eerste bestuurlijke eenmaking van ons grondgebied
Canonieke geschiedenis
- Hoofdzonde van de geschiedenis
- Lineaire geschiedschrijving
- Alsof het ene gewoon voortkomt uit het andere (teleologisch verband)
- Rolf Falter: Geschiedenis zonder land: niet-canonieke geschiedenis van België
Ambiorix
- “Horum omnium fortissimi sunt”
- Standbeeld op de markt van Tongeren
- Caesar verslaat oude Belgen olv Ambiorix
- Geen link met huidige België, maar in de 19e-eeuwe nationalistische romantiek probeerde men
België een oude geschiedenis te geven, want wat oud is, is eerbiedwaardig
- Via standbeelden, naamgevingen en in de eerste plaats geschiedenis (= canoniek)
‘s lands glorie
- Prentenboek uit de jaren ‘50
- Typisch teleologisch, canoniek procedé met hedendaagse connotatie
- Communautaire tegenstelling 2000 jaar terug gereflecteerd
- ‘Vlaamse stam’ in het noorden, ‘Waalse stam’ in he zuiden
- Morinen in de Vlaamse moerassen en Trevieren in de Waalse Ardennen
- Oude Belgen werden eigenlijk uitgeroeid en zijn dus niet onze voorouders
1) Gallo-Romeinse Tijd
- Infrastructuur (heirweg op huidige taalgrens)
- Recht
- Godsdienst
- Levensbeschouwelijke breuklijn
- België op grens tussen Romaans en Germaans Europa: voorloper communautaire breuklijn
- Taalgrens echter geen rechtstreeks gevolg, eerder gevolg van andere ontwikkelingen en toeval
2
,2) Merovingen en Karolingen
- 476: Val West-Romeinse Rijk, vestiging van de Franken in onze gebieden
- 496: Clovis laat zich dopen: bevestigde de eeuwenoude traditie van staatsgodsdienst
- Christendom wordt opnieuw de staatsgodsdienst in onze contreien
- Godsdienst wordt legitimatie van politieke macht
- 843: Verdrag van Verdun
- Na de dood van Karel de Grote wordt rijk in 3 delen verdeeld
- Onze gewesten liggen in het Middenrijk
Belang feodaliteit
- Geeft vorm aan een machtsmodel dat eeuwenlang blijft bestaan
- Monarch met soevereine macht (goddelijke legitimatie)
- Gaat besturen met zijn vazallen
- Grond in leen
- Verdere onderverdeling in vazallen van vazallen
- Piramidaal systeem met vorst vanboven
Standenmaatschappij
- Goddelijke Ordo: mensen worden in stand geboren en blijven in hun stand
1. Paus en zijn geestelijkheid (Clerus)
2. Monarch en vazallen (Adel)
3. Boeren, handelaars (3e stand)
- Stedelijke revolutie wordt de motor van veranderingsprocessen en de val van het ancien régime
3) 10e – 14e eeuw
- Grens West-Oost-Francië liep door huidige België (schelde)
- Ename was toen groot centra op die grens (douanepost)
- Conflict tussen Franse koning (West-Francië) en Duitse keizer (Oost-Francië)
1302 Guldensporenslag
- Monarchen willen macht van vazallen beperken
- Graaf van Vlaanderen leenman van zowel Franse koning als Duitse keizer
- Franse koning wil meer invloed in grote steden in Vlaanderen: feodaal conflict
- Eigenlijk niets te maken met hedendaagse Vlaanderen of het hedendaags taalconflict
- Veldslag werd opgepikt in het romantisch denken van 19e eeuw als belangrijk moment
- Werd gebruikt om België een mooie geschiedenis te geven
1288 Slag bij Woeringen
- Soortgelijk conflict tussen hertog van Brabant en Duitse Keizer
- Werd niet hét moment in de Belgische geschiedenis, hangt af van de politieke situatie
- Frankrijk was de grootste bedreiging in 19e eeuw, dus koos men voor de Guldensporenslag
3
,4) Bourgondische Nederlanden
- Streefden naar eenmaking van een Bourgondische-Nederlandse soevereine staat
- Institutionele eenheid door Staten-Generaal waar 3 standen vertegenwoordigd waren
- Eenheid binnen de feodale adel: orde van het Gulden Vlies
5) Habsburgse Nederlanden
- Karel V erft door dynastiek toeval en goede huwelijkspolitiek een gigantisch rijk
- Streeft naar een verdere eenmaking van de Nederlanden
- Geboren in Gent, maar heeft eigenlijk amper iets te maken met Vlaanderen
- 1549: Pragmatieke Sanctie: Nederlanden moeten één blijven na erfopvolging
- Mislukt door nieuwe ideeën: godsdienstkwesties
- Leidt tot splitsing tussen Noord en Zuid
- Rond 1700 opnieuw een erfkwestie
- Zuidelijke Nederlanden onder keizer van Wenen (verlicht despoot)
4
, 2. VAN ANCIEN RÉGIME NAAR MODERNE NATIESTATEN
Breukmoment: Franse Revolutie (1789)
- Dé springplank om de idealen in de praktijk te brengen
- Tabula Rasa, oude systeem van tafel geveegd, nieuw systeem gebaseerd op nieuwe principes
- Napoleon verovert Europa, Franse Revolutie laat ook in onze gebieden grote sporen na
Eed van de Kaatsbaan (1789)
- 3e stand roept zich uit tot echte vertegenwoordiger van de Franse natie
- Gaat gepaard met La Déclaration als charter
- Er wordt een constitutioneel regime gevestigd met grondwet als µ uitloper van de volkswil
- Volk aan de macht, kan regeringen afzetten
- Invoering regimes met scheiding der machten (Montesquieu)
- Scheiding kerk-staat
Brabantse omwenteling (1789-1790)
- Strijd Zuidelijke Nederlanden tegen despoot Jozef II (keizer van Oostenrijk)
- Tolerantie edict: vrije geloof protestanten
- Veel economische hervormingen
- Bedreiging van oude machtsinstellingen olv statisten (conservatieve clerus)
- Belangrijk verschil met FR: progressieven vs. conservatieven
- Ook progressieven in onze contreien: vonkisten (volgelingen van Vonk)
- Monsterverbond tussen progressieven en conservatieven tegen Jozef II (tegennatuurlijk)
- Oostenrijkse leger wordt verslagen, confederale staat in 1790 (Verenigde Nederlandse Staten)
- Bloedde al snel dood door interne tegenstellingen
- Oostenrijkse leger herovert Zuidelijke Nederlanden
Verovering door Frankrijk (1792-1815)
- 1792: korte Franse bezetting/bevrijding na Slag bij Jemappes
- 1794: definitieve bezetting/bevrijding door revolutionaire Fransen olv Robespièrre (chaos)
- 1799: staatsgreep Napoleon
- 1804: Onze gebieden worden deel van net Napoleontisch keizerrijk (terugkeer naar het AR)
- Franse erfenis: rechtssysteem, straatnamen, achternamen, metrisch stelsel …
Afbraak Ancien Regime
- Soevereine vorsten → Soevereine naties
- Nationalisme: natiestaat wordt belangrijke soevereine macht
- Macht komt vanuit het volk, dus samenhorigheid wordt belangrijke politieke factor
- Oude samengestelde staten vallen door nationalisme uiteen
- Bv. Habsburgse Rijk, Rusland, Ottomaanse Rijk
5
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller VitaleLori. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.85. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79202 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now