Begrippenlijst KO
Les 1: Inleiding en Dark Age en Archaïsch Griekenland
Wat is er ‘Klassiek’ aan de Klassieke Oudheid?
- Classis: Romeinse vermogensklasse voor militaire en fiscale doeleinden.
- Infra classem: zonder bezit
- Classicus: ‘behorende tot de klasse’: in Keizertijd term voor beste literatuur en kunst uit
verleden
Minoïsche en Myceense beschavingen
- Thalassocratie: heerschappij over de zee
- Tholos: bijenkorfvormige graven
- Paleiseconomie: paleizen politieke, economische en sociale centra; rondom de paleizen
waren er landbouwgemeenschappen; nijverheid, handel, kunst en religie staan centraal;
paleizen verzamel- en distributiepunt
Dark Age
- Basileus: koning/chieftain van een kleine Griekse gemeenschap
Archaïsche periode
1. Ontstaan en ontwikkeling poleis
- Polis (mv. poleis): gemeenschap van (volwassen mannelijke) burgers, stad-staat
- Astu: stedelijke kern polis
- Chora: agrarisch hinterland
- Metoiken: inwonende vreemdelingen in Athene
- Hoplieten: zwaarbewapende infanterie
- Fallanx: infanterieformatie
3. Wetgevers, tirannen en revoluties
- Archont: hoogste magistraat met speciale wetgevende bemiddelingsbevoegdheid:
- Pentakosiomedimnoi: vijfhonderdschepelmannen, jaarlijkse opbrengst van 500 medimnoi
graan; hoogste ambten
- Hippeis: ridders 300 medimnoi; hoogste ambten
- Zeugitai: juk-mannen’ d.i. bezitters van een span
- Ossen, 200 medimnoi; lagere ambten
- Thetes: de rest met jaarlijks inkomen van minder dan 200 medimnoi graan; lagere ambten
- Archontaat: hoogste ambten in de Atheense beschaving
- Eupatridai: geboorteadel
- Turannoi: tirannen
- Demos: gewone burgers
5. Archaïsche periode: maatschappij en cultuur
- Gumnasion: plaats voor sportbeoefening (open ruimte met zandbodem, omgeven door
overdekte colonnade)
- Sumposion: ‘drinkgelag’ na de maaltijd: samen drinken, zang, redevoeringen, intellectuele
wedstrijden, luisteren naar lyrische poëzie, seksuele aspecten: (homo)erotiek, uitsluitend
mannelijke aangelegenheden, met uitzondering van de hetaere (pros tuees), grote religieuze
kant, rituelen ter verering van Dionysos, vonden plaats in de mannenvertrekken van het huis
Les 2: Perzische Oorlogen en Athene
Atheens Imperium
, - Delisch-Attische Zeebond: defensief initiatief tegen Perzië van meerdere poleis, Athene
voornaamste polis binnen
- Klerouchos: Atheense burgers
Atheense Democratie: Ontwikkeling
Hervormingen van Kleisthenes
- Deme: gemeenschap van burgers; 139.
- Trittus (mv. trittues): aantal demen samen (district); 30 (10 Athene, 10 platteland en 10 kust)
- Boule: raad van 500, centraal wetgevende orgaan in Athene
- Fule (mv. fulai): groep van 1 stadstrittus, 1 plattelandstrittus en 1 kusttrittus; 10, basis voor
de boule: 50 man uit elke fule bij toerbeurt dagelijks bestuur (prutaneis), dus voor 1/10 deel
jaar (prytanie)
- Ekklesia: volksvergadering, hoogste bestuursorgaan
- Ekklesiastikon: of presentiegelden, financiële vergoeding in Athene voor aanwezigheid
tijdens de volksvergadering, ingevoerd in 399 BC, om de bevolking te motiveren voor deel te
nemen aan de politiek: minder gegoede burgers konden deelnemen aan stadspolitiek
- Ostracisme: volksvergadering kon te machtige politici wegstemmen
- Strategos: legeraanvoerder
- Heliaiai: volksrechtbanken (Dikasteria sinds Solon)
- Misthos: financiële vergoeding voor raadsleden en juryleden in volksrechtbanken
- Nomothetai: wetgevers
- Nomoi: wetten wetgevers
- Psefismata: besluiten volksvergadering
- Grafe paranomon: indien ekklesia besluit nam dat inging tegen nomoi, dan kon voorsteller
aangeklaagd worden voor Atheense volksrechtbank
Werking Atheense democratie
- Bema: sprekersplatform
- Rethores: geschoolden in de rethoriek
- Probouleumata: vooradviezen van de boule
- Dokimasia: het vaststellen van de capaciteit van de burgers voor de uitoefening van
openbare rechten en plichten
- Thamiai: schatmeesters
- Euthune: eedaflegging aan de volksvergadering
- Isonomia: politieke gelijkheid
- Leitourgiai: publieke voorzieningen verplicht voorzien door rijke burgers, manier om de
sociale ongelijkheid tegen te gaan (volgende 3 zijn vb. van leitourgiai)
- Triërarchie: uitrusting en in de vaart houden oorlogsschip
- Gymnasiarchie: onderhoud gymnasium
- Choregie: opvoering drama
Les 3: Sparta en de Peloponnesische Oorlogen
Sparta
- Synoikismos: samengroeien van dorpen
- Eunomia: collectivistische systeem van Sparta
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller VitaleLori. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.