Paragraaf 1
Late middeleeuwen: sociaaleconomische veranderingen
- Achtergrond: eerste helft middeleeuwen
Autarkische samenleving
Nauwelijks steden
Weinig handel
- Tweede helft middeleeuwen Kenmerkende aspecten:
Toename handel en nijverheid - 4.1
Ontstaan steden - 4.2
Toename macht burgerij
- 4.3
Steden krijgen privileges
-
Late middeleeuwen: politieke veranderingen
- Achtergrond: eerste helft middeleeuwen
Door feodale stelsel verbrokkelde rijken
Macht vorsten afgenomen
- Tweede helft middeleeuwen
Macht vorsten neemt toe
Centralisatiepolitiek (1 eenheid)
Staatsvorming
De Nederlanden
- De Nederlanden: zelfstandige gewesten
- Economische centra:
Vlaanderen
Holland
Brabant
- Verstedelijkte gebieden
Brugge
Gent
Antwerpen
- In 15e eeuw meeste gewesten onder Bourgondiërs
- Centralisatiepolitiek:
Grote Raad
Rekenkamer
Staten-Generaal = algemene vergadering drie standen
- In 16e eeuw onder Habsburgers
Het rijk van Karel V
- 1515-1555 regeringsjaren
- Heer der Nederlanden, koning van Spanje, keizer van Duitsland
Beleid van Karel V: de collaterale raden
- Zie katern blz. 8
1. Raad van State: advies over ‘de belangrijkste zaken en al wat de stand van zaken, de
regering, de veiligheid en de verdediging van de lage landen betrof’
2. Geheime Raad: wetten opstellen + toezicht gewestelijke / stedelijke besturen
, 3. Raad van Financiën: voorbereiding bedes (belastingverzoek koning) + innen van belastingen +
controle lagere financiële organen
- Is centralisatie!
- Karel V is dus modern
Schema bestuur Karel V / Filips II
- Zie pp = belangrijk!
Reformatie bedreigt eenheid!
- Zie katern blz. 5-7
- Luther begint Reformatie
Splitsing in kerk bedreigt eenheid rijk
- Karel V roept Luther naar Rijksdag in Worms (1521) (Verplicht voorbeeld!)
Luther geeft niet toe vogelvrij verklaard
Scheuring van de kerk definitief
- Karel V gaat godsdienst politiek voeren
In Duitsland oorlog: katholieke vorsten <-> protestantse vorsten
1555: Vrede van Augsburg ‘wiens gebied, diens godsdienst’ = vorst bepaalt de
godsdienst en niet de bevolking. Gold alleen voor Duitsland!
Reformatie en vervolging in de Nederlanden
- Zie katern blz. 5-7
- In Nederlanden vooral Calvijn invloed
- Verschil opvatting Luther en Calvijn over recht van opstand
Volk heeft geen recht van opstand, autoriteit hoger
Volk heeft o.l.v. lagere overheden wel recht van opstand als de koning tegen de Gods
geboden ingaat
- 1522: Karel richt eigen inquisitie op: kettervervolging
- 1523: Hendrik Vos / Johan van den Essen verbrand in Brussel
- Honderden verbrand
- 1550: ‘Bloedplakkaat’ blz. 9 (Verplicht voorbeeld!)
- Beleid van Karel v
Centralisatie
Godsdienstpolitiek
Verband = eenheid
Verzet tegen het beleid opd. 7
- Steden en gewesten:
Aantasting privileges door centralisatie (particularisme) + godsdienstpolitiek
- Adel:
Afname invloed in bestuur: ‘noblesse d’épée’ vervangen door ‘noblesse de robe’ +
godsdienstpolitiek
- Protestanten
Filips II
- 1555: Filips II volgt vader op
- Overtuigd katholiek
- Zet beleid van Karel V voort
- Escorial
1566: het Smeekschrift (bron pp)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anne-mariemussche. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.76. You're not tied to anything after your purchase.
