Summary
Universiteit Leiden: Samenvatting Rechtssociologie
- Course
- Institution
Samenvatting van de opgegeven literatuur voor het vak Rechtssociologie voor Criminologie aan de Universiteit Leiden.
[Show more]
3 reviews
By: annemiekenevels • 2 year ago
By: iris10 • 3 year ago
By: ellaluzpicavet • 3 year ago
Seller
Follow
MetObij
Reviews received
Content preview
Samenvatting RechtssociologieWeek I:
Huls, N. (2015). Hoofdstuk 2: Wat is rechtssociologie? In: N. Huls Actie en
reactie: Een inleiding in de rechtssociologie, pp. 53 -67.
Rechtssociologie bestudeert de wederzijdse beïnvloeding van recht en samenleving. Er is
namelijk sprake van tweerichtingsverkeer: de sociale productie van het recht, en de sociale
werking van het recht. Hierbij is er meer aandacht voor de praktijk van het recht, dan voor
de theorie van het recht.
In deze discipline gaat het recht voorbij diens functie als geschillenbeslechting. Het kijkt naar
de sociale processen die hiervoor plaatsvinden, zijnde ‘naming’, ‘blaming’ en ‘claiming’.
Hierdoor zullen niet alle problemen in conflicten uitmonden, en niet alle conflicten zullen tot
een besluit van de wetgever of rechter leiden, aangezien private problemen tevens
gecollectiviseerd kunnen worden.
Het recht kent de volgende vier functies, die kunnen overlappen en haaks op elkaar staan:
i. De ordenende functie: een ordening komt tot stand als mensen in staat zijn om elkaar
handelen te voorspellen, zodat zij hun eigen gedrag op dat van anderen kunnen
afstemmen;
ii. De instrumentele functie: recht is een instrument in de handen van de overheid om
bepaalde doelen te realiseren. De middelen die het recht kent, moeten zinvol en
effectief zijn. De instrumenten die de wetgever inzet, moeten geschikt zijn om het doel
van de wet te bereiken;
iii. De geschilbeslechtingsfunctie: recht biedt mechanismen om conflicten op een
vreedzame wijze te beëindigen, en;
iv. De normatieve/expressieve functie: recht vormt een uitdrukking van bepaalde
waarden en idealen.
Recht is een gespecialiseerde, geformaliseerde vorm van sociale controle, met eigen
handhavers (functionarissen van de staat) en op grond van overheidsregels.
‘Governance’: een pluriforme (de overheid is niet de enige sturende actor), niet-hiërarchische
manier van sturing van de ontwikkeling van de samenleving.
1
,Het externe perspectief op recht is dat het wordt gezien als een maatschappelijk verschijnsel
waarop vervolgens sociologische inzichten op worden losgelaten. Nadeel hiervan is dat recht
sterk normatief, waardegeladen inhoud heeft.
Het interne perspectief op recht (en: ‘socio-legal studies’) gebruikt het recht als vertrekpunt,
en kijkt daarna op de effecten daarvan op de samenleving. Dit kan een te praktisch perspectief
in nemen, waardoor theoretische diepgang en afstandelijkheid soms missen.
De kritische functie van de rechtssociologie komt tot uitdrukking in het bevragen en
bekritiseren van veronderstellingen over het gedrag van mensen of instituties. Daarnaast kent
het ook een constructieve dimensie: het functioneren van het recht en de juridische instituties
verbeteren.
Rechtssociologen kunnen twee verschillende perspectieven innemen, die leiden tot een
verschillende waarneming en waardering van de effectiviteit van recht en regels. Dit zijn i) de
‘top-down’ benadering, waarbij het officiële perspectief van de autoriteiten als vertrekpunt
wordt genomen, en ii) de ‘bottom-up’ benadering, waarbij het recht vanuit de positie van de
burger of het bedrijf wordt bekeken.
Recht is een product van menselijk handelen, vanuit de volgende vier maatschappelijke
bronnen van recht: i) de politiek, ii) economisch-technologische ontwikkelingen, iii)
juridische professionals, en iv) rechtsopvattingen van burgers: de rechtscultuur.
Daarnaast kijkt rechtssociologie naar de sociale werking van het recht. Hierbij kijkt het naar
zowel directe als indirecte effecten, alsook hoe de burger kennis neemt van het recht en wat
de rol is van sociale verbanden en instituties op de effecten van het recht.
2
,Hertogh, M. & Weyers, H. (2011) Hoofdstuk 1: Recht van onderop: het
perspectief van de rechtssociologie. In: M. Hertogh & H. Weyers (eds) Recht van
onderop. Antwoorden uit de rechtssociologie, pp. 11-16.
Rechtssociologie kijkt vanuit de maatschappij naar het recht, en maakt gebruik van een ruim
rechtsbegrip (bijv. niet enkel formeel recht).
De auteurs stellen de volgende drie stellingen m.b.t. het recht:
o Recht is mensenwerk: het maakt onderdeel van de maatschappij; de totstandkoming,
uitvoering en handhaving hiervan vindt plaats binnen sociale verbanden. Sociale
verhoudingen zijn uiteindelijk bepalend voor de maatschappelijke betekenis van
regels;
o Recht en staat zijn niet onlosmakelijk met elkaar verbonden: ook andere normen en
regels kunnen gedrag besturen, en dit concurreert met formeel recht vanuit de staat.
o De invloed van recht staat ter discussie: recht heeft ook onbedoelde effecten, en de
legitimiteit van recht en het rechtssysteem is niet vanzelfsprekend.
3
, Blocq, D.S. & Woude, M.A.H. van der (2018), Making Sense of the Law and
Society Movement, Erasmus Law Review 11(2), pp. 134-141.
‘Law en Society’ is een wetenschappelijke stroming die empirisch onderzoek verricht naar
recht en juridische instituties. Herontdekking kwam door toegenomen respect voor de sociale
wetenschappen, de burgerrechtenbeweging in de VS, financieringsmogelijkheden en de
realisatie dat ‘law-on-the-books’ niet hetzelfde is als ‘law-in-action’.
Het is geëvolueerd van ‘gap studies’, zijnde het verschil tussen ‘law-on-the-books’ en dus
‘law-in-action’, naar een interdisciplinaire, bredere ‘big tent’.
Daarnaast focuste het eerst op formele juridische instituties, maar nu ook op niet-formeel
recht en informele regels, o.a. in andere culturele omgevingen dan de Europese.
Het werd tevens normatiever met het expliciete doel om beleid te verbeteren om zo sociale
gerechtigheid aan te pakken.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MetObij. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
54879 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now