Summary
Samenvatting Historische Context Verlichting
- Course
- Level
Samenvatting van de Historische Context Verlichting voor VWO, inclusief verplichte voorbeelden. Samengevat vanuit de syllabus met soms wat extra (handige) informatie
[Show more]
Seller
Follow
katjafikse
Reviews received
Content preview
Geschiedenis – HC VerlichtingWelke ideeën ontstonden tijdens de Verlichting over de samenleving?
Wetenschappelijke revolutie → 1650: verlichte denken. Empirisme en rationalisme stelden
oude inzichten ter discussie. Traditie en (bij)geloof plaatsmaken voor verstand en rede.
Verlichting draait om tolerantie, vrijheid, broederschap en gelijkheid. Staat en kerk geen
misbruik maken van macht.
Verlichting → grote veranderingen in denken over sociale verhoudingen, politiek, economie
en religie. Inrichting samenleving moest gebaseerd zijn op rede in plaats van erfelijke
rechten en plichten of religieuze ideeën. Mate waarin iets bijdragen aan samenleving >
sociale klasse. Ging in tegen standenmaatschappij.
Verlichte denkers publiceerden ideeën over soevereiniteit, relatie tussen vorst en
onderdaan, staat en burger, vrijheid en gelijkheid. Had invloed publieke opinie. Sommige
vorsten bereik aantal ideeën uit te voeren, maar hielden tegelijkertijd macht in handen:
verlicht absolutisme. Algemeen belang erg belangrijk. Religieus gebied discussies over
hoeveel invloed God dagelijks leven. Nadenken over ideale samenleving versterkte
vertrouwen verstand en rede mens → optimisme en vooruitgangsgedachte.
Ontstonden twee stromingen: gematigde verlichte denkers en radicale verlichte denkers.
Gematigd verlichte denkers evenwicht tussen rede en traditie, radicale verlichte denkers
universele waarden zoals democratie. Dus verschillende ideeen over hoe ver vrijheid en
gelijkheid moesten gaan. Verlichte denkers waarschuwden voor gevaar radicalisme als
gevolg van consequent doorvoeren rationalisme.
Belangrijkste denkers verlichting:
John Locke. Alle mensen vrij en gelijk. God natuurwet gemaakt, iedereen gelijke
grondrechten. Regerende vorst grondrechten niet genoeg bewerkstelligde? Volk
mocht vorst afzweren. Grondlegger liberalisme. Zoveel mogelijk vrijheid individu,
zolang vrijheid anderen niet beperkt. Sociaal Contract tussen regering en
volksvertegenwoordiging: fictieve overeenkomst, gezag en bevolking spreken af wat
rechten en plichten richting elkaar zijn. Gezag legitiem als bevolking goedkeurt.
Jean-Jacques Rousseau. Volssoevereiniteit en algemene wil enige bron
staatsgezag. Directe democratie. Sociaal Contract.
Charles de Montesquieu. Trias Politica. Grote verandering, in die tijd macht in
handen één persoon. Checks and balances, machten moesten controleren en
aanvullen. Grondlegger sociologie.
Baruch Spinoza. Ontkende wonderen Jezus Christus. Alles wat bestond, was
verschijning van God. God niet schepper wereld. Alleen op rede.
Voltaire. Aanstischter Fr Revolutie. Vrijheid van meningsuiting en godsdienst. Goed
onderwijs, zodat straks kiesrecht.
Thomas Hobbes. Mensen gedreven door egoïstische beweegredenen en
eigenbelang. Wetten en regels door koning of staat
René Descartes. Rationalisme. Kennis enkel gebaseerd denken. Voorstander
empirisme. Beginpunt kennis ervaring of zintuiglijke waarneming.
Gelijktijdig met Verlichting, macht vorstenhuizen op politiek, economisch, militair en religieus
gebied verder uitgebreid en gecentraliseerd. Vorsten streefden naar absolute macht,
waarvan ze vonden dat ze er recht op hadden door Droit Divin. Gedachte dat God vorst
aangesteld had om koning te worden.
Verlichting leidde tot verandering politieke cultuur. Ideeeën verspreid met behulp nieuwe
media, zoals pamflet en boek. Nagedacht ideale samenleving. Vorsten moesten rekening
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller katjafikse. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.07. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72042 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now