1. Inleiding
Het beleid vorm de kader voor sociaal werk.
- Schept voorwaarden, zorgt voor financiering en structuur.
Soms is het beleid de oorzaak van de problemen
- Bezuinigingen op sociaal beleid of cultuur
Sociaal werk vertrekt vanuit en werkt innen bestaande beleidskaders, maar heeft ook als
taak beleidskaders te veranderen en te verbeteren.
1.1. Generation Me ( generatie van de millenials)
2 convergerende tendensen
- Macro: grote mate van welvaart bereikt in Westerse maatschappijen
- Micro:
Gericht op zelfrealisatie (want randvoorwaarden zijn vervuld voor grote
groep mensen)
Zich moeilijk kunnen identificeren met ‘zij die het minder hebben’
Hoe zit het met sociaal werkers in spé?
Stelling: politiek is niet belangrijk voor sociaal werkers
Noteer argumenten die aantonen dat politiek belangrijk/ niet belangrijk is.
- Politiek bepaald hoeveel job er is als sociaal werker.
- Politiek heeft een grote instemming in wie onze doelgroep juist is, want door de
politiek zijn er groepen onderdrukt of net niet.
- Doordat sociaal werkers betaald worden met belastinggeld.
- De mensen die in kwetsbare groepen zitten zijn degene die het meest geraakt
worden door beslissingen die door het beleid gemaakt worden.
Spanningsveld tussen
,Conformeren = doen wat er gevraagd wordt en enkel en alleen dat.
conformeren om projecten binnen te halen (voorbeeld CAW, alle info van cliënten in
een document van de stad zetten – conformeren aan beroepsgeheim)
Maar…
Er zijn toch vele individuele problemen waar politiek geen rol in speelt?
laat ons nadenken over (schijnbaar) individuele problemen. Bv Obesitas
Microfactoren.
- Medische aanleg –> schildklierwerking, hormonaal, eetstoornis, medicatiegebruik
- Geen karakter hebben.
- Psychische problemen – emo- eter
Meso niveau
- Scholen die vroeger koekenautomaten hadden, en nu enkel fruit mogen meenemen.
- Kindercreche die zoetstof bij patatjes doet zodat zij beter eten
- Groeien in gezin waarin de waarde van gezonde voeding wordt meegegeven.
- Gezinscultuur
- Heel hard werken – het is moeilijk elke dag vers eten op tafel te zetten.
Macro
- Europese voedselraad – snoep en producten in Amerika hebben een suikergehalte
dat hier in europa niet mag
- Budget – ongezond eten is goedkoper dan gezond eten
- Reclame van ongezond eten.
- Sport kost geld – overheid kan inzetten om terugbetalingen te doen.
- Je weet vaak niet wat je eet, de informatie op verpakkingen zijn niet duidelijk voor
doorsnee mensen.
Micro dat effect heeft op macro kan pas wanneer je op meso niveau zit. Je hebt een serieus
draagvlak nodig voordat je effect kan hebben op macro niveau.
Dus
- Sociaal werk gebeurt niet in het luchtledige. Maatschappelijke context en beleid
hebben grote invloed op de levens van mensen, vaak zelfs onbewust.
- De verschillende niveaus staan in verbinding met elkaar.
- Grote invloed van macroniveau op mesa- en microniveau
- Omgekeerd weinig invloed van microniveau op beleid > belang om zich te verenigen.
1.2. Normatieve professionaliteit
• In ons professioneel handelen maken we voortdurend politieke en ideologische
keuzes.
• Sociaal werkers moeten de dingen juist doen, maar ook de juiste dingen doen.
, • Wat is juist? Het antwoord hierop is ideologisch geladen.
• Bijvoorbeeld: definiëring van het ‘vluchtelingenprobleem’:
– Door rechtse partijen: “vluchtelingen zijn een bedreiging voor onze veiligheid
en sociale zekerheid. We moeten hen buitenhouden.”
– Door linkse partijen: “vluchtelingen bevinden zich in mensonwaardige
omstandigheden en hebben recht op opvang en bescherming. Bovendien
kunnen zij een rijkdom voor de samenleving zijn.”
Belang van Sociaal werk in beleidsvorming
• Sociaal werkers werken met een doelgroep die ondersteuning krijgt van het beleid of
eerder mensen in de problemen duwt (vb. stedelijk activeringsbeleid: sneller leefloon
kwijt in Antwerpen dan in Gent).
• Er duiken ook nieuwe problemen op waar politiekers onvoldoende mee bezig zijn.
(vb. milieu)
• Sommige problemen verdwijnen weer van de politieke agenda, ondanks dat er geen
oplossing voor is. (vb. genderongelijkheid in verloning, racisme op de werkvloer,
coronacrisis heeft heel veel elementen doen verdwijnen van de politieke agenda)
• Het beleid engageert zich voornamelijk voor haar burgers, maar wat met niet-
burgers in ons land? (cfr. sans papiers)
1.3. Structureel denken als onderdeel van de beroepsidentiteit
- Internationale definitie van het sociaal werk (IFSW, 2014):
“Social work is a practice-based profession and an academic discipline that promotes
social change and development, social cohesion, and the empowerment and liberation
of people. Principles of social justice, human rights, collective responsibility and respect
for diversities are central to social work. Underpinned by theories of social work, social
sciences, humanities and indigenous knowledge, social work engages people and
structures to address life challenges and enhance wellbeing.”
Structurele component:
• Bewerkstelligen van sociale verandering, sociale cohesie en bevrijding van
onderdrukten.
• Versterken van mensen en structuren om het algemeen welzijn te verbeteren.
• Geruggesteund door principes van sociale rechtvaardigheid, mensenrechten en
collectieve verantwoordelijkheid.
1.4. Structureel sociaal werk en mensenrechten / grondrechten
• Internationale definitie SW -> “opkomen voor rechtvaardigheid en mensenrechten”.
• Artikel 23 Belgische Grondwet: sociale grondrechten:
“Ieder heeft het recht een menswaardig leven te leiden.
Daartoe waarborgen de wet, het decreet of de in artikel 134 bedoelde regel,
rekening houdend met de overeenkomstige plichten, de economische, sociale
en culturele rechten, waarvan ze de voorwaarden voor de uitoefening
bepalen.
, Die rechten omvatten inzonderheid :
- 1° het recht op arbeid en op de vrije keuze van beroepsarbeid in het raam van een
algemeen werkgelegenheidsbeleid dat onder meer gericht is op het waarborgen van
een zo hoog en stabiel mogelijk werkgelegenheidspeil, het recht op billijke
arbeidsvoorwaarden en een billijke beloning, alsmede het recht op informatie,
overleg en collectief onderhandelen;
- 2° het recht op sociale zekerheid, bescherming van de gezondheid en sociale,
geneeskundige en juridische bijstand;
- 3° het recht op een behoorlijke huisvesting;
- 4° het recht op de bescherming van een gezond leefmilieu;
- 5° het recht op culturele en maatschappelijke ontplooiing;
- 6° het recht op gezinsbijslagen.”
Artikel 1 OCMW-wet (Organieke wet, 1976):
“Elke persoon heeft recht op maatschappelijke dienstverlening. Deze heeft tot doel
eenieder in de mogelijkheid te stellen een leven te leiden dat beantwoordt aan de
menselijke waardigheid. Er worden openbare centra voor maatschappelijk welzijn
opgericht die, onder de door deze wet bepaalde voorwaarden, tot opdracht hebben deze
dienstverlening te verzekeren.”
↓
Probleem met grondrechten: ( EXAMENVRAAG!!)
- Niet individueel afdwingbaar, eerder een engagement van de wetgever.
- Onderhevig aan maatschappelijke en politieke tendensen -> van passieve
verzorgingsstaat naar actieve welvaartsstaat.
- Tendens van instrumenteel naar procedureel karakter.
- Probleem van sociale onderbescherming (niet weten welke rechten je hebt).
- Wat met niet-burgers? Nationaliteit als toegangsticket tot rechten?
Doelstellingen van dit vak
De student:
- Kent de internationale definitie van het SW en herkent de structurele component in
zijn beroepspraktijk.
- Kent de categorisering van het structureel SW.
- Kan de vertaalslag maken van individueel naar structureel SW.
- Kent het belang van de signaalfunctie van SW en weet die om te zetten naar
politiserend werk.
- Kent de relevante beleidskaders van SW.
- Heeft zicht op de beleidscyclus en hoe SW hier kan op inspelen.
- Kent de voornaamste ideologieën die de fundamenten van politieke partijen en ons
politiek landschap tekenen.
- Heeft inzicht in multilevelgovernance.
Opbouw van het vak
Deel 1:
- Beleidscyclus
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anskegeens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.06. You're not tied to anything after your purchase.