Geschiedenis - HC republiek
Waarom brak er een opstand uit in de Nederlanden?
1515 → Habsburgse Karel V landsheer/koning van de 17 gewesten van den Nederlanden. Decentraal
→ hoe meer belasting een gewest betaald, hoe meer privileges. Vlaanderen en Brabant belangrijkste
gewesten. Veel nijverheid en handel in de Nederlanden.
Karel V voerde centralisatiepolitiek. Politieke, economische en religieuze beleid zou centraal
geregeld worden. Bedreigde sommige van de stedelijke privileges.
1531 → Karel voerde drie collaterale raden in. Was adviesorgaan.
1. De Raad van State. Advies beleid centrale overheid.
2. De Raad van Financiën.
3. De Geheime raad. Voerde beleid uit.
Benoemde tevens een landvoogd bij afwezigheid K.
16e eeuw → hervormingsbeweging in kerk. Oorzaak: hervormers vonden dat alleen dat wat in de
Bijbel staat klopt, rest niet. Ook kritiek op levenswijze geestelijken en macht en rijkdom kerk.
Kerkleiding niet eens met hervormingen. Breuk tussen Katholieken en Protestanten. Hervormers
richten eigen kerken op. Splitsing heet Reformatie of Hervorming. Hoofd Reformatie: Maarten
Luther en Johannes Calvijn. Luther 95 stellingen → moest voor Rijksdag in Worms verschijnen om
woorden terug te nemen, weigerde hij.
Luther en Calvijn vonden dat:
De bijbel richtinggevend is, niet de paus en/of kerk;
De paus en/of kerk te veel macht heeft;
De vorst het geloof van zijn onderdanen mocht bepalen.
Grote verschil: Calvijn vond dat burgers mochten verzetten wanneer het niet eens waren met de
omgang godsdienst overheid , Luther vond dat vorst godsdienst onderdanen bepaalt, niet tegen
verzetten. Aanhangers luther Lutheranen, aanhangers Calvijn Calvinisten.
Vorsten stonden vaak 1 godsdienst toe, voorkomen chaos. Karel V → Rooms-Katholiek. Vervolgde
protestanten. Lokale overheden moesten uitvoering regelden, veel werkten niet mee. Hierdoor
besloten dat lokale overheden zelf mochten beslissen doen of niet.
Protestanten/kettervervolging gecentraliseerd → uitgevoerd door Spaanse Inquisitie (recherche).
Plakkaten/wetten werden strenger → hoogtepunt Bloedplakkaat (1550), ketters doodstraf.
In Duitsland sommige vorsten Luthers. Weigerden maatregelen uit te voeren. Samen vormden ze
Schmalkaldisch verbond. Lukte Karel V niet oorlog te winnen. 1555 → Vrede van Augsburg. Wie het
gebied beheerst, beheerst ook godsdienst. Hierdoor bleef verdeeldheid in rijk, Karel werd
gedwongen protestantisme toe te staan. Dit was een grote nederlaag.
1556 → Karel V treedt af, geeft Filips II de macht. Zus Filip (Margaretha van Parma) landvoogdes de
Nederlanden. Margareta zette politiek broer (centralisatie en vervolging) door. Protest tegen hoge
belastingen, centralisatie en vervolging. Graaf van Egmond pleitte voor matiging plakkaten, hierdoor
juist nog strenger. 1566 →
Smeekschrift aangeboden door lagere adel. Kettervervolging en centralisatie moet stoppen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller katjafikse. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.07. You're not tied to anything after your purchase.